double arrow

Г.К.Селевко

125. Дәстүрлі оқыту технологияларының әдістерін 2 топқа жатқызады:

  1. Иллюстративт-түсіндіру әдістері.
  2. Репродуктивтік әдіс.

126. Дәстүрлі оқыту технологияларының концептуалдық негізін Я.А.Коенский жасаған педагогика принциптері:

-ғылымилық;

- бірізділік;

- жүйелілік;

- беріктілік;

- белсенділіктегі сапалылық;

-көрнекілік теорияның практикамен байланыстылығы;

-жас аралық пен өзіндік ерекшеліктерді ескеру.

127. Дәстүрлі оқыту технологияларының артықшылықтары:

1. Ерекшеліктернің жүйелілігі.

2. Оқу материалын логикалық дұрыс бере білу ұйымдастырудың анықтылығы.

3. Мұғалім тұлғасының оқушыларға тұрақты әсерлі эмоция сезімдік ықпал, жалпы оқу барысында қаржыны орынды жұмсау.

128. Дәстүрлі оқыту техналогиясының нашар жақтары мыналар:

- біркелкілік, табандық құрылым, сабақ уақытын тиімсіз бөліп тарату, оқушыларды бір-бірімен қатынастардан изоляциялау, оқшаулау, оқушыларда дербестіктің болмауы, енжарлық (немесе көзбоярлықтағы белсенділік);

-оқушылардың сөз іс-әрекетінің нашарлылығы;

-оқушыларға орташа өлшеммен қарау, индивидуальды оқытудың таза болмауы, нашар қайта байланыс.

129. «Өмір мектебі»

Академик М.П.Иванов- коммунарлық тәрбие әдістемесінің коллективтік істің әдістемесінің авторы қазіргі жағдайда А.С.Макаренконың идеясын дамыта түседі.

130.СССР Халық мұғалімі В.Ф.Шаталов

дәстүрлі класс- сабақ тәсілімен оқытудың әліде болса ашылай жатқан орасан зор қорын көрсетіп, оқыудың итенцифтендірудің техналогиясын жасап практикаға кіргізеді.

131. В.Ф.Шаталовтың әдістемелік жүйесі мүмкіндік берді:

- әрбір ощушыны оқу іс-әрекетіндегі белсенділікке қатыстыруға;

-дербес ерікті танымдықты тәрбиелеуге;

- әрбір жеке оқушыда өзінің адамгершілігін сезімін өзінің күштері мен қабілеттеріне сенімділік нығайта түсуге.

132. Жаңашыл- педагогтар И.П.Волков

творчестволық дамытатын оқытудың техналогиясын жасап жүзеге асырды, осыған сай тұлғаның творчестволық қабілеттері баланы оқудан тыс іс-әрекетін еркін таңдап алу негізінде бірізді қалыптасады.

133. Қ.О.Бітібаева (Усть-Каменогорск)

практика жүзінде ынтымақтастық педагогиканы жүзеге асырды.

134. Қазіргі білім беру технологиялары санатындағы дамытатын жетілдіретін оқу технологияларын көрсеткен ғалымдар:

Д.Б.Эльконин,В.В.Давыдов, Л.В.Занков,Г.С.Альтшуллер және т.б.)

135. Дамытатын оқыту-

- дамытудың заңдылықтарын ескеріп қолданады;

- индивид деңгейі мен ерекшелігіне бейімделеді;

- тұлғаның мұралақ нышандарының дамуына дем береді, бағыттайды және тездетеді;

- баланы толыққұнды іс-әрекеттің субъектісі ретінде бағалайды.

136. В.Н.Зайцев

«Преемственность» бағдарламасың авторы, бастауыш мектептегі жалпы оқу біліктерін дамыу техналогиясын негіздеді.Бұл техналогияның негізінде –диогностика және өзін-өзі диагностикалау, сабақтастық, білім дамуында жеткен деңгейді тұрақты қолдау жатыр.

138. Біздің республикамызда 1989 жылдан бастап иесі аталған мектептер кеңінен Қазақ ССР Халыққа білім беру министрлігі бекіткен «Республикалық иесі аталған мектептердің ережелері» негізінде ашылады. Олар:

- СССР халық мұғалімі, қазақ тілі мен әдебиет мұғалімі Айтқалиев Құсайын Айтқалиұлының мектебі;

- Бучина Валентина Людвиговичтің өнер мектебі;

- биология пәнінің мұғалімі Очкур Елена Афанасьевнаның мектебі;

- бастауыш кластарының мұғалімі Мор Галина Яковлевнаның мектебі;

- Қазақ ССР еңбек сіңірген мұғалімі, орыс тілі мен әдебиет пәндерінің мұғалімі Фокин Юриий Павловичтің мектебі.

139. Республикалық иесі аталған мектептердің мақсаты-

- тұлғаның өзін-өзі көрсетуге ең жақсы режим жасау;

- оқытудың бірегейлі және тиімді «техналогиясын» іздеуге қолдану жасау болады.

140. Әдістемесі мен жұмыс істейтін типі бар мектептер:

М.Монтессор, Р.Штейнер және С.Ферне..

141. М.Монтессордың (1870-1952) мектебі негізделеді:

- ақыл-ойды саусақтардың өте нәзік қозғалыстары сезімдер арқылы дамытуға;

- қолдардың ұсақ мәнерлі ырғақтарымен интенсивті сенсорлық сезімдер арқылы дамытуға.

142. С.Ферне (1896-1996):

мектебінің әдістемелік тәсідері біздің республикамызда әсіресе бастауыш кластарда көптеген мектептерде қолданылады.С.Ферненің әдістемесі баланың өзінің жеке тәжірибесінде негізделген.

143. Рудольф Штейнердің (1861-1925)идеялары негізделген:

- Қазақстанда «Вольдорф мектептері»деген атпен тарауда;

- ол адамның рухани дүниесіне терең ойлауына.

144.Қазіргі дүниеде тұлғаға деген талаптың қатаңдай түсуі мен білімберу кеңістігінде өзгерістердің әлеуметтені түсу тенденциясының өсуіне әкеледі:

-білім берудің статикалық моделінен оқушылардың ақыл-ой әрекетінің динамикалық құрылымының қалыптасуына көшу;

-оқытуда оқушылардың танымдық іс-әрекеттер тәсілдерін белсенді меңгеруге бетбұрыс;

-оқыту процесінің тұлғаның қазіргі өоғамның өзгеру жағдайларында барынша өзін-өзі жүзеге асыру перспективасына сай талап пен мүдесіне адаптациялау, үйрету.

Білім беру жүйесі

145.Кеңестік білім беру саласында оның дамуына кедергі келтірген кемшіліктер:

- білім беру жүйесінің шектен тыс идиологияландырылу;

өмірден және әлемдік тәжірибеден алшақ болуы;

- тарихи –мәдени, этнопедагогикалық құндылықтарды ескермеу;

- оқу орындары мен білім мазмұнының қатаң әрі біркелкі болуы т.б.

146.1992ж.,1999 жылдары:

-білім, жоғары білім туралы заңдар қабылданды;

- білім саласындағы мемлекеттік саясаттың концепциясы бекітілді,

- орта білімнің даму концепциясы мен білім берудің мемлекеттік стандарттары бекітілді.

147.Қабылданған нормативтік құжаттар еліміздің негізгі заңдарының ережелеріне сүйенеді.Қазақстанның Республикасының Конститутциясы(Ата заңы)бойынша,(30 бап):

-азаматтарға мемлекеттік оқу орындарында ақысыз орта білім алуға кепілдік береді, орта білім міндетті;

-мемлекет жалпыңа міндетті білім стандарттарын белгілейді, кез-келген оқу орындарының қызметі осы стандарттарға сәйкес болуы керек.

148. Заң білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың төмендегідей негізгі қағидаларын орнатты:

1.ҚР азаматтары білім алуға тең құқылы.

2.Әрбір азамат үшін интеллектуалды дамуы мен психофизиологиялық және жеке бастарының қажеттілігіне сәйкес, білімнің барлық саласының қолжетерлік болуы.

3.Білімнің зайырлылығы.

4. Жеке тұлғаның білімінің және дарынының дамуына жағдай жасау.

5.Оқыту мен тәрбиелеудің бірлігі, білім алу жүйесінің үздіксіздігі

6.Білім беру ұйымдарының меншік түріне, оқыту мен тәрбиелеу түріне, бағыттарына байланысты әртүрлі болуы.

7. Білім беру ұйымдарының өкілеттілігі және оны басқарудың демократиялық бағытта болуы.

8. Білім беру ізгілікті, әрі дамыту бағытын ұстануы керек.

9.Білімнің ғылыммен, өндіоіспен байланысы.

10.Оқушыларды кәсіптік бағытқа бейімдеу.

11.Білім беру саласының информатикаландырылуы.

149.Білім бағдарламалары үздіксіз және сабақтастық қағидалар негізінде білім берудің 4 деңгейін: мекетепке дейінгі тәрбие мен оқыту 1-6 (7) жас аралығында мектепке дейінгі оқыту орындарында немесе отбасында жүзеге асады.

150.ҚР білім беру жүйесі мына негізде құрылады:

Заң бойынша білім беру ұйымдарының (меншігіне, типіне, түріне қарамастан) оқыту бағдарламалары мен әр деңгейдегі мемлекеттік білім беру стандарттары, басқару орындары мен оларға бағынышты ұйымдардың өзара байланысы

151.Білім беру жүйесінің төмендегідей жаңа міндеттері айқындалды:

-оқыту бағдарламаларының жүзеге асуына жағдай жасау;

- жеке тұлғаның шығармашылық,рухани және физиологиялық мүмкіндіктерін дамыту, салауатты өмір салты адамгершіліктің берік негізін қалыптастыру, жеке даралық қасиетті дамытуға жағдай жасау арқылы ақыл-ойын байыту;

-отансүйгіштік пен азаматтыққа, Отансүйгіштікке тәрбиелеу.

-республиканың қоғамдық саяси, эканомиклық және мәдени өміріне белсенді атсалысуға қалыптастыру.

-әлемдік және отандық мәдени жетістіктерге қатыстыру;

- білім беру ұйымдарының дербестігі мен өзін-өзі билеу құқын және білім беруді басқару міндеті мен демократияландыру ісін кеңейту;

-оқытудың жаңа техналогиясын енгізу;

-жұмысшыларды қайт оқыту мен қайта тәрбиелеу;

-еңбек рыногында бәсекелесе алатын жрғары дәрежелі жұмысшылар мен мамандарды даярлау және қайта даярлау;

-білім беру ұйымдарының түрлі қызметкерлерінің қарқынды дамуына көмектесу;

152.Білім беру мекемелері болуы мүмкін:

-мемлекеттік (ҚР тіркелген қоғамдық және діни бірлестіктер мен жеке білім беру ұйымдары);

-мемлекеттік емес (ҚР тіркелген қоғамдық және діни бірлестіктер мен жеке білім беру ұйымдары);

- халқаралық.

153. Білім беру мекемелері төмендегідей бөлінеді:

- мекетепке дейінгі, мекетептен тыс, арнайы және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар мен жетім балалар мекемелері;

- оқыту бағдарламаларын жүзеге асыратын оқу орындары жалпы орта, бастауыш кәсіптік, орта кәсіптік, жоғары кәсіптік, жоғары оқу орнынан кейінгі кәсіптік және қосымша кәсіби білім беру.

- жалпы білім беретін мектеп, ол негізгі және қосымша жалпы білім беретін үш сатылы (бастауыш, негізгі, жоғары) бағдарламаларды жүзеге асырады; жалпы білім беретін мектеп, шағын- мектеп болуы мүмкін, яғни оқушылар санының аздығына орай,қоылған сыныптар жұмыс істейді;

- гимназия негізгі және қосымша оқыту бағдарламасын жүзеге асырады, оқушылардың қабілеті мен икемділігіне басйланысты арнайы, терең, кәсіптік оқытуды көздейді;

- лицей кәсіптік бағытталған оқушыларды оқытуды жүргізетін, негізгі және қосымша бағдарламаларды, жүзеге асырады.Бастауыш және орта кәсіптік оқыту;

- жалпы орта, бастауыш кәсіптік оқыту бағдарламаларын жүзеге асыратын әр түрлі бағыттағы кәсіби жұмысшыларды дайындауды қамтамасыз ететін кәсіптік мектеп;

- кәсіптік лицей, жалпы орта, бастауыш кәсіптік оқыту бағдарламаларын жүргізетін және жоғары деңгейдегі маман жұмысшыларды дайындайды;

- колледж, орта кәсіби білімді мамандарды дайындайтын бағдарламаны жүргізеді.

154. Жалпы білім беретін бағдарламалар:

-жеке адамның мәдениетін қалыптастыруға бағытталады;

- жеке адамның қоғам мен өмірге бейімделуін қалыптастыруға бағытталады;

- жеке адамның кәсіпті таңдауынм және таңдаған мамандығын меңгеруін шешуге бағытталады.

155. Көрсетілген басқару орындары білімді беруді дамыту бағдарламаларын құрастырады және оны жүзеге асыру шараларын жүргізеді:

- мамандарды дайындау тапсырысын бекітеді;

- меншік түріне және бағыныштылығына қарамастан, білім беру ұйымдарына лицензиялар береді;

-оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдары, шығаруға арналған дайындық жұмыстарын ұйымдастырады;

- білім беру саласынағы заңның жүзеге асуын және білім берудің мемлекетті стандарттарының жүргізілуін бақылайды.

156. Стандарттар мына құжаттарды анықтайды:

-білім беру мекемелерінің барлық түріне міндетті болып саналатын, білім беру ісінің әрбір деңгейінің мазмұнына қойылатын талаптарды;

- оқушылар мен тәрбиеленушілердің оқыту жүктемерінің көлемін;

-білім сапасын тексеретін мемлекеттік бақылау орындарының ережелерін;

- оқу бағдарламаларының орындалғанын дәлелдейтін.

157.Білім берудің мемлекеттік стандарттарының негізгі қызметтері:

-азаматтардың толық білім алуы мен оның сапасын жоғарлатуы;

- Республикадағы оқыту кеңістігі бірлігі қызметтерін сақтау;

- білімнің гумандық қызметтері және оны басқару болып табылады.

158.Білім берудің мемлекеттік стандарттары төмендегідей талаптарға жауап береді:

- білім алушылардың мүмкіндіктері мен қажеттіліктерін, жалпы мәдени ортаның жағдайыын ескеру;

- нәтижесін дұрыс мөлшерлеу;

- білім беру салаларының және сатыларының сабақтастық стандарттарының ережелерін бұзбау;

- жеке тұлғаны дамыту міндеттеріне сәйкес әрбір мектеп сатыларының ерекшеліктерін ескере отырып, білім мазмұнымен қамтамасыз ету;

- білім мазмұнының оңтайлы түрін көрсету;

- оқушы жастардың қызығушылығы мен білімділігіне сәйкес мемлекеттің, аймақтық, мекептердің білім мазмұнын көрсету;

- мектеп оқушыларының оқу жүктемесін мөлшерлеуге көмектесу;

-тексеру жағдайында жылдам қызмет көрсету.

159.Оқу бағдарламасында көрсетіледі:

-әрбір пәннің мақсаты мен міндеттері;

-пәннің сипаты мен құрылысы;

- пәнаралық байланысы;

- оның мазмұнының бірізділігі.

160.Концепция білім берудің басты үш мақсатын (шығармашылық, дүниеге көзқарас, терең білім ) алуға қояды және мектептегі оқу-тәрбие процесінің негізгі мақсатын анықтайды. Осыған байланысты концепция білім берудің әрбір кезеңінің негізгі мақсаттарын анықтайды:

- мектепке дейінгі оқыту мен тәрбие;

- жалпы орта білім;

- бастауыш және орта кәсіптік білім;

- жоғарғы және жоғары оқу орындарынан кейінгі білім:

161. «Білім» бағдарламасы жалпы орта білім саласында мынадай негізгі міндеттері көрсетеді:

- мектеп жасындағы барлық балаларды оқыту мен қамту;

-мемлекеттік жалпыға міндетті орта білім стандарттарын жүзеге асыру;

- оқыту әдістері мен мазмұнын жақсарту арқылы мектептердегі білім сапасын арттыру;

- педагогтар мен оқушы жастардың денсаулығын сақтау шараларымен қамтамасыз ету.

162.Бағдарламада тәрбиелеу жүйесін жетілдірудің мақсаттары анықталған: тәрбиеленушілердің бойында патриотизм, адамгершілік және жалпы азаматтық құндылықтарды қалыптастыру.

163. Мемлкеттік «Білім» бағдарламасы төмендегідей міндеттерді айқындайды:

-оқу орындарында оқушы жастардың этномәдени ерекшеліктерін ескере отырып, тәрбиелеудің тиімді жүйесін құру және енгізу;

- балалар мен жастардың қоғамдық ұйымдарын дамытуды қолдау;

- қосымша білім беретін мектептен тыс ұйымдардың жүйесін сақтау және одан әрі дамыту;

- тәрбие ісімен айналысатын басқару органдарының қызметкерлерін, академиялық топтардың жетекшілерін, сынып жетекшілерін қайта тәрбиелеу;

- балалардың, жасөспірімдер мен жастардың бақылаусыз жүруі және қылмысына, құқық бұзуына қарсы шара қолдану істерін жүзеге асыру.

164. Мемлкеттік «Білім» бағдарламасы міндеттерді жүзеге асырудың жолдарын анықтайды:

- білім мазмұнының демократиялық және гуманистік бағытта жаңаруын;

- оқушы жастардың сапалы білім алуға ұмтылуын;

-оқу-әдістемелік құралдар мен оқулықтарды жетілдіру;

- білім беру саласының қызметкерлері мен оқушы жастарды әлеуметтік қорғауды күшейту;

-мұғалімдердің жалақысын көтеру арқылы әлеуметтік ролі мен беделін жоғарлату.

165.Тілдер туралы заңды дұрыс жүзеге асыру үшін:

халыққа мектептер мен оқыту тілін таңдауға кең құқық берілуі; Республиканың барлық мектептері мен мектепке дейінгі оқыту орындарында мемлекеттік тілдің пән ретінде тереңдетіліп жүргізілуі; орыс тілін жан-жақты оқытуға қажетті жағдай жасау; мектептер қос тілді меңгерген мұғалімдермен қамтамасызету керек.

166. Ф.Кумбс мектептегі білім беру ісінің дамуының негізгі көрсеткіштері:

- оқыту процесін жетілдіру (оқытудың жаңа техналогиясын енгізу арқылы педагогикалық процесті дамыту, білім мазмұнын жаңарту);

- білімді басқару;

- педагогикалық мамандарды дайындау.

167.ҚР білім беру жүйесінің даму тенденцияларын (бағыттарын) айқындауға көмектеседі:

- білім беру философиясын жаңартуға;

-оқытудың жаңа технологиясын енгізу мен білім беру ісін ақпараттандыруға;

- мемлекеттік білім беру стандарттарын жетілдіруге;

- білімнің ғылыммен байланысты болуына;

- білімнің идиологияландырылмауына;

- оқу орындарын бітірушілерге жоғары талап қоюға;

- оқу орындарының түрлерін көбейтуге;

- білімді қаржыландыруға мемлекеттік және басқа да табыс көздерін жұмылдыруға.

«Мектепті басқару мен басшылық ету» ұғымының мәні мен принциптері

168. В.Г.Афанасьевпайымдауынша басқару дегеніміз:

«Басқару – қоғамның, оның кез-келген даму сатысындағы, ішкі өзіне тән қасиеті. Бұл қасиеттің жалпылық сипаты бар және ол қоғаның жүйелі табиғатынан, адамдардың қоғамдық, ұжымдық еңбегінен, еңбек пен өмір барысында қарым-қатынас жасау, өзінің материалдық жән рухани өмірінің жемісімен алмасу қажеттігінен бастау алады»

169. Эволюцияның бастапқысы ретінде басқарудың классикалық мектебінің негізін салушы:


Понравилась статья? Добавь ее в закладку (CTRL+D) и не забудь поделиться с друзьями: