2020-09-24
117
Егер трамолдың нәтижесі төмендесе, онда просидол деген түймедақты ұртқа салып сорса, емдік қасиет жоғарлайды. Просидол 20 мг, түймедақ, тәулігіне 4-6 рет, 20-80 мг-нан, (80-300 мг-ға дейін), тіл асты, не ұртына салады. Ауыз қуысының шырышты қабаты арқылы тез сіңеді, бірақ емдік әсері көпке созылмайды. Бұл дәріде жүрек айну, бас ауру, құсық келу, бас айналу, қиналып зәр шығару болмайды. Болған күнде де, олар бір аптаның ішінде кетіп қалады.
Тұрақты және қатты ауырсыну сезімімен күрес, әртүрлі дәрілерді қолдану арқылы жүргізіледі.
Олар:
· морфин арқылы,
· кейде оны бупренорфинмен алмастырады.
Бупренорфин (сангезик, темгезик, торгезик т.б.)- опийат, тек қана морфинге жол береді, бірақ аурулардың физикалық белсенділігін кемітпейді, қауіпсіз асқыну белгілері аз болады. Морфин сияқты адамды тәуелді қылып қоймайды. Әсері көп уақытқа созылады.
Ол түймедақ, ертінді түрінде, ауыз, көктамыр және тіл асты арқылы сіңеді. Көлемі 0,2; 0,3; 0,8 мг болып, әр 3-4 не 6-8 сағат сайын қайталанады. Асқыну белгілері: бас ауру, бас айналу, терлеу, ауыз құрғау, жүрек айну, құсу.
Хал-жағдайы өте нашар науқастарға үй жағдайында да бупренорфинді қабылдауға болады.
Морфин күшті наркотик. Емханалық жағдайда ұзақ қолдануға болмайды, Тыныс және жөтел орталығын тежейді, ұйқы келтіреді; ішек, қуық қызметтерін үдетеді, бірақ оны ұзақ уақыт қолданса, жүректі айнытып, бас ауыртып, құсық келтіреді. Ағзада дәріге деген төзімділік орнап, 2-3 аптадан кейін дәрінің ауырсынуды басу қасиеті төмендеп, физикалық, психологиялық тәуелділік қалыптасады.
Морфин екі түрлі - гидро хлоридты және сульфатты болады. Ағзаның төзімділігін жеңу үшін дәрінің көлемін біртіндеп көбейтеді. Дәрі тым көбейіп кетсе, мынадай белгілер байқалады:
· әлсіздік,
· ұйқысырау,
· жүрек айну,
· құсу,
· нәжістің қатуы.
· есеңгіреу, қай жерде жатқанын білмеу.
Егер осы белгілер орын тапса, онда дәрінің мөлшерін азайтып, тіпті, қолданбау керек. Құсыққа, іш қатуға қарсы дәрілерді қабылдап, емдәм ұстап, құсыққа қарсы дәрілерді (эметиктер) 2 аптадан кем ішпеу керек.
Сульфатты морфинді, түймедақ ретінде берілуі әсерлі болады, әрі ол ұзақ уақытқа, 12 сағаттай созылады да, асқынуы аз байқалады.
Синтетикалық опий дәрілері морфинге қарағанда, науқас жеңіл көтереді. Сондай дәрінің бірі буторфанол. Ол фенантрен қатарынан шыққан синтетикалық, морфинге өте ұқсас дәрі. Морфин сияқты тыныс алу орталығына кері әсерін тигізбейді. Дәріге ағза тез үйренбейді. Сирек жағдайда жүректі айнытады, құстырады, ұйқыны келтіріп, басты айналдырады.
Буторфанол (стадол)- ерітінді (1,0 мл). Мұрынға иіскеу, тері асты, немесе бұлшық етке егеді. Мұрын арқылы қолданса әсері 1-2 сағатқа созылады, ал жалпы әсері 4-5 сағаттан аспайды.
Фентанил синтетикалық опий қатарындағы дәрі; морфинге қарағанда 1000 есе жоғары. Тері арқылы тез сіңеді, сондықтан ол көпқабатты пластырь ретінде қолданады. Мұның екінші аты бар - ол «дюрогезик». Теріге жабыстырғаннан кейін, 3 күн бойы денеге таралып, сіңіп отырады, әсері 2 сағаттан соң байқалып, 3 тәулікке созылып, 12-13 сағат ішінде ауырсынбау сезімі ең ұзақ деңгейде жүреді. Оны - үй жағдайында қолдануға өте ыңғайлы, бірақ жүрек соғысы төмендеп, тыныс алу жүйесі нашарлауы мүмкін.
Ісікке қарсы адьювантты үлгіде дәрі-дәрмекті қолдану
Ауырсынуды басатын дәрілердің екеуін бірден пайдаланбау керек, себебі «әлсіз» рецепторлармен байланысып, «күштілердің» әсерін төмендетеді. Созылмалы ауырсыну сезімінің пайда болу себептері күрделі болғандықтан, ауыртпайтын наркотиктер көптеген басқа дәрілермен қоса қолданады. Мұны «адьюванттық» үлгі дейді.
Оның мақсаты:
– ауыртпайтын сезімді ұлғайту үшін,
– ісік ауруының асқыну дәрежесін кемітуге,
– ауыртпайтын дәрілердің жағымсыз қасиеттерін бәсеңдету үшін.
Адьювантты мақсатпен қолданыста болатын дәрілердің тізімі өте көп: кортикостероидтар, қалтырау (дірілдету) құбылысын басатын және гистаминге қарсы қолданатын дәрілер, транквлизаторлар, нейролептиктер, антидепрессанттар т.б.
Кортикостероидтар простогландиндерді (сезімталдықты төмендететін ферменттер) тежейді, қабыну үрдісін және ісінуді кемітеді. Егер ісіктің қосымша ұялары сүйектерде, жұлында, ми да орналасып, жүйке талшықтарын қысса, бүл дәрі өте тиімді.
Дірілді басатын дәрілер -карбамазептин, вальпромид т.б. ісік ауруы жүйкеге тараған кезде, пәрменді келеді. Олар көңіл-күй нашарлағанда және психологиялық күйзелісте көмегін тигізеді.
Транквлизаторлар, нейролептиктер ауру ашуланып, жүйкесі көтерілгенде, жақсы әсерін береді, қорқынышты, үрейлі сезімдерді бәсеңсітеді.
Антидепрессанттар (амитриптилин) ағзаны ұйқы басқанда, ешнәрсеге көңіл шаппағанда жағымды әсер береді - ұйқы жақсарып, көңілі көтеріледі.
Осы дәрілер ең алғаш аз мөлшерде беріліп, мөлшерін біртіндеп өсіреді де, ең жоғарғы нәтижеге жеткен соң, біртіндеп төмендетіледі де, бір апта, немесе бір ай ішінде мүлдем тоқтатылады. Созылмалы емде өзгеріп отырады, ол үшін үнемі дәрігерлік бақылау қажет.
Дәріс қорытындысы:
1. Рак түйіні - сипап қарағанда, ағаштай қатты, ауырмайды, беті бұдыр және шекарасы анық емес, айналасындағы тіндермен тығыз байланыста болады.
2. Лимфа бездері ұлғайғанда, ол қатты және ауырмайды.
3. Ісік өз бетінше кетпейді, біртіндеп ұлғаяды және нақты орналасады.
4. Толық және жан-жақты ұқыпты жиналған аурудың даму тарихы, қатерлі ісіктерге күдікті белгілердің барын білдіреді,
5. Ішкі мүшелердегі рак ауруына күдік туса, онда рентген сәулесіне түсіріп, содан соң эндоскопиялық зерттеу жүргізіп, ісік орналасқан жерден ет кесіп алынып (биопсия) тексерілуі қажет.
6. Компьютерлік томография ішкі мүшелердің көлемін нақты көрсетеді және осымен қатар қантамырларының құрылысын анықтайды.
7. Ультрадыбыс арқылы тіндегі (ұлпадағы) өзгерістерді, ондағы қантамырларының қызметін және лимфа бездерін анықтауға болады.
8. Магнитті-резонансты томография әдісі кез келген мүшенің көлемін, оның қандай тереңдікте орналасқан қабаттарын дәл анықтайды.
9. Позитронды-эмиссионды томография - мүшенің көлемімен оның құрылысын және ұлпадағы зат алмасу үрдістерін анықтайды.
10. Радиоизотопты тексеру - негізінде тек қалқанша бездің қызметін және сүйектердегі бөгелме ісіктерді анықтауға көмектеседі.
11. Термография - сырт орналасқан мүшелерде терінің қызуын анықтайды осыған сәйкес тереңде жатқан патологиялық өзгерістерді байқатады.
12. Рак ауруында қанда түбегейлі өзгеріс болмайды, тек ЭТЖ өзгереді.
13. Биохимиялық әдістердің рак ауруында құндылығы шамалы.
14. Ісік таңбалары (маркері) - деп ісіктен шыққан биологиялық заттарды айтады, ол барлық ісіктерге тән болмайды.
15. Қан сарысуындағы өзгерген текті тұқым, рак ауруының алғашқы кезеңдерін сездіреді.
16. Микроскопиялық зерттеу - рак ауруын анықтауда шешуші рөл атқарады.
17. Ішкі мүшелердегі ісіктерді радикалды емдеу – ең негізгі тәсіл.
18. Хирургиялық емдеуде, радикализм, абластика, антибластика, анатомиялық және қынапты аймақ қағидаларын орындау керек
19. Сәулемен радикалды емдеу –қатерлі ісік клеткаларының өмір сүруін толық тоқтатып, одан айықтыруы, ал паллиативті емі – солардың өсуін тежеп, көлемін азайтып, қосарланған ауыр белгілерін жоғалтып, не басып, ауырудың өмірін ұзартып, оның сапалы өмір сүруіне мүмкіншілік жасау.
20. Сәуле шоқтарының ісік түріне пәрменділігі оның сәуле мөлшеріне байланыстылығы.
21. Сәуле әдісінің пәрменділігі - химиотерапия мен гипертермия қосарланып берілсе және ісіктегі оттегі көлемі ұлғайса күшейеді.
22. Химиотерапияның негізгі қағидалары - ісікке қарсы спектрлі әсеріне қарай, оның тиімді дозасы мен режімін және қолдану тәсілін таңдау, одан соң емдеу кезінде,ауыр асқынуларды болдырмау.
23. Химиялық дәрілер ісік клеткасына, оның өніп-өсу кезеңдеріне сәйкес әсер етеді.
24. Химиялық дәрілердің уыттылық қасиеттері, бірінші кезекте қан өндіруші ағзаларға тікелей әсер етеді.
25. Гормондарды қолдану, химиялық ісікке қарсы дәрілерге қарағанда залалсыз.
26. Биопрепараттар тікелей клеткаға әсерін тигізіп, оның дамылсыз өсуіне қантамырларын жойу арқылы ықпал жасайды.
27. Фото динамикалық емдік әсер, сәулеге өте сезімтал химиялық заттарды (фотосенсибилизатор) қолдану арқылы жүзеге асырылады. Бұлар сәуле шоқтарының бәрін бірдей емес, тек сәуленің бір деңгейдегі толқынын сіңіріп, оның түсін өзгертіп, сәуле шығарады (лазер сәулесі).
№ 3- дәріс
Асқазан рагы
Кіріспе. Асқазан рагының аурушаңдық пен өлім-жітім көрсеткіштері барлық дамыған, өркениетті елдерде төмендеуде. Соған қарамастан оның өзіндік үлесі жалпы қатерлік ісіктердің ішінде елеулі орын алып, кейбір жерлерде бірінші орында түр. Асқазан рагының пайда болу жолдары, эпидемиологиясы, анықтау жолдары мен емі әліде жетілдіруде.
Асқазан рагының аурушаңдық көрсеткішінің көпшілік жерлер мен мемлекеттерде төмендеуі тағамдану ережесінің жақсаруымен және оны анықтау мен емдеу шараларының жетілуімен түсіндіріледі. Бұларға қосымша ғылыми-практикалық жетістіктердің нәтижесінде қазір асқазан ішін, сыртын эндоскопиялық аспаптар арқылы көзбен көріп, тексеруге мүмкіншілік туды. Оған қоса, асқазан рагының түйінді және жайылмалы түрлері айқын анықтауға мүмкіншіліктер ұлғая бастады және асқазан рагынан сақтану шаралары соңғы жылдары жүргізілген өте тиімді келді. Сонымен қатар ісік алды аурулар жүйелі түрде анықталып, оларды емдеу мен диспансерлік бақылау елеулі мақсатқа жеткізді. Өткен ғасырдың соңғы 10-15 жылдар арасында асқазан рагының пайда болуына әсер ететін жаңа себептер дәлелденіп, оған қарсы жұмыстар ұйымдастыруда. Соның бірі - Helicobacter Pylori, ол асқазан рагын қоздыратын бактерияларға жатады, енді оның рөлі мен маңызы терең зерттелініп, асқазан рагын қоздырушы себептер ретінде жан-жақты тексерілуде.
Емдеу жолдарына да, әсіресе хирургиялық әдіске, көптеген жаңа өзгерістер енгізілді. Асқазан рагымен бірге лимфа бездері дн толық, кеңейтілген тәсілмен сылынатын болды және хирургиялық тәсіл химиотерапиямен қосарланып, операция алдында, не соңында стандартты жобамен қолданылатын болды. Жақсы нәтижеге жету үшін, ең алдымен асқазан рагын, ерте даму кезеңдерінде анықтап, сол уақытта радикальды емдерді қолданған абзал. Сонымен бұған қоса, диагностикалық және ем жолдарындағы ғылыми-тәжірибелік жетістіктер дәрігерлердің терең біліміне, олардың тиімді ем бағдарламасын уақтылы жасай білуіне де тығыз байланысты.
Асқазанның клиникалық анатомиясы
Асқазанда: жүрек жақтағы бөлігі - кардий, оның күмбезі, денесі мен төменгі қақпа бөлігі бар. Төменгі бөлігін кең жері (антральды) және оның тарылған қақпалы жері (привратник) деп аталады. Бұл бөлімдердің әрқайсысы әртүрлі жиілікте қатерлі ісіктермен зақымданады. Ісіктің орналасуына сәйкес оның клиникалық көріністері ерекше болады.
Қан айналу жүйесі а сқазан және асқазан-шарбы қан тамырлары арқылы орындалады. Сол және оң жақ асқазан артериялары мен көк қан тамырлары асқазанның кіші иіні мен кіші шарбы майда орналасады. Үлкен иіннен шығатын асқазан-ішек байланыстарының арасында оң және сол жақ асқазан-шарбы қан тамырлары бар. Қысқа асқазан қан тамырлары көк бауыр артериясынан тарап асқазанның күмбезін қамтамасыз етеді.
Лимфа айналымы асқазаннан тыс орналасқан 4 лимфа жүйелерімен (лимфа бездерімен) жүріп отырады және бұлар бөгелме ісіктермен жиі зақымданады. Ос көрсетілген қан мен лимфа тамырлары және лимфа бездері іш перденің қос қабатты шарбы қабықтарының ортасында орналасып, бір-бірімен жалғаса түйісіп, асқазан айналасының қан айналу жүйесін құрайды.
Асқазанның шырышты қабатының құрылысы мен қызметі
Асқазанның ішкі қабаты тегіс емес, ол шырышты қабатпен жабылып, білеуленген өзектерімен бейнеленген. Осы қабаттың астында, шырыш асты қабаты орналасқан.. Рентгенмен тексергенде, контрасты зат барий тұзы, осы асқазанның өзектерінің арасында тұрып қалып, сол арқылы асқазанның бүкіл шырышты қабатының бейнесін аңғаруға болады. Міне осы, шырышты қабаттың бейнесі, асқазан рагында өзгеріп, олардың біркелкі білеуленген өзектері бөлініп, ұзындық тұтастығының үзілгенін рентгенограммадан байқап, анықтауға болады.
Асқазан шырышты қабаты безді және цилиндр тәріздес эпителийден құралады да, олардың арасында шырышты алаңдар бар, олардың әрқайсысы дәнекер тіндерімен бөлініп тұрады. Бұлар асқазанның жеке, өзіне тән шырышты бөлімдеріндегі клеткалары болып саналады. Осы клеткалар әртүрлі, асқорытуға керекті заттарды шығарады.
Олар:
1- негізгі клеткалар – пепсинді шығарады,
1- қосымша жанама клеткалар - тұз қышқылын өндіреді,
1- шырышты клеткалар - мукоид бөліп шығарады.
Міне, осылардың ішіндегі пепсин, қышқыл ортада, пенсиногендердің әсері арқылы түзіліп, ол белоктарды ыдыратып, полипептидтерді туғызады.
Тұз қышқылы пепсиногендерді қоздырады да, пепсиннің пайда болуына ықпал етіп, содан кейін олар белоктарды ұйытып, асқазандағы тұз қышқылының сөлін құрайды. Бұл негізгі зат асқазанның қызметін реттеп, қалыптастырады. Тұз қышқылының сөлі артып немесе кеміп кетсе; бұлардың екеуі де ағзаға зиянды әсерін тигізеді. Біріншіден, артық өндірілген асқазан сөлі кері өңешке құйылып, оны күйдіріп, қабыну реакциясынан - рефлюксті эзофагит, ал екіншіден тұз қышқылы кеміп кетсе, шырышты қабатының семуінен - атрофиялық гастрит пайда болады. Сонымен қатар, жалпы асқазан сөлінің кемуі оның бактерияларға қарсы қасиетін төмендетіп жібереді, сөйтіп асқазанда көптеген микробтардың өніп-өсуіне жағдай жасалынады.
Сілекей тәрізді шырышты сөл – мукоид, шырышты қабатты майлап, оны зиянды әрекеттерден сақтап отырады. Осы гастромукоид аз өндірілсе, асқазандағы Касли ішкі факторы азайып, соның әсерінен ағзада витамин В12 түзілмей қалады. Бұл фактор құрамында темір болғандықтан, ағзада темірге деген тапшылық орын алып, қан азаюға әкеліп, Аддисон-Бирмер ауруын, немесе пернициозды анемияның пайда болуына мүмкіндік туады.
Асқазан рагының патологиялық анатомиясы
Рак асқазанның бір жерінде, немесе бірнеше бөліктерінде бір мезгілде өніп-өсуі мүмкін. Кейінгі түрін алғашқы пайда болған, біріншілік көп ісікті рак дейді, ол асқазан рагының 2-3% құрайды. Асқазанның шырышты қабатында пайда болған ісік көзі біртіндеп жайылып, асқазанның басқа қабаттарын зақымдай бастайды. Алғашқы кезде ол тек шырышты қабаттан аспайды, мұны алғашқы ерте рак түрі деп атайды.
Сонымен, алғашқы ерте пайда болған асқазан рагы деп, морфологиялық түріне және ісіктің көлеміне қарамастан, ол тек шырышты қабатты ғана зақымдап, сонда орналасқан түрін айтады. Рак түйіннің көлемі бұл кезде 2-3мм-ден 5,0мм-ге шейін болғандықтан, өте сирек бөгелме ісік береді. Осы өсу дәрежесінде емделсе, онда ауру адам толық 100% жазылып шығады.
Рак асқазанның кез келген жерінде орналасады, ол өсе келіп, асқазанды түгел жарақаттауы мүмкін. Бұл уақытта оның қай жерден өніп-өскенін анықтау қиынға соғады, сондықтан мұндайда ісік көлемінің ең үлкен жеріне байланысты орналасақан жері анықталынады. Көбінде қатерлі ісік асқазанның антральды бөлімін (60-70%), одан кейін - кіші иін (20-25%) мен жоғарғы бөлігі - кардийді (10-15%) зақымдайды. Асқазанның үлкен иіні, алдыңғы мен артқы қабырғалары және күмбезі (2-5%), ал ракка тұтас зақымдануы (5%) сирек кездеседі.
Макроскопиялық түрі бойынша - ісік асқазан қуысына қарай өссе, оны экзофитті, ал асқазан бойымен өрбісе –эндофитті рак дейді.
Экзофитті рактың шеттері тегіс, түймешік (полип), түймедақ (бляшка) және саңырауқұлақ (гриб) тәрізді болып келеді де, өсе келе ортасы ойылып табақ пішінді болып өзгереді. Ісіктің көзге көрінген аналасынан 2-3 см. қашықтығында, рак клеткаларының жайылмасы болмайды.
Эндофитті і сіктер шырышты қабаттың астында жайыла өсіп, шекарасы анық емес және асқазан ішіне қарай өспей, асқазан рагының ең қатерлі тобын құрайды, тез бөгелме ісіктерді береді; рактың бұл түрінде болжам өте қиын, оның себебі емнің нәтижесі өте төмен болғандықтан. Ісік өскен сайын түйіннің ортасы ыдырап іриді, өліеттеніп шіриді, ойық жара пайда болады.
Асқазан рагының үшіншісіне - осы екі түрі қосарланып пайда болған аралас түрі жатады. Ісіктің ағымы эндофитті құрылымына байланысты болады.
Бұлар түйіннің бет-пішініне тікелей әсерін тигізеді. Осы бет-пішінге сәйкес жапон эндоскопистері асқазан рагын үшке бөледі:
1-түйін, шырышты қабат деңгейінен сәл шығып тұрған «төмпешік» ісік,
2- шырышты қабаттың қабыршығы сәл желінген «жалақ» ісік,
3- шырышты қабаттың қабыршығы ойық жаралы ісік
Ісіктің эндоскопиялық бірінші көрінісінде шырышты қабаттың қабыршығында асқазан қуысына қарай шыққан өспе, түймешік сияқты қабыршықтан 5мм-ден артық емес болып көрінеді,
Екінші түрінде шырышты қабаттың өзектері білінбей кетеді де, бұл жер қатая түседі, түсі бозғылттау болып өзгереді. Шырышты қабат қабыршығындағы шұңқыр тереңдігі 5мм-ден аспайды. Біртіндеп бұл өзгерістер жайыла түседі де рактың жайылмалы түрін құрайды.
Үшінші – ойық жара түрінде - шырышты қабаттың қабыршығы терең ойық жараға айналады, оның тереңдігі 5 мм-ден асып кетеді.
Асқазан рагын патанатомиялық түріне сәйкес ісік түйінін 4-түрге бөледі:
1. «саңырауқұлақ» тәрізді,
2. «табақша» тәрізді,
3. жайылмалы шекарасы белгісіз ісік,
4. жайылмалы-ойық жаралы боп өскен ісік,
Бірінші екі түрлері - экзофитті ісіктерді, ал соңғы екеуі - эндофитті ісіктерді қалыптастырады.
· Экзофитті ісік сыртқы түріне қарағанда қырыққабатқа (капуста) ұқсайды; асқазан қуысына қарай шығып тұрады. Беті тегіс емес, адыр-бұдыр, бірақ шекарасы ап-айқын – сау ұлпадан бөлініп тұрады
· «Табақша» сияқты ракта, тығыздығы өте қатты, үлкен жара көзге көрінеді, оның жағалары білеулене көтеріңкі келіп, ортасы ойыс болып, беті іріңді қабықпен жабылады.
· Жайылмалы ракта, асқазан қуысына шығып тұрған жағы білінбейді, бірақ оның қабырғасы қатты, өзектері өзгеріп, білінбей қалған ісік. Кейде бұл көрініс бүкіл асқазан бойымен мүшені тұтас жарақаттайды
· Жайылмалы-ойық жаралы ісікте, асқазаннан және оның анық қабырғасынан жара анық байқалады да, ешқандай шекарасы білінбейді, ол мүшені тұтас зақымдайды.
Асқазан рагының гистологиялық құрылысы
Гистологиялық құрылысы жөнінен асқазан рагы, пайда болуына қарай былайша бөлінеді:
1. безді (аденокарцинома),
2. коллоидты
3. тәнді (солидты),
4. жайылма клеткалы,
5. пісіп-жетілмеген,
6. жіктелуге келмейтін түрі болып бөлінеді
Осылардың ішінде жиі кездесетіні аденокарцинома. Оның ұлпасындағы ісік клеткаларының жіктелуі әртүрлі даму дәрежесінде болып кездеседі. Жетілген безді рак түрі экзофитті ракқа сәйкес келеді. Ісік клеткалары жіктелмей, пісіп жетілмеген, тәнді және тінді рактар эндофитті асқазан рагында кездесіп, өте қатерлі жүреді.
Бұлардың бәрі ісіктің пайда болу механизміне және сақтандыру шараларына қатысы жоқ. Ал, сақтану жолдарына және пайда болу механизміне тікелей ықпалын тигізетін әрекеттерге сәйкес асқазан рагы екі түрлі келеді:
· интестинальды – түйінді,
· жайылмалы рак
Енді морфологиялық құрылысы жөнінен және биохимиялық ерекшеліктеріне қарағанда интестинальды рактың мынадай өзгешеліктері бар.
Олар:
· көбінде атрофиялық (сему) гастриттен кейін пайда болады,
· тамаққа және қоршаған ортаға байланыстылығы шамалы келеді,
· аурушаңдық көрсеткіші тым жоғары жерлерде жиі анықталынады,
· еркектердің егде жасында кездесуі,
· асқазанның кардий және антрум бөлімдерін жарақаттайды,
· тұқым қуаламайды және қан топтарына (ІІ-А) қатысы жоқ.
Ісік айналасы өзгерген шырышты клеткалы қабыршықтарға өте бай келеді және бұлар ішекке ұқсамайды, ал жайылмалы ракта, асқазан шырышты қабатының эпителийі ішектікіне ұқсас болады. Оның клеткалары микроскоп көзінде - сақина тәріздес, басқалардан басым болып, біркелкі жайылып көрінеді.
