Зерттеу кездері

Зерттеу өдістемесі |

аерттеу кезеңдері, рәсімдері, өрекеттері

I

Ғылыми жаңалык

Тәжірибелік маңызы

Нақтылығы мен сөйкестілігі

і

Зерттеу нөтижелерін қабылдау жөне енгізу

^ірябелік деректерді статистикалық өндеу 3.9' әдістері

габагі окоспары:

гі яагогикалық зерттеулер деректерін статистика-өдістерінің жалпы сипаттамасы. Лі^^ ^.^дзкірибелік деректердің кесте, сызба, гистограм-^^графикалық көріністері.

1 Педагогикалық зерттеулердегі нөтижелерді статис-лЫК өңдеу өдістері - бүл математикалық төсілдер, '^''рмулалар мен өдістер - бүлардың көмегі арқылы сан-

к көрсеткіштерді, оның жасырын заңдылықтарын йкыидай отырып бір жүйеге келтіруге жинақтауға бо-іады- Бұлар төжірибе нөтижесін анықтауға көмектеседі, корытынды сенімділігін арттырады, теориялық жинақ-таулар үшін негіздеме береді. Педагогикада кеңінен колданылатын математикалық әдістерге тіркеу, реттеу, межелеу жатады. Статистикалық өдістер көмегі арқы-лы орташа көрсеткіштер анықталады: орташа арифме-тикалық, медиана қатар ортасының көрсеткіші, тараты-лу дөрежесі, немесе орташа ауытқу, коэффициент.

Мүндаіі есептеулер жүргізуге тиісті формулалар, са-лыстырмалы кестелер қолданылады. Осы өдістер арқы-лыеқцелген графика, диаграмма, кесте сандық төуелділікті керсетуге мүмкіндік береді (мысалы, топтағы 12 оқушы-ның тізім боііынша алтыншысының бағасы медиана бо-лады, мүнда барлық оқушылар бағалау дөрежесі боііын-

орналастырылған).

Статистикалық көрсеткіш ретінде алынған орташа мөн - төжірибеде зерттелетін қүбылыс, сапа немесе Қасиеттің орташа бағалау көрсеткіші. Бүл баға зерттелу '''обындағы тұтас даму дөрежесін сипаттаііды. Екі неме-

бірнеше таңдауларды тікелей салыстырса, біз адам-^*Р Дамуының дәрежесі жөніндегі пікірді оііға аламыз.

^орреляция әдісі - екі төжірибелік деректер арасын-^^^'ьі баііланысты немесе тура кіріптарлықты аііқындау ^Дісі. Бүл, бір қүбылыстың екіншіге ықпалын немесе

Намика боііынша баііланысын көрсетеді. Мүндаіі

әдістердің бірнеше түрлері кездеседі: шенді, ңосарлы жөне көпше.

Сызбалы корреляциялық талдау ауыспалы көрсеткіщ-тер арасындағы олардың абсолютті мөндері бойынша тура баііланыстарын анықтауға мүмкіндік береді. Бүл баііла-ныстар графикалық түрде тура сызықпен аііқындалады, сондықтан сызбалы деп аталады. Шенді корреляция ауыс-палы орындар емес, реттік орындар немесе шендер, қатар арасындағы алатын орындарды анықтаііды. Қос корре-ляциялық талдау тек ауыспалылар арасындағы кіріптар-лық, ал кептік - кептеген ауыспалылармен бір уақытта көп елшемді корреляциялық талдау формасының қолдан-балы статистикада кең тарағаны деректі талдау.

2. Зерттеу нөтижелерін кесте, сызба, графика,т.б. ретінде үсынуға болады.

Кестелер сандық жене сапалық деректер тобының тігінен жөне көлденеңінен орналасуын көрсетеді. Кесте-лер атаулары болуы-болмауы мүмкін. Кестелер, егер метінде екі-үштен артса, нөмірленеді. Кестелер белгіленген тәртіп бойынша қүрастырылып, ресімделеді. Оларда ес-кертпелер болуы мүмкін. Кестелердің графикаланған атау-лары бар жалпы жене жеке тақырыптары болады.

Жазықтықтағы график екі ауыспалы арасындағы кіріптарлықты беіінелеіітін кеіібір сызықтарды керсе-теді, ал кеңістіктегі график - бүл үш ауыспалы арасын-дағы кіріптарлық.

Графикалар бөлек нүктелер арқылы немесе үздіксіз сызықты керсетумен бейснеленеді. Графикалар зерттеу нәтижелерін топтасқан жене кернекі түрде көрсете ала-ды, олар кестелерге қарағанда кеп әсер қалдырады. Жақсы ойластырылған графикалар кемегі арқылы қүбы-лыстар заңдылықтарын жақсырақ беіінелеуге болады.

Сызбалы графика негізінде кеіібір елшем санындағЫ езгерістер беріледі.

Графикалық беіінелеудің тәжірибелік нөтижелерін анықтауда гистограммалар аіірықша орын алады. Бүл ба-ғаналы диаграммалар, тігінен орналасқан тікбүрыштардай түрады, негіздері бір сызықта орналасуы тиіс. ОлардыН биіктігі зерттелушінің кез келген қасиетінің дамУ дедгеііін, сатысын көрсетеді. Сапалық жиілігін көрсететін сандар гистограмма бағандары ішінде немесе оның үстінде белгіленуі мүмкін. Кеііде көрнекілік үшін, егер гистограм-ла үш елшемдік кеңістікті беіінелесе, оны келёмді қылып суреттеііді.

Секторлы диаграмма кеіібір жиынтықты көбінесе щеңберді бөлшектерге белу арқылы беіінелеу.

Экспериментті мәліметтерді алгашқы статистикалық ендеудің әдістері