2017-11-30
2927
6. Тақырыпқа байланысты сөздердің ішінен артығын тап
1. Электрон, электр өткізгіш, карандаш
2. Металдар, қышқылдар,адам денесі, уран
3. Жібек, керосин, резеңке, лупа
4.Максвель, Фарадей, Кулон, Ом
5. Эбонит, Нейтрон, Капрон, Ауа
Дұрыс жауап.
· 1.Карандаш
· 2.Уран
· 3.Лупа
· 4.Ом
5.Нейтрон
7. «ИЯ, ЖОҚ»
· 1.Электрон заряды теріс.
· 2.Электр тогын өткізетін диэлектрик.
· 3.Атом электрон мен ядродан тұрады.
· 4.Электрон қосып алған атом теріс ион.
· 5.Пластмасса шелек электр тогын өткізеді.
· 6.Атомды зерттеген Галилей.
· 7.Зарядтың 2 тегі бар.
· 8.Ядро теріс ион.
· 9.Атом молекуладан тұрады.
· 10.Атом ядросы оң зарядталған
Жауабы:1.Ия. 2.Жоқ. 3.Ия. 4.Ия. 5.Жоқ. 6.Жоқ. 7.Ия. 8.Жоқ. 9.Жоқ. 10.Ия
Зарядталган денелердің айналасында электр өрісінің әрекеті күштірек, ал олардан алыстаган сайын өріс әлсірейді.Сынақ заряд деп аталатын оң бірлік заряд қолданылады және оның өз өрісі еленбейді.
Заряд бірлігіне әрекет ететін күшке тең қатынасы электр ерісінің күштік сипаттамасы болыптабылады және осы нүктедегі электр өрісінің
кернеулігі деп аталады. 
Нуктелік зарядтың электр өрісінің кернеулігі өріс көзінің q0 зарядыньщ модуліне тура пропорционал және q0көзден өрістің осы ноктесіне дейінгі арақашықтықтың квадратына r2 кері пропорционал. S1 жүйесінде кернеулік формуласы төмендегідей болады:
Электр өрісінің күш сызықтары деп өрістегі оң зарядталған бөлшекке әрекет ететін күштің бағытын көрсететін сызықтарды айтады.
Күш сызықтарының міндетті түрде басы мен аягы болады немесе шексіздікке кетеді.
1.Ауызша төмендегі сұрақтарға жауап береді
I топ
А) денелердің электрлену қасиетін сипаттайтын физикалық шама қалай аталады?
В) аттас және әр аттас зарядтар өзара қалай әсерлеседі?
II топ
А)Электроскоп не үшін қажет?
В) электрөткізгіштер мен электр өткізбейтін заттарды ата
Жаңа сабақ:
Оқушылармен,,Мен жаттағышпын,,ойнын ойнау арқылы оқушылар кітптан 2-минут ішінде 1 беттен не түсінгендерін постерге түсіріп топ мүшелері бірлесе отырып жана сабақты ашады.
Есептер шығару
I топ
1. Электр өрісінің бір нүктесіндегі 0,5 мкКл зарядқа 0,16 Н күш әрекет етеді. Осы нүктедегі өрістің кернеулігін анықта.
II топ
1. Аспандағы екі бұлттың электр зарядтары 20 Кл және 30 Кл. Бұлттар арасында орташа қашықтық 30 км болса, онда олар бір-бірімен қандай күшпен әрекеттеседі?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Сабақ 31 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақтың аты | §33,34. Потенциал және потенциалдар айырымы. Электр өрісінің кернеулігі мен потенциалдар айырымының арасындағы байланыс | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Жалпы мақсаты | Потенциал және потенциалдар айырымы. Электр өрісінің кернеулігі мен потенциалдар айырымының арасындағы байланыс жайлы мағлұмат беру Потенциал және потенциалдар айырымы. Электр өрісінің кернеулігі мен потенциалдар айырымының арасындағы байланысты күнделікті өмірде және өндірістерде, есептер шығаруда қолдана білуге үйрету Топта бағалай білуге баулу | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Күтілетін нәтиже | Потенциал және потенциалдар айырымы. Электр өрісінің кернеулігі мен потенциалдар айырымының арасындағы байланыс жайлы мағлұмат алады Потенциал және потенциалдар айырымы. Электр өрісінің кернеулігі мен потенциалдар айырымының арасындағы байланысты күнделікті өмірде және өндірістерде, есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді Топта бағалай алатын болады | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Мұғалімнің әрекеті | Оқушының әрекеті | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Топқа бөлу | Парталарда суреттер тұрады, оқушылар мұғалімнің үстелінде жатқан суреттерді таңдап, сол сурет орналасқан партаға отырады. Сөйтіп 4 топ құрамыз. | Сол суреттерге байланысты төрт топқа бөлініп отырады | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ынтымақтастық атмосферасы | Күн жарығын алақанға саламын. Жүрегіме басып ұстай қаламын. Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді, Болып кетер сонда дереу жан-жағым. | Оқушылар бір-біріне жақсы тілек тілеп, сыныпта жақсы ахуал қалыптастырады. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бағалау парақшасымен таныстыру | Әр топқа бағалау парағын таратамыз. Онда жалпы бағалау жүйесі мен ұпай көрсеткіштері көрсетілген | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Үй тапсырмасын пысықтау Қызығушылығын ояту | Кім жылдам» Сұрақтар слайдта әр топқа Үйге берілген тапсырманы сұрақ-жауап арқылы диалогқа түсіру Әр топқа бағалау парағын таратамыз. Онда жалпы бағалау жүйесі мен ұпай көрсеткіштері көрсетілген. Өткенді еске түсіру 1. Нүктелік заряд дегеніміз не? 2. Электр өрісі дегеніміз не? 3. Электр өрісінің кернеулігі нені сипаттайды. 4. Электроскоппен нені өлшейді. 5. Электростатикалық өзара әсер дегенді қалай түсінеміз. 6. Кулон заңы тұжырымдамасы. 2.Үйге берілген тапсырманы тест сұрақтары арқылы тексеру. 1.600 жылдары ертедегі гректер құрғақ,қатты шайыр күйдегі сары янтарь өндірген,оны не деп атады? а) Электрон, в) бөлшек с) Протон д) Нейтрон 2. Электрлену барысында пайда болатын күштер? А) Қарама-қарсы күштері, в)Ауырлық күштері С) Электр күштері д)Серпінділік күштері 3. Зарядтыңнешетүрібар? А)1 в)2 с)3 д)4 4. «Электрон» сөзіненшыққантермен А) ток көзі; В) заряд С) электр Д) кернеу 5. Қоршағанортаныңденелеріменәрекеттеспейтінденелержүйесі А) ортаныңденелері бар денелер В) электрленгенденелер С) өткізгіштер Д) оқшауланған, тұйықталған; 6. Электр зарядыныңсақталузаңы: А) q1 + q2 + … + qn = const В) F = kq1 *q2 / r 2; С) E1 + E2 + … + En = const; Д) U= j2 — j1. 7. Электрон заряды: А) е = — 1,6* 10 9 Кл; В) е = 1,6* 10 -19 Кл; С) е = — 1,6* 10 -19 Кл; Д) е = — 1,6* 10 -18 Кл; 8. Электронныңмассасы: А) m = 91 *10 -31 кг В) m = 9,1 *10 -32 кг С) m = 9,1 *10 -31 кг Д) m = 9 *10 9 кг 9. Электр өрісініңкүшсызықтарының бағыты А) белгілібірбағытыжоқ В) оңзарядтанбасталады, терісзарядтанаяқталады. С) басы не аяғыболмайды Д) қарама — қарсыжақтаболады. 10. Электростатикалықөріс - А) Электр өрісініңжұмысы В) Потенциал айырымы С) Жерменөзараәсерлеспейтінөріс; Д) Қозғалмайтынэлектрзарядтарыныңэлектрөрісі Дұрысжауаптары: 1. А 6. А 2. С 7. В 3. В 8. С 4. С 9. В 5. Д 10. Д .4.Жана сабақ. ІІІ. Жаңатақырыппенжұмыс | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Жаңа сабақ Мағананы тану
Электрөрісінеенгізілгензарядталғанденегеөрістарапынанкүшәрекететеді. Осы күшәсеріненденеорынауыстырып, жұмысістейді.A = E - E A / q = E / q – E / qмұндағы E / q = φ - өріс потенциалы депаталады.U = φ - φ = E / q – E / q = A / q
A = q * (φ - φ) = q * U
Оңзарядтыөрістіңбірнүктесіненекіншінүктесінеорынауыстырғанда, өрісатқаратынжұмыстыңосызарядқақатынасын потенциалдарайырымы немесе кернеу депатайды.
φ - φ = A / q = U E = F / q F = q * E A = F * d
U = φ - φ = A / q = F * d / q = qEd / q = E*d
E = U / d [ E = 1 В / м ]
Қозғалмайтынэлектрзарядтарыныңэлектрөрісіэлектростатикалықөрісдепаталады. Жерменәсерлескендененіңпотенциалдықэнергиясыболатынсияқты, g1, g 2 зарядтардапотенциалдықэнергияғаиеболады. Өріскүштеріатқарғанжұмысқатурапропорционалболады. Ag = Eg – Eg өрістің 1және 2 нүктедегіпотенциалдықэнергиясы Еgөрістіңэнергетикалықсипаты Өріскүштік сипаттамасы- кернеулік Энергетикалық сипаттамасы - потенциал
Конденсатордепқалыңдығыөткізгіштердіңөлшемдеріменсалыстырғандаөтеаз, диэлектрикқабатыменбөлінгенқосөткізгіштентұратынжүйеніайтады. С=q/u q- заряд [Кл] u-потенциалайырымы [В] С- электрсыйымдылық [Ф] 1 Фарад – 1 Клзарядбергендепотенциалайырымы 1 В-қаөзгеретінөткізгіштіңэлектрсыйымдылығы. Бұлбірлікөтеүлкен. Мысалы: Жерсияқтыасаүлкенөткізгіштіңсыйымдылығынебары 7*10-4Ф, 1 мкФ=10-6Ф, 1нФ=10-9Ф, 1пФ=10-12Ф, 1мФ=10-3Ф С= εε0 s/d s- бірдейекіпластинкаларауданы d- пластинкаларарақашықтығы ε- конденсаторпластинкаларыныңарасындағыкеңістіктегізаттыңдиэлектрлікөтімділігі (12 кесте) ε0- электртұрақтысы 8,85*10-12 Кл2 /Нм2 Конденсаторимпульстердікешіктіруге, айнымалытоктардысүзіпалуға, оғанбөгетболуғакүштітокимпульсініңпайдаболуынакөмектеседі. Техникалыққағазконденсаторыбір-біріменизоляцияланған, металлкорпустанпарафинделгенқағазленталарарқылыизоляцияланғанекіалюминийфольгажолағынантұрады. Жолақтарменлентаөлшемікішкентайпакеттүріндешиыршықталыпоралған. ЛейденыдысыішіменсыртыстаниольменжелімделгеналғашретХҮІІІғасырдажасалғанконденсатор Айнымалыконденсатор (алдарыңыздағыкөріптұрған) мұндайконденсатортұтқасынбұрағандабірініңішінебірікіреалатынекіметаллпластинажиынтығынантұрады. Электролиттікконденсатордиэлектрикролінастарлардыңбірінеқапталғанөтежұқаоксидтерпленкасыатқарады, екіншіастарқызыметінарнайызатертіндісісіңірілгенқағазатқарады Қағазконденсаторастарретіндестаниольжолақтарыализоляторретіндепарафингемалынғанқағазтаспаларқызмететеді.5.Беркіту а)Түсінген болсаң, сынап көрейік!
1.Жазық конденсатор сыйымдылығы А. Тебіледі 2.Кулон заңы В. Фарад 3.Аттас зарядтар С. С= 4. Сыйымдылықтың өлшем бірлігі Д. E=F/q 5. Өріскернеулігі Г.F=k*qq/ Дұрысжауаптары:
1.С 2.Г 3.А 4.В 5.Д Б). Есептер шығару 1 топқа Топтық жұмыс (Топтастыру) (13 минут) Біртекті электростатикалық өрісте нүктелік заряд орын ауыстырғанда атқарылатын жұмысты электр өрісінің жұмысы дейді.
Нүктелік зарядтың потенциалы
Потенциялдар айырымы U[B], немесе кернеу
Кернеулік пен потенциалдар айырымы арасындағы байланыс
ҮІ. Жұптық жұмыс (Концептуалдық кесте) (3 минут)
« | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сергіту сәті | «Қаражорға» биі | Оқушылар әуенге билеп,сергиді | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ой толғаныс | Ой сергіту Кім жылдам? Есеп шығару, жеке карточка бойынша өздік жұмыс Кернеулігі 2,5 кВ/м біртекті электр өрісі 10-5 Кл зарядпен 10 мДж жұмыс жасағанда,оның орын ауыстыратын ара қашықтығы.... A) 0,4 м. B) 2,5 м. C) 2,5·106 м. D) 400 м. E) 40 м. {Правильный ответ} = A Электр заряды +2е су тамшысынан, заряды -3е кішкентай тамшы бөлінді. Тамшының қалған бөлігіндегі электр заряды A) -е. B) -5е. C) +5е. D) +3е. E) +е. {Правильный ответ} = С 1∙10-10 Кл заряд орналасқан нүктедегі электр өрісінің кернеулігі 10 В/м. Зарядқа әрекет етуші күш А) 1∙10-9 Н В) 1∙10-10 Н C) 1∙10-11 Н D) 1∙1010 Н Е) 1∙108 Н {Правильный ответ}= А +3е оң зарядты тамшы жарық әсерінен 2 электронын жоғалтты. Тамшының заряды А) 3,2 · 10-19 К В) 8 · 10-19 Кл С) -6,4 · 10-19 Кл D) 9,6 · 10-19 Кл Е) -3,2 · 10-19 Кл {Правильный ответ}= В Потенциалы 20 В нүктеден потенциалы 0 В нүктеге 2 Кл заряд орын ауыстырғандағы электр өріс күштерінің жұмысы. A) 40 Дж. B) 30 Дж. C) 20 Дж. D) 10 Дж. E) 0 Дж. {Правильный ответ} = A Заряды +q сынап тамшысы заряды –q басқа тамшымен қосылды. Пайда болған тамшының заряды A) q. B) –q. C) 2q. D) –2q. E) 0. {Правильный ответ} = Е Атомның оң зарядталған бөлігі А) сыртқы қабаты В) электрон С) протон және электрон D) ядро Е) нейтрон {Правильный ответ}= D 1 Кл зарядты элементар зарядпен салыстар (е =1,6·10-19Кл) A) 5·1018. B) 4·1017. C) 4,2·1019. D) 6,25·1018. E) 1,2·1018. {Правильный ответ} = D | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Шығармашылыққа тапсырма | Қорытынды:ББҮ стратегиясы
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Үй тапсырмасы | №8. | Оқушылар күнделіктеріне жазады | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бағалау | Кері байланыс:«Екі жұлдыз, бір тілек» | Бағалау парақшасын толтырады | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Кеі байланыс | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Пән: физика, 8 сынып | Күні: сабақ 32 | ||
| Тақырыбы: | §35. 36. Электр тогы. Электр тогының көздері.Электр тогының күші. Амперметр | ||
| Мақсаты | Электр тогы. Электр тогының көздері.Электр тогының күші. Амперметр жайлы мағлұмат беру Электр тогы. Электр тогының көздері.Электр тогының күші. Амперметр құрылғысын күнделікті өмірде және өндірістерде, есептер шығаруда қолдана білуге үйрету Электр ток көздерін сипаттау | ||
| Күтілетін нәтиже | Электр тогы. Электр тогының көздері.Электр тогының күші. Амперметр жайлы мағлұмат алады Электр тогы. Электр тогының көздері.Электр тогының күші. Амперметр құрылғысын күнделікті өмірде және өндірістерде, есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді А.Электр тогын біледі В.Электр тогының әсерін түсінеді С.Электр тогын өмірмен байланыстырады, есептер шығарғанда қолдана алады | ||
| Керекті жабдықтар | ресурс парақтары, жұмыс дәптері, маркер, АКТ, презентация, карточкалар | ||
| Әдіс-тәсілдер | Ойлаудың «5қалпағы», «Мені тап», «Вербальды теннис», «Теледидармен сұхбат», өздік, жеке, топтық жұмыс | ||
| Сабақ кезеңдері | Мұғалім әрекеті | Оқушы әрекеті | |
| Кіріспе (10 мин.) | -Оқушылармен амандасу. -сыныпты түгендейді -кезекшілік қызметін қадағалау -оқушылардың назарларын сабаққа аудару -психологиялық дайындық. Оқушылардың сыни ойлауына негізделген «Мені тап» әдісі арқылы сөз немесе физикалық шамаларды ұсыну арқылы белгілі бір заңдылықты немесе анықтаманы тауып, топқа бөлу І топ:«Ақ қалпақ» ІІ топ: «Жасыл қалпақ» ІІІ топ: «Қызыл қалпақ» ІVтоп: «Қара қалпақ» Vтоп: «Көк қалпақ» Үй тапсырмасын «Вербальды теннис» әдісін қолданып, оқушыларға тірек сөздерді ұсынып, оны сипаттау арқылы тексеру Кулон заңы, нүктелік заряд, элементар заряд, электр өрісі, күш сызықтар, электр заряды, электрлену, электрон заряды, кернеулік, потенциал, потенциалдар айырымы, күш сызықтары, күштік сипаттама, энергетикалық сипаттама, конденсатор, электрсыйымдылық, электр тұрақтысы, электр өрісінің жұмысы Топтарға «Теледидармен сұхбат» әдісі арқылы бүгінгі сабақтың тақырыбын анықтаймын. Екі электроскоп арқылы демонстрация жасап, оқушыларға сұрақтар қоямын. -Эбонит таяқшасын электроскопқа тигізгенде неліктен электроскоп тілшесі қозғалады? -Эбонит таяқшасын бірінші электроскопқа тигізгенде екінші электроскоп тілшесі неліктен қозғалады? Екі электроскоп не арқылы жалғанған? Олай блса бүгінгі сабақтың тақырыбы қандай? | -Мұғаліммен амандасады -кезекшілік қызметін атқарады -сабаққа зер салады Топтарға бөлінеді. Топтар сұрақтарға жауап беру арқылы тапсырманы орындайды. Бір біріне көмектеседі. Ұялы телефон арқылы байланыс жасап, сұраққа жауап беру арқылы бүгінгі сабақтың тақырыбын анықтайды. Осы тақырыпқа байланысты келешекте не білгілері келетіндігі жөнінде өз ойларын жеткізу арқылы сабақтың мақсатын айқындайды. | |
| Тұсау- Кесер (20 мин.) | Топқа ойлаудың «Бес қалпақ» әдісі арқылы жаңа тақырыпты ашу, игеру ұсынылады. Бағдаршам арқылы Выготскийдің ЖАДАна сәйкес қажет болған жағдайда оқушыға көмектесу. Нәтижесі жарнама, постер немесе интелект карта қорғаумен аяқталады. «Бас бармақ» әдісі арқылы тусіну дәрежесін бағалаймын. Венн диаграммасы арқылы өткен тақырыппен байланыстырып, ұқсастықты тағайындау | Әр топ тақырып бойынша жұмыстанады. Тапсырманы жеке оқу; топпен талдау; интелект карта жасау, қорғау.
1 топ «Ақ қалпақ» -Жаңа тақырыпқа байланысты электр тогы,пайда болу шарттары, ток әсерлерінің түрлерін, электр тізбегінің құрамды бөліктерін, бөгде күштер, ЭҚК -і туралы нақты мәліметтерді айтады
Понравилась статья? Добавь ее в закладку (CTRL+D) и не забудь поделиться с друзьями:
 Сейчас читают про:
  6012 5838 |
