Биосферадагы заттар айналымы

Зат айналымы- айналасындағы заттар бір трофикалық деңгейден екінші деңгейге өткен кезде әлсін- әлсін зат айналымына түсіп үздіксіз қайталанып отырады.Планетадағы барлық заттар үнемі айналымда болады.Күн энергиясы Жер бетінде екі зат айналымын қамтамасыз етеді:үлкен(геологиялық,биосфералық) және кіші(биологиялық). Биосферадағы заттардың үлкен айналымы негізгі екі кезеңмен ерекшеленеді:Жер дамуының бүкіл геологиялық өне бойында жүріп келетін және биосфераның дамуында негізгі роль атқаратын процесс. Геологиялық зат айналымы -тау жыныстарының түзілуімен,үгілуімен және бұзылған өнімдердің –сынықтар мен химиялық элементтердің кейін басқа жерге ауысуымен байланысты.Организмдер тіршілігінің барысында биосфераның әртүрлі құрылымдық бөлімдері арасында жүретін энергия мен зат айналымын,яғни,химиялық элементтердің тірі организмдердің қатысуымен қозғалуын және өзгеруін биогеохимиялық айналымдар. Кіші немесе биологиялық зат айналымы бұл-өсімдіктер, жануарлар, саңырауқұлақтар, микроорганизмдер және топырақ арасындағы зат айналымы. Биологиялық айналымның мәні екі қарама-қарсы,бірақ бір-бірімен байланысты процестердің нәтижесінде –органикалық заттардың түзілуі және олардың бұзылуы жүреді.