Берілетін тапсырмалар 15 страница

Магниттің әр түрлі бөліктері әр түрлі магниттеледі. Ең көп магниттік тартылыу күші магниттік полюстер деп аталатын магниттің ұштарында болады. Магниттің солтүстік және оңтүстік деп аталатын екі полюсі болады. Тұрақыт магниттердің магниттік әрекеті кез келген магниттің айналасында магнит өрісінің бар болуымен түсіндіріледі. Жердің магнит өрісі бар. Магнит темір рудасының орасан зор кені бар жер қойнауында жергілікті магнит өрістері пайда болады. Мұндай өрістер магниттік аномалиялар деп аталады. m=kq=kIt m – бөлінген зат массасы, кг q –электролит арқылы өтетін заряд, Кл k - электрохимиялық эквивалент, кг/Кл Тапсырмалар Топтық жұмыс

Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары: (мұғалім және оқушы немен айналысады)

І.Ұйымдастыру ( 2 минут)

1.19. Сәлемдесу

1.20. Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу

1.21. Түгелдеу

1.2. Топқа бөлу (1,2,3 сандары арқылы 3 топқа бөлінеді)

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (5 минут )

  1. Магниттер жайында не білесіңдер?
  2. Магнит өрісі жайында не білесіңдер?

ІІІ. Талқылау үшін сұрақтар беріледі (2 минут)

4. Магнит өрісіне шолу жасау?

ІҮ. Топтық жұмыс (33 минут)

Сіздің тобыңызда 5 рөлді: лидер, баяндамашы, хатшы, уақыт сақшысы және бақылаушыларды анықтаңыз. Жұмыс төмендегідей жоспармен жүреді:

Берілген есептерді топпен бірлесе шығарады.

І нұсқа.

1. 1 сағатта 25 Кл заряд өту үшін өткізгіштегі ток күші қандай болу керек?

2. Көлденең қимасының ауданы 0,1 мм2, ұзындығы 150 см күміс сымның кедергісі қандай болады? Егер осы сым арқылы 1,5 А ток өтсе, өткізгіш сымның ұштарындағы кернеу қандай?

(ρ=0,016 Омּмм2/м).

3. Электр құралы 45 минут ішінде 5 А токпен 162 кДж жұмыс жасайды. Құралдың кедергісі қандай?.

4. Параллель жалғау деген не?

ІІ нұсқа.

1. Өткізгіштің көлденең қимасы арқылы 1 минут сайын 42 Кл-ға тең электр заряды өткен кездегі өткізгіштегі ток күшін есептеңдер.

2. 4 А ток күшіне және 220 В кернеуге арналған электр плитасының спиралінің көлденең қимасы 0,1 мм2 болса, осы никель сымның ұзындығы қандай? (ρ=0,04 Омּмм2/м).

3. Егер велосипедтің шамындағы кернеу 4 В және 1 с ішінде 0,8 Дж энергия жұмасайтын болса, онда шамдағы ток күші қандай?

4. Тізбектей жалғау деген не?

ІІІ нұсқа.

1. Ток күші 0,5 А болғанда 7,7 Кл зарядты тасымалдау қанша уақытқа созылады?

2. Көлденең қимасының ауданы 2 мм2, ұзындығы 8 м никель сымның кедергісі неге тең? Егер сымның ұштарындағы кернеу 3,2 В болса, оның бойынан қандай ток өтеді?

(ρ=0,4 Омּмм2/м).

3. Кедергілері 36 және 72 Ом электр пешінің спиральдарын параллель жалғанып, кернеуі 36 В тұрақты ток көзіне қосылған. Электр пешінде бөлінген қуатты анықтаңдар.

4. Тізбек бөлігіне арналған Ом заңы?

ІV нұсқа.

1. Электр шамы кернеуі 220 В желіге қосылған. Шам арқылы өткен ток күші 0,3 А. 20 с ішінде шамдағы электр тогының жұмысы қаншаға тең?

2. Тізбектің кернеуі 120 В бөлігіндегі 5 Кл зарядты қозғағанда электр өрісі қандай жұмыс жасайды?

3. Көлденең қимасының ауданы 0,2 мм2 нихром сымның электрплита кедергісі 80 Ом спираль әзірлеу үшін, ұзындығын қалай етіп алу керек? ((ρ=1,1 Омּмм2/м).

4. Толық тізбек үшін Ом заңы?

 

І нұсқа.

5. 1 сағатта 25 Кл заряд өту үшін өткізгіштегі ток күші қандай болу керек?

6. Көлденең қимасының ауданы 0,1 мм2, ұзындығы 150 см күміс сымның кедергісі қандай болады? Егер осы сым арқылы 1,5 А ток өтсе, өткізгіш сымның ұштарындағы кернеу қандай?

(ρ=0,016 Омּмм2/м).

7. Электр құралы 45 минут ішінде 5 А токпен 162 кДж жұмыс жасайды. Құралдың кедергісі қандай?.

8. Параллель жалғау деген не?

ІІ нұсқа.

5. Өткізгіштің көлденең қимасы арқылы 1 минут сайын 42 Кл-ға тең электр заряды өткен кездегі өткізгіштегі ток күшін есептеңдер.

6. 4 А ток күшіне және 220 В кернеуге арналған электр плитасының спиралінің көлденең қимасы 0,1 мм2 болса, осы никель сымның ұзындығы қандай? (ρ=0,04 Омּмм2/м).

7. Егер велосипедтің шамындағы кернеу 4 В және 1 с ішінде 0,8 Дж энергия жұмасайтын болса, онда шамдағы ток күші қандай?

8. Тізбектей жалғау деген не?

ІІІ нұсқа.

5. Ток күші 0,5 А болғанда 7,7 Кл зарядты тасымалдау қанша уақытқа созылады?

6. Көлденең қимасының ауданы 2 мм2, ұзындығы 8 м никель сымның кедергісі неге тең? Егер сымның ұштарындағы кернеу 3,2 В болса, оның бойынан қандай ток өтеді?

(ρ=0,4 Омּмм2/м).

7. Кедергілері 36 және 72 Ом электр пешінің спиральдарын параллель жалғанып, кернеуі 36 В тұрақты ток көзіне қосылған. Электр пешінде бөлінген қуатты анықтаңдар.

8. Тізбек бөлігіне арналған Ом заңы?

Жасаған жұмыстарын 2 жұлдыз, 1 ұсыныспен бағалау.

ҮІ. Кері байланыс (не үйрендім, не қиын болды, сұрақ.) (3 минут)

Кейінгі тапсырмалар №215
Кейінгі оқу қайталау

 

 

Сабақ 48

Сыныбы: 8

Пәні: физика

Сабақтың аты Бақылау жұмысы
Сілтеме Жоспар
Жалпы мақсаты Ø Тұрақты магниттер. Тұрақты магниттердің магнит өрісі. Жердің магнит өрісі. Аспан денелерінің магнит өрісі жайлы мағлұмат беру Ø Тұрақты магниттер. Тұрақты магниттердің магнит өрісі. Жердің магнит өрісі. Аспан денелерінің магнит өрісінің формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге үйрету Ø Топта бағалай білуге баулу
Күтілетін нәтиже Ø Тұрақты магниттер. Тұрақты магниттердің магнит өрісі. Жердің магнит өрісі. Аспан денелерінің магнит өрісі жайлы мағлұмат алады Ø Тұрақты магниттер. Тұрақты магниттердің магнит өрісі. Жердің магнит өрісі. Аспан денелерінің магнит өрісінің формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді Ø Топта бағалай алатын болады
Негізгі идеялар Тұрақты магниттер деп магниттелуін ұзақ уақыт сақтайтын денелерді айтады. Мұндай денелерге табиғи магниттік теміртас жатады. Магниттің әр түрлі бөліктері әр түрлі магниттеледі. Ең көп магниттік тартылыу күші магниттік полюстер деп аталатын магниттің ұштарында болады. Магниттің солтүстік және оңтүстік деп аталатын екі полюсі болады. Тұрақыт магниттердің магниттік әрекеті кез келген магниттің айналасында магнит өрісінің бар болуымен түсіндіріледі. Жердің магнит өрісі бар. Магнит темір рудасының орасан зор кені бар жер қойнауында жергілікті магнит өрістері пайда болады. Мұндай өрістер магниттік аномалиялар деп аталады. m=kq=kIt m – бөлінген зат массасы, кг q –электролит арқылы өтетін заряд, Кл k - электрохимиялық эквивалент, кг/Кл
Тапсырмалар Топтық жұмыс

Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары: (мұғалім және оқушы немен айналысады)

І.Ұйымдастыру ( 2 минут)

1.22. Сәлемдесу

1.23. Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу

1.24. Түгелдеу

1.2. Топқа бөлу (1,2,3 сандары арқылы 3 топқа бөлінеді)

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (5 минут )

  1. Магниттер жайында не білесіңдер?
  2. Магнит өрісі жайында не білесіңдер?

ІІІ. Талқылау үшін сұрақтар беріледі (2 минут)

5. Магнит өрісі тарауына шолу жасау?

ІҮ. Топтық жұмыс (33 минут)

Сіздің тобыңызда 5 рөлді: лидер, баяндамашы, хатшы, уақыт сақшысы және бақылаушыларды анықтаңыз. Жұмыс төмендегідей жоспармен жүреді:

Берілген есептерді топпен бірлесе шығарады.

І нұсқа.

1. 1 сағатта 25 Кл заряд өту үшін өткізгіштегі ток күші қандай болу керек?

2. Көлденең қимасының ауданы 0,1 мм2, ұзындығы 150 см күміс сымның кедергісі қандай болады? Егер осы сым арқылы 1,5 А ток өтсе, өткізгіш сымның ұштарындағы кернеу қандай? (ρ=0,016 Омּмм2/м).

3. Электр құралы 45 минут ішінде 5 А токпен 162 кДж жұмыс жасайды. Құралдың кедергісі қандай?.

4. Параллель жалғау деген не?

ІІ нұсқа.

1. Өткізгіштің көлденең қимасы арқылы 1 минут сайын 42 Кл-ға тең электр заряды өткен кездегі өткізгіштегі ток күшін есептеңдер.

2. 4 А ток күшіне және 220 В кернеуге арналған электр плитасының спиралінің көлденең қимасы 0,1 мм2 болса, осы никель сымның ұзындығы қандай? (ρ=0,04 Омּмм2/м).

3. Егер велосипедтің шамындағы кернеу 4 В және 1 с ішінде 0,8 Дж энергия жұмасайтын болса, онда шамдағы ток күші қандай?

4. Тізбектей жалғау деген не?

ІІІ нұсқа.

1. Ток күші 0,5 А болғанда 7,7 Кл зарядты тасымалдау қанша уақытқа созылады?

2. Көлденең қимасының ауданы 2 мм2, ұзындығы 8 м никель сымның кедергісі неге тең? Егер сымның ұштарындағы кернеу 3,2 В болса, оның бойынан қандай ток өтеді? (ρ=0,4 Омּмм2/м).

3. Кедергілері 36 және 72 Ом электр пешінің спиральдарын параллель жалғанып, кернеуі 36 В тұрақты ток көзіне қосылған. Электр пешінде бөлінген қуатты анықтаңдар.

4. Тізбек бөлігіне арналған Ом заңы?

ІV нұсқа.

1. Электр шамы кернеуі 220 В желіге қосылған. Шам арқылы өткен ток күші 0,3 А. 20 с ішінде шамдағы электр тогының жұмысы қаншаға тең?

2. Тізбектің кернеуі 120 В бөлігіндегі 5 Кл зарядты қозғағанда электр өрісі қандай жұмыс жасайды?

3. Көлденең қимасының ауданы 0,2 мм2 нихром сымның электрплита кедергісі 80 Ом спираль әзірлеу үшін, ұзындығын қалай етіп алу керек? ((ρ=1,1 Омּмм2/м).

  1. Толық тізбек үшін Ом заңы?

Жасаған жұмыстарын 2 жұлдыз, 1 ұсыныспен бағалау.

ҮІ. Кері байланыс (не үйрендім, не қиын болды, сұрақ.) (3 минут)

Кейінгі тапсырмалар №215
Кейінгі оқу қайталау

 


 

Сабақтыңтақырыбы:   §54 Түзу токтың магнит өрісі. Бар шарғының магнит өрісі. сабақ 49
Күні:  
Сыныбы: 8.. Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны
Сабақтыңмақсаты Түзу токтың магнит өрісі жайлы мағлұмат беру Түзу токтың магнит өрісінің күнделікті өмірде және өндірістерде, есептер шығаруда қолдана білуге үйрету   1. Оқушыларға магнит өрісі ұғымын қалыптастыруды жалғастыру, Тогы бар түзу өткізгіштің магнит өрісі туралы түсінік беру. 2. Оқушыларды ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге дағдыландыру. 3. Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақтың міндеттері Өз білімдерінің нәтижесінде өздерін бағалай білуге тәрбиелеу. Практикалық білім беру, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.
Күтілетін нәтиже Түзу токтың магнит өрісі өрісі жайлы мағлұмат алады Түзу токтың магнит өрісінің күнделікті өмірде және өндірістерде, есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді
Жоспар
Уақытты жоспарлау Сабақ барысы Ресурстар
Сабақтың басы 5мин Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарды даярлау Оқушылармен амандасу Оқушыларды түгендеу Ұйымдастыру:  
Негізгі бөлігі 25мин     Блум таксономиясы бойынша сабақты жүргізу: 1. Білім деңгейі: А) Еске түсіру · Болаттан шарды магниттеуге бола ма? · Магнитті қыздырғанда ол неліктен магнитсізденеді? · Магниттердің полюстері өзара қалай әрекеттеседі? · Жердің магнит өрісі бар екендігі немен дәлелденді? · Аспан денелерінің магнит өрісі бола ма? Ә) Түсіну Эрстед тәжірибесін жасау. Электр тогы бар мыс өткізгіш орналасқан кеңістікте магнит тілгшені қозғалысқа келтіретін күштер болатынын тәжірибе нәтижесі көрсетті. Бірдей бағыттағы ток өтетін екі параллель өткізгіш бірін-бірі тартады, ал қарсы бағыттағы ток өтетін өткізгіштер бірін-бірі тебеді. Электр тогы өтетін өткізгіштер арасындағы мұндай өзара әрекеттесу магниттік өзара әрекеттесу деп аталады. Магнит өрісі деп өткізгіштердің электр тогымен өзара әрекеттесуі жүзеге асатын материяның түрін айтады. Түзу сызықты токтың магнит өрісін табу және зерделеу үшін ұсқа темір ұнтақтарын пайдаланамыз. Магнит өрісінде кішкентай магнит тілшелерінің осьтерін бойлай орналасқан сызықтар магнит өрісінің сызықтары немесе магнит өрісінің күш сызықтары деп аталады. Түзу электр тогының магнит өрісінің бағытын екі тәсілмен анықтауға болады: 1.Бұрғы ережесімен:
Егер бұрғыны токтың бағытымен қозғалта бұраса, онда бұрғы тұтқасының айналу бағыты өрістің магниттік күш сызықтарының бағытын көрсетеді.

2.

Егер өткізгішке ток бағытымен қараса, онда магниттік күш сызықтары сағат тілімен бағыттас болады.

 

Тогы бар шарғының магнит өрісі күш сызықтарының бағытын бұрғы ережесі арқылы табуға болады: егер бұрғы тұтқасын ток бағытымен айналдырса, оның ұшының қозғалысы шарғының магнит өрісінің күш сызықтарының бағытын көрсетеді.

Шарғының бір ұшы –солтүстік полюс деп саналады, сол ұшқа қарап тұрған бақылаушы үшін шарғы орамындағы ток сағат тіліне қарсы бағытта ағады. (а). Шарғының екінші жағы –оңтүстік полюс болады, бұл жерде ток орамды сағат тілі бағытымен айналып өтеді. (ә).

 

Ішіне темір өзекше орналастырған шарғы электромагнит деп аталады.

Электромагниттік реленің құрылысы:

1-шарғы 2-пластина 3-контактілер 4-серіппе  

2. Қолдану

25-жаттығу. №1, №2, №3.

26-жаттығу. №1, №2, №3.

  Оқушылар хабарламасы   http://files.school-collection.edu.ru/dlrstore/669ba078-e921-11dc-95ff-0800200c9a66/4_2.swf   Суреттер     Оқулық 8-сынып Физика және астрономия. Дуйсенбаев Б.М.     слайд   Шарғы, болат өзекше   Электромагниттік реленің құрылысының схемасы   Оқулық 8-сынып Физика және астрономия. Дуйсенбаев Б.М.
  Қорытындылау 5 мин Қосымша мәлімет тарату 1-парақша: Тұрақты магниттер.Магнит тарихы екі жарым мың жылдан бері жалғасуда. Көне қытай ғалымдары б.д. дейінгі VІ ғ. өзіне темір заттарды тартатын минералды тапқан. Қытайда оны “чу-ши” демек, “сүйгіш тас” деп атаған. “Магнит” атауын көне грек драматургі Еврипид (б.д. дейінгі V ғ.) тауып, өзінің бір шығармасында оның қасиеттерін сипаттаған. Мұндай атау бұл минерал Магнессия қаласының маңында табылғанымен байланысты. Магнит — «Магнессия тасы» дегенді білдіреді. Қазіргі кезде табиғи магнит FeO (31%) жєне Fe2O3(61%) тұратын магниттік темір (магнетиттен) кесектері екендігі белгілі. Бұл тығыздығы шамамен 5000 кг/м3 болатын морт қара минерал. Ерте заманда магнит қасиеттерін оның “тірі жаны” бар деп түсінді. Ерте заман адамдары ит етке қалай ұмтылса магнит те темірге солай “ұмтылады” деп ойлайды. Қазір біз мєселе магнит тудыратын ерекше өрісте екенін білеміз. Кез-келген магнит айналасында магнит өрісіболады. Осы өрістетемірдімагниткетартады. 2-парақша:Магнит өрісі — материяныңерекшетүрі, олзаттарданерекшежәнемагниттелгенденелерайналасындаболады. Магнетиттіңмагниттікқасиеттері аса күштіемес, қазіргікезде магнит өрісіөтекүштіжасандымагниттералынды. Магниттержасау үшінқұрамындатемір, никель, кобальт жәнебасқаметалдар бар құймақолданылады. Олардысыртқы магнит өрісіндемагниттеп, жекетұрақтымагниттерретіндеқолдануғаболады. Жасандымагниттерәртүрліформадажасалды. Магниттің магнит әсерікүшті, демек магнит өрісікүштібөліктерінмагниттікполюстердепатайды. Әрмагниттіңекіполюсіболады. Бірақматериалдыполюстерінің саны 2-ғана емес, 4, 6 жєнеоданкөбіболатындаймагниттеугеболады. Егермагниттітемірұнтағынажақындатса, олароныңполюстерінетартылды   3-парақша: Бағдаршытүріндежасалған магнит компаста қолданылады. Бұлкереметқұралшамаменекімыңжылбұрынойлаптабылған. Алғашқы (ертеқытай) компас а -суретте көрсетілген. Олоңтүстіктікөрсеткішдепаталған. Ескікомпастабағдаршықызметін, вертикаль өстенайналатын, табиғимагниттенжасалған “қасық” атқарды. Қазіргізаманғы (қарапайым) компас б -суреттекөрсетілген. а -сурет б -сурет Магниттік бағдаршаның (компас бағдаршысы) басқа да магниттер сияқты екі полюсі бар. Оларды бірі географиялық солтүстікті көрсетеді, ол солтүстік полюсі (N), екінші ұшы — оңтүстік полюс (S) деп аталады. Осы символдар (атауларымен бірге) кез-келген магниттердің полюстерін белгілеу үшін қолданылады. Екімагниттікбағдаршаныбір-бірінежақындатып, ә ртекті магнит полюстерібір-бірінетартылатынынбіртектесполюстерітебілетінінанықтауғаболады. Осызаңдылықкез-келгенмагниттерүшіндұрыс. Жер шары да магнит. Оныңөзініңмагниттікполюстеріжєнеөрісі бар. Осы өріс компас бағдаршасынүнемібірбағытқабұрылуғамєжбүретеді. Бағдаршаныңқайбағыттыкрсететінітүсінікті, себебіәраттасполюстербір-бірінетартылады. Демек, бағдаршаныңСолтүстікполюсіЖердіңОңтүстікмагниттікполюсінкөрсетеді. Бұл полюс жершарыныңсолтүстігінде, солтүстікгеографиялықполюстенбіршамашетірекорналасқан (Уэльский Ханзаданыњаралында). Магниттердіңқолдануаясыөтекең. Олар тек қанакомпастардаемес, электро-, радио-техникада, роботтықтехникадажәнет.б. қолданылады. Сіздермагниттердіэлектрқозғалтқыштардан, дыбысзорайтқыштардан, телефондарда, амперметрлерде, вольтметрлерде және басқақұралдарішінентабааласыздар. Медицинадамагниттікзондтарпациенттербайқамайжұтыпқойғанине, түйреуішсияқтытемірзаттардышығаруүшінқолданылады.   Қосымша мәлімет
Қосымша мәліметтер
Дифференциация – қосымша көмекті қалай жоспарлайсыз? Қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар жоспарлайсыз? Бағалау –оқушылардың білімін қалай тексересіз Пәнаралық байланыс Қауіпсіздік ережелерін сабақ барысында сақтау ИКТ –ні қолдану
Барлық оқушылар: магнит өрісі электр тогының айналасында пайда болатынын біледі Көпшілігі: шарғы туралы түсінік бере алады Кейбір оқушылар: Түзу электр тогының магнит өрісінің бағытын анықтай алады Қалыптастырушы тапсырмалар және қолдау, қолпаштау, мадақтау -өз бетімен жұмыс істеуге дағдыланады - техника - медицина
Рефлексия (3 мин)   Мен білемін   Мен білдім   Мен білгім келеді   Ойталқы: Сабақтың мақсаты жүзеге асты ма?   Бүгін оқушылар нені меңгерді?   Сыныптың көңіл-күйі қандай болды?   Сабақтың құрылымы уақытқа сыйды ма?   Сабақ жоспарынан ауытқушылық болды ма?  
Қорытынды бағалау Жалпы бағалау: Сабақтың қай екі кезеңі сәтті өтті? 1: 2: Қандай екі жағдай сабақты жақсартар еді? 1: 2: Келесі сабаққа дайындық үшін сыныпты және жекелеген оқушыларды қаншалықты тани алдым? Үйге тапсырма(2 мин)§54.
               

 


 

 

  Сабақ 50    
Сабақтың аты §55 Тогы бар шарғының магнит өрісі. Электромагниттер
Жалпы мақсаты Тогы бар шарғының магнит өрісі. Электромагниттер жайлы мағлұмат беру Тогы бар шарғының магнит өрісі. Электромагниттердің күнделікті өмірде және өндірістерде, есептер шығаруда қолдана білуге үйрету
Күтілетін нәтиже Тогы бар шарғының магнит өрісі. Электромагниттер жайлы мағлұмат алады Тогы бар шарғының магнит өрісі. Электромагниттердің күнделікті өмірде және өндірістерде, есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді
  1.Жұмыс, өнімділік, уақыт түсініктерін енгізу,өнімділікке берілген есептердің жаңа түрімен таныстыру,бөлшек туралы білімдерін бекіту. 2. Математикалық ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту; 3. Ұқыптылыққа тәрбиелеу;
Мұғалімнің әрекеті

Понравилась статья? Добавь ее в закладку (CTRL+D) и не забудь поделиться с друзьями:  



double arrow