Берілетін тапсырмалар 2 страница

  Сабақ11    
Сабақтың аты §12 Механикалық және жылу процестеріндегі энергияның сақталу және айналу заңы
Жалпы мақсаты Механикалық және жылу процестеріндегі энергияның сақталу және айналу заңы жайлы мағлұмат беру Механикалық және жылу процестеріндегі энергияның сақталу және айналу заңы формуласын қолдана отырып есептер шығара білуге үйрету Топта бағалай білуге баулу
Күтілетін нәтиже Механикалық және жылу процестеріндегі энергияның сақталу және айналу заңы жайлы мағлұмат алады Механикалық және жылу процестеріндегі энергияның сақталу және айналу заңы формуласын қолдана отырып есептер шығара білуге үйренеді Топта бағалай алатын болады
  Мұғалімнің әрекеті Оқушының әрекеті
Бағалау парақшасымен таныстыру Жетондар
Топқа бөлу Оқушыларға кесілген суреттер үлестіріледі. Қолдарына алған қиындыларды құрастырып,сол бойынша топқа бөлінеді. Суреттерді тақтаға іледі.
Ынтымақтастық атмосферасы Күн жарығын алақанға саламын, Жүрегіме басып ұстай қаламын. Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді, Болып кетер сонда дереу жан-жағым.   Оқушылар бір-біріне жақсы тілек тілеп, сыныпта жақсы ахуал қалыптастырады.
Үй тапсырмасын пысықтау Қызығушылығын ояту Миға шабуыл арқылы Сұрақ жауапты пайдалану Үйге берілген тапсырманы сұрақ-жауап арқылы әр топты диалогқа түсіру ,1. Меншікті жану жылуын қандай әріппен белгеленеді?(q) 2.Меншікті жану жылуының өлшем бірлігіната:(1Дж/кг) 3.Қарапайым отын түрлерін ата: (көмір, мұнай, бензин, ағаш, газ, торф) 4.Заттың меншікті жылусыйымдылығын қандай әріппен белгілейміз?(с) 5.Меншікті жылусыйымдылықтың өлшем бірлігін ата:(1Дж/кг*ºС) 6.Заттың меншікті жылусыйымдылығы қандай күйде болады?(қатты, сұйық, газ тәрізді күйде түрліше) 7.Ішкі энергияны механикалық жұмыс істеу жолымен өзгертудің өлшемі не д.а?(жұмыс) 8. Жылу берілу кезінде ішкі энергияның өзгеруінің өлшемін не д.а?(жылу мөлшері) 9.Жылу мөлшерін қандай әріппен белгілейді?(Q) 10.Зат бөлшектерінің қозғалысы неғұрлым жыдам болса, дене температурасы қалай өзгереді?(жоғарлайды)Талқылау үшін сұрақтар беріледі(2 минут) 1.Энергия дегеніміз не? 2.Энергияның сақталу және түрлену заңы қалай тұжырымдалады? 3.Энергияның сақталуы дегенді қалай түсінесіңдер?
Мағананы тану Жаңа сабақ Кезкелгенденебірмезгілдеқаншаэнергияғаиеболады? механикалыққұбылыстарда осы энергияларөзарааусуымүмкінбе? Түйықталағаннемесеоқшауланғандепқандайортаныайтамыз? Жұмысдегеніміз не? Оқшауланғанортада толықмеханикалық энергия өзгереме? Механикалықэнергияның ішкіэнергияғааусуынбізжайтәжірибиеменкөрсеттікқорғасын шар қорғасын тақтағасоғылғанкезде мех. Энергия ішкіэнергияғааусады. Өмірденмысалкелтір. Мынасуреткеназараударайық. Бұлкездеішкі энергия механикалықэнергияғааусады. Қайнағансудыңішкіэнергиясықалақшалары бар доңғалақтыңмеханикалықэнергиясынаайналып кете алады. Осығанұқсастәжірибенісіздеруйдедежасайаласыздар. Бірақ өтеабай болу керек. Егержылуалмасупроцесіндежұмысатқарылмасаондажылумөлшеріішкіэнергияныңөзгеруінетең. Сондықтанатқарылғанжұмыс пен берілгенжылумөлшерііішкіэнергиясыныңөзгерісініңөлшеміболыптабылады. Түйықталағанжүйедеберілгенжылумөлшеріөзгерусізқалады.негеЫстық суды мұздайсуғааралыстырғанда. Ыстықсудыңбергенежылумөлшерімұздайсудыңалғанжылумөлшерінетең. Егеруйде су өлшейтін термометр болса оны бақылапкөругеболады. Егер цилиндірдегі газдықыздырсақ, ондақыздырғыштангазғаберілетінжылумөлшері, оныңішкіэнергиясыныңартуынаәкеледі, солмезетте поршеньдібиіктікке Вжағдайынан С жағдайынакөтеруүшінжұмысатқарылады. Неліктенқалайойлайсыңдар. МКТ негізінентүсіндіріпкөріңдер. Бұлгаздыңішкіэнергиясыныңартуыжәнеұлғаюыкезіндепоршендікөтеріпжұмысістеуі, оғанбіршамажылуберілгендіктенболатындығынбілдіреді. Энергия жоғалмайдыжәнежоқтанпайдаболмайды. Ол тек бірденеденекіншіденегеберіледінемесебірдеймөлшердебіртүрденекіншітүргеайналады. Механикалық энергия W мен ішкіэнергиясының U қосындысынденелержүйесініңтолықэнергиясы E депатайды E= W+U = Ek+Ep+UТолықэнергияныңсақталузаңы тек түйқталағанорталардаорындалады. Қорытынды: Түйқталғанжәнежылулықоқшауланғанденелержүйесініңтолықэнергиясы осы жүйедеболатынкезкелгенөзгерістеркезіндесақталады. Бұлэнергияныңсақталужәнеайналузаңы 4. Сабақтыбекітуқызықтысұрақтармен. · Қарқайжерде тез еридібиікжердемеәлдеаласа? · Неге талдыңайналасындақар тез ериді? · Егерқардыңбетіне ақжәнеқаратүстітауартөсесеңдер Қайтауардыңастындақар тез ериді. Неліктен? · Диханшыларкөктемдежерді тез қыздыруүшінполителиенқолданады. Неліктен? · Алақаныңамұздыңкесегіналыпбақылапкөр. Мұздың тез еруі неге байланысты? · Неге қарерибастағандатүйіршіктеленеді? · Қартемірдіңба әлдетақтайдыңастында тез ериді? Неліктен? · Егеркөлеңкеболыптұрғанжергекүнніңсәулесінайнаментүсірсек, солжердегі ауаныңтемпературасы арта бастайды. Неліктен?  
Сергіту сәті    
Ой толғаныс Әр оқушы өзіне жүктелген рөлдің міндеттерін атқарады. Топ пікірлерін тыңдау. Жұптық жұмыс«Пилот - Штурман» (5 минут) (Штурман – басқарушы, пилот – орындаушы) Жұптар берілген формуланы және өлшем бірлікті түсіндіреді. 1) 2) W=Ek+Eп Қарама-қарсы сұрақ қою. 1. Конвекция дегеніміз не? 2.Жылу қабылдағыш дегеніміз не?(бір жағы қара, екінші жағы жылтыр жалпақ дөңгелек қорапша) 3.Сәуле шығару деп нені айтамыз?(электромагниттік толқындар көмегімен бір денеден екінші денеге энергияның берілу процесі) 4.Жұтылу дегеніміз не?(сәулелену энергиясының дененіңішкі энергиясына айналуы) 5.Дене температурасы артқан сайын сәулелену қалай өзгереді?(сәулелену жоғарлайды) 6.Қара беттер қандай болып келеді?(жақсы сәулешығарғыштар және жақсы жұтқыштар) 7.Сәулені нашар жұтқыштар недеп аталады?(энергияны нашар бөлетіндер) 8.Күнді басқаша недеп атайды?(өзін-өзі басқара алатын зор энергия көзі) 9.Сәулелену байқалатын Күннің сыртқы қабатын не деп атайды?(атмосфера)  
Сабақты бекіту Бүгінгі сабақта біз не істедік? Саған қайсы тапсырма қиын болды?  
Үй тапсырмасы Тест   Оқушылар күнделіктеріне жазады
Бағалау Бүгінгі сабақ ұнады ма? Өз көңіл күйлерін стикерге жазу. Бағалау парақшасын толтырады
Кеі байланыс
           

 

 

Сабақтың тақырыбы §13 Заттың агрегаттық күйі. Қатты денелердің балқуы және қатаюы. Балқу және қатаю температурасы Сабақ 12.
Сілтеме Электрондық оқулықтан, слайдтан тапсырма көздері, табиғат құбылыстарының видеосуреттері
Жалпы мақсаттар Заттың агрегаттық күйі. Қатты денелердің балқуы және қатаюы. Балқу және қатаю температурасы жайлы мағлұмат беру   Сыни тұрғыдан ойлау әдісін пайдалана отырып, элементар бөлшектердің немесе заттарды құрайтын бөлшектердің өзара әрекеттесу энергиясына байланысты ішкі энергиясы болатындығы жайлы білімдерін одан әрі дамыту және тереңдету, видеороликті пайдалану арқылы тақырыпты ашу, диалогтік оқытуды қолдану арқылы заттың агрегаттық күйлерінің өзгеруі табиғат құбылыстарының өзгеруіне ықпал ететіндігін түсінуі, ал табиғаттағы ауа райының өзгеруі осы факторларға байланысты екендігін ұғынуы, ішкі энергия туралы түсінігінің толығып отыруы, яғни сыни тұрғыдан ойлауды басшылыққа ала отырып білімін кеңейту, балқу және қатаю температурасынын мағынасын түсіну дағдыларын қалыптастыру; қабілетті оқушыны табу; жас ерекшелігін ескеру; ой түйіндеуіне орай көшбасшылықты анықтау.
Оқыту нәтижесі Заттың агрегаттық күйі. Қатты денелердің балқуы және қатаюы. Балқу және қатаю температурасы жайлы мағлұмат алады   Тақырып мақсатын түсінеді. Ойы толығады. Күнделікті өміріміздегі және техникадағы маңыздылығына көз жеткізеді.Әрекетті сыни бағалауды үйренеді, пікірлерін айта алады,өзіндік ойын ортақ пікірге келтіріп отырады, көпшілікте өзін-өзі реттейді, басқа топтардың жауаптарын тыңдайды.  
  Мұғалімнің мен оқушының орындалатын іс-әрекеттері
Қығушылығын ояту Сурет бойынша ой қозғауда топтық жұмыс жасайды. Сурет бойынша білімдерін білдіреді, ойларын ашық айтады, топта талдау жасайды, жұптастық әрекет орын алады, жаңа пікірлер қозғайды. Өз ойларын қағазда жазады .Үй тапсырмасын сұрау(5 минут) 4.Энергия дегеніміз не? 5.Энергияның сақталу және түрлену заңы қалай тұжырымдалады? 6.Энергияның сақталуы дегенді қалай түсінесіңдер? . Талқылау үшін сұрақтар беріледі(2 минут) 1. Зат күйлері деген сөзді қалай түсінесіңдер? 2. Олай болса заттың қандай күйлері болады? 3. Балқу және қатаю дегенді қалай түсінесіңдер?  
Жаңа сабақ Балқу және қатаю құбылысының әрбір заттың молекулалық және атомдық құрылысына байланыстылығы және балқу және қатаю температурасының бірдей болуы. у.ң күйЗатты ң тың ктыЗаттың күйлері ң күйлері тЗаттың күйлері Заттың күйлері күйлері рЗаттыңЗаттың күйлері күйлеЗаттың күйлері рііЗаттың күЗаттың күйлері йлері Заттың күйлері Заттың күйлері Заттың күйлері Жаттығу және тапсырмалар. 1 топ. Су, мұз, немесе су буының массалары бірдей болса, олардың қайсысының ішкі энергиясы ең көп болады? 2 топ.Бірдей температурада қатқан мұз бен қардың қайсысы жақсы тоңазытқыш бола алады? 3 топ. Неліктен суық аймақтарда ауа температурасын өлшеу үшін сынап емес спиртті термометрді пайдаланады?/8 мин/ 5-тапсырма. Эксперименттіктапсырма орындау 1 топ Балауыздың неліктен балқығанын түсіндіріңдер 2 топ Балуыздың балқу және қатаю температурасын салыстырыңдар 3 топ. Термометрдің көрсетуін жазып отырыңдар / 8 мин/
Ой толғау 1-тапсырма.Видеосуреттерді көру арқылы ойқозғау. 2-тапсырма. Топтарға бөлу. Физикалық құбылысты диалог жүргізу арқылы мағынасын ашу. 3-тапсырма. 1 топ. «Сұйықтық» Сұйықтықтың молекулалық құрылысын, балқу және қатаю температурасын, қасиеттерін постермен қорғату 2 топ.«Газ тәрізді» Газ тәрізді заттың агрегаттық күйлерінің молекулалық құрылысын, балқу және қатаю температурасын, қасиеттерін постермен қорғату 3 топ. «Қатты дене» Қатты денелердің молекулалық құрылысын, балқу және қатаю температурасын, қасиеттерін постермен қорғату / 10 мин/ 4-тапсырма. Жаттығу және тапсырмалар. 1 топ. Су, мұз, немесе су буының массалары бірдей болса, олардың қайсысының ішкі энергиясы ең көп болады? 2 топ.Бірдей температурада қатқан мұз бен қардың қайсысы жақсы тоңазытқыш бола алады? 3 топ. Неліктен суық аймақтарда ауа температурасын өлшеу үшін сынап емес спиртті термометрді пайдаланады?/8 мин/ 5-тапсырма. Эксперименттіктапсырма орындау 1 топ Балауыздың неліктен балқығанын түсіндіріңдер 2 топ Балуыздың балқу және қатаю температурасын салыстырыңдар 3 топ. Термометрдің көрсетуін жазып отырыңдар / 8 мин/ 6- тапсырма Интертақтада Эйлер-Венн дөңгелегін жасау /5 мин/  
Кейінгі тапсырмалар Балқу және қатаю процессінің қалыпты атмосфералық қысымдағы кестесін пайдаланып есептер шығару.
  Кері байланыс   Бағалау, өзін-өзі бағалау, формативті бағалау, жиынтық бағалау
  Қорытынды Өздеріне сенімді бола бастады, еркін пікірлей алды

 

1 1 Мерзімі   Сабақ 13  
  Сынып    
  Тақырыбы Балқу және қатаю кезіндегі ішкі энергияның өзгеруі. Меншікті балқу жылуы.  
  Мақсаты Балқу және қатаю кезіндегі ішкі энергияның өзгеруі. Меншікті балқу жылуы жайлы мағлұмат беру   Балқу және қатаю кезіндегі ішкі энергияның өзгеруін меңгерту. Меншікті балқу жылуы туралы білімін толықтыру.  
  Міндеттері  
  1. Меншікті балқу жылу туралы білімдерін қалыптастру. Теориялық білімді практикада және есеп шығаруда қолдана алу дағдыларын арттыру.
1. Оқушылардың меншікті балқу жылуы жайлы білімдерін толықтыра отырып, сыни ойлау, нақты тұжырым жасай білу, өз ойын ашық жеткізе білу дағдыларын, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.
  1. Оқушыларды ұйымшылдыққа, өзгенің пікірін сыйлауға, кішіпейілділікке тәрбиелеу.
 
  Күтілетін нәтижелер   Балқу және қатаю кезіндегі ішкі энергияның өзгеруі. Меншікті балқу жылуы жайлы мағлұмат алады   Балқу және қатаю қатаю кезіндегі ішкі энергияның өзгеруін түсінеді. Меншікті балқу жылуымен танысады.    
  Сабаққа қажетті құралдар мен көрнекіліктер «Физика және астрономия». «Әдістемелік нұсқау». «Оқыту әдістемесі». Интернет материалдары  
  Сабақта қамтылатын модульдер Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау. Оқыту мен оқуда ақпарттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану.  
  Әдістері «Сап түзеу» әдісі арқылы тптастыру «Миға шабуыл» «Топтастыру» әдісі сергіту сәті «Ой жүйрігі» әдісі «INSERT» кері байланыс    
  Сабақ кезеңдері Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті
  Ұйымдастыру кезеңі   «Сап түзеу» жаттығуын ұйымдастыра отырып, сыныпта жағымды ахуал қалыптастыру. Оқушыларды туған айлары бойынша топтарға бөлінеді. Оқушылар сап түзеп тұрып, оқушылар туған айлары бойынша, 5 немесе 7 адамдардан тұратын топтыр құрады.
  Үй тапсырмасы   Миға шабуыл
  1. Өткен сабақта қандай тақырыпты қарастырдық?
  2. Қандай жаңа ұғымдармен таныстық?
  3. Қандай мәлімет сен үшін аса маңызды болды?
  4. Қатты денелердің сұйықтардан, газдардан айырмашылығы неде?
  5. Қандай жағдайда дене балқиды және қатады?
  6. Заттың қатаятын және балқитын температурасы қалай аталады?
  7. Бір заттың балқу температураснан екінші заттың балқу температурасының айырмашылығы бар ма?
  8. Үйге қандай тапсырма берілді?
Үйге берілген №4 эксперименттік тапсырманы жинап топбасшылары бағалайды.
  Оқушылар сұраққа жауап бере отырып, ойын жинақтап, тақырыпты естеріне түсіреді.     Оқушылар үйге берілген тапсырманы өткізеді
          Жаңа сабақ     Кері байланыс   Үйге тапсырма     Бағалау Сергіту сәті. «Топтастыру» әдісі Сыныпты m, Q, λ әріптері жазылған қима қағаздар арқылы 3 топқа бөлу. Топтар қима қағаздарды құрастырады.   Балалар, қалай ойлайсыңдар, қима қағаздарды құрастырғанда қандай әріптер шықты шықты? Бұл әріптер қандай физикалық шамалар? Сендер бұған дейін масса мен жылу мөлшерін қарастырдыңдар, 1-топ: Масса қандай шама? Массаны қандай құралмен өлшейміз? Массаның формуласы? Массаның өлшем бірлігі? 2-топ: Жылу мөлшері қандай шама? Жылу мөлшерінің формуласы? Жылу мөлшерінің өлшем бірлігі қандай? 3-топ: λ қандай әріп? Бұл әріп туралы не айтуға болады? 1 кг кристалл затты балқу температурасында сұйыққа айналдыру үшін жұмсалатын жылу мөлшерін меншікті балқу жылуы деп атайды. Ол λ әрпімен белгіленеді. Оқушылар біріктірген қима қағаздарын тақтаға жапсырып меншікті балқу жылуының формуласын және өлшем бірлігін шығарады. «Ой жүрігі» әр топ өзіне берілген тапсырмаларды плакатқа жазып қорғайды. 1 топ. Балқу температурасына алынған 100кг темірді балқыту үшін қажетті жылу мөлшерін анықта 2-топ.     Катты денені қыздыру канша уақытқа созылды? Дененің қай уақытт балқи бастады? Кай нүктеде дене балқыды? Дененің балқу температурасы канша градусс? Қай аралықта салқындайды? Қай аралықта қатады? Графиктен көрсет. 3-топ. Дененің массасы, температуралары, меншікті балқу жылуы және меншікті жылусыйымдылығы берілген. Дененің жылу мөлшерін анықтайтын формуланы анықтаңдар? 1 топ. Балқу кезінде отынның энергиясы неге жұмсалады? 2 топ. Не себептен су қалыпты қысымда 0°C-та ериді, 0°C -та қатады? 3 топ. Заттың балқу және қатаю процестері өндірісте және техникада қалай қолданылады? /10 мин/ 4-тапсырма. Деңгейлік тапсырмалар, жаттығу және есептер шығару 1 топ. Балқу температурасындағы 1кг мұзды суға айналдыру үшін қанша жылу керек? 20°C-тағы 200 г нафталинді балқыту үшін қандай жылу керек? 20°C -та 150г қорғасынды балқыту үшін 2,4 ккал жылу жұмсалды. Осы жылу мөлшері қорғасынды толық балқытама? 2 топ. Балқу температурасындағы 1кг темірді балқыту үшін қанша жылу керек? 20°C -тағы 200 г парафинді балқыту үшін қанша мөлшері жұмсалады? 0°C -тағы мұз бен судың қайсысына көбірек жылу жұмсалады? Неліктен?   Жаңа тақырыпты тест арқылы қорытындылау   1. 1кг кристалл затты балқу температурасында сұйыққа айналдыру үшін жұмсалатын жылу мөлшері А) Меншікті балқу жылуы В) Меншікті булану жылуы С) Жылу мөлшері D) Сәулелену 2. Меншікті балқу жылуының белгіленуі А) Q В)m С)E D) λ 3. Меншікті балқу жылуының формуласы А) Q=cm(t2-t1) В) λ= С)E=mgh D) m= 4. Меншікті балқу жылуының өлшем бірлігі А) кг В) Дж С)Дж/кг D) Вт 5. Балауыз, темір, қалайыны балқытқанда қайсысы бірінші балқиды? А) Балауыз В)Темір С) Қалайы D) Үшеу бірдей балқиды INSERT әдісі   §14 Балқу және қатаю кезіндегі ішкі энергияның өзгеруі. Меншікті балқу жылуы. 9-жаттығу. Смайиктер және «Болб» ағазы арқылы бағалау Оқушылар топқа бөлініп, қима қағаздарды құрастырып, қағазға жабыстырады.     Оқушылар өз жауаптарын айтады.     Ережені дәптерлеріне жазып алады.     .   Оқушылар тапсырманы графикке сызып көрсетеді.   Тапсырманы орындау арқылы формуланы қорытып шығарады.   Оқушылар кері байланыс парағын толтырады.     Ар топтан сайланған топбасшылар топтағы оушыларды смайликтер арқылы бағалап отырады. «Блоб»ағашы арқлы өз білімдерін бағалайды    

 

Сабақтың тақырыбы Будың пайда болуы. Булану және конденсация.
Мақсаты Булану және конденсация жайлы мағлұмат беру Булану және конденсация формуласын қолдана отырып есептер шығара білуге үйрету   Булану мен конденсация процестерін заттардың құрылысы туралы молекулалы -кинетикалық түсініктердің тұрғысынан түсіндіру
Жетістік критерийі Буланудың табиғаттағы ролі және булану заңдарын пайдаланудың мысалдарын келтіре алу
Күтілетін нәтиже Булану және конденсация жайлы мағлұмат алады Булану және конденсация формуласын қолдана отырып есептер шығара білуге үйренеді   Буланудың табиғаттағы ролі және булану заңдарын пайдаланудың мысалдарын келтіре алады
Әдіс-тәсілдер 1. Сөзжұмбақ«» 2. «Мағынаны тану» 3. «Деңгейлік тапсырма» 4. «Сәйкестендіру»
Сабақтың көрнекілігі, техникалық жабдықтар   Таратпа қағаздар, анықтамалар, формулалар, есептер
  Құрылымы  
Блум таксономиясы Әдіс - тәсілдер Сабақтың мазмұны
Мұғалімнің іс- әрекеті Оқушының іс -әрекеті Бағалау
Ұйымдастыру   «Көңіл күй экраны» «Мазайка» әдісі Топқа бөлу   Оқушылардың көңіл күйлерін біледі   Көңіл – күйлерін білдіреді «Смайлик»
Білу Сөзжұмбақ Сұрақтары 1. Заттың қатты күйден сұйық күйге айналу процесі қалай аталады? Балқу2. Сұйықтың қатты денеге айналуы? Кристалдану 3. Грек алфавиті λ атауы қандай? Ламбда4. 3,9 * 105 Дж/кг қандай заттың меншікті балқу жылуы? Алюминий 5. 0,25 *105 Дж/кг қандай заттың меншікті балқу жылуы? Қорғасын 6. t= - 259 ͦ С температурада қандай зат балқиды? Сутек 7.Қандай зат мына t = 962 ͦ С температурада қатаяды? Күміс8. t= - 219 ͦ С температурада қандай зат балқиды? Оттек 9. Қай зат мына t = 97,8 ͦ С температурада балқиды? Натрий10. Темірді арнайы қандай пештерде балқытады? Домна11. 2,7 * 105 Дж/кг қандай заттың меншікті балқу жылуы? Темір12. 0,67 * 105 Дж/кг қандай заттың меншікті балқу жылуы? Алтын 13. 2,1 * 105 Дж/кг қандай заттың меншікті балқу жылуы? Мыс 14. t = - 210 ͦ С қандай зат балқиды? Азот 15. t = 29 ͦ С балқитын зат атауы? Цезий 16. t = 420 ͦ С температурада қандай зат балқиды? Цинк17. Я   Сұрақ қояды   Сұраққа жауап береді   «Басбармақ»
Түсіну «Мағынаны тану» Оқушы түсінігі I- топ Сұйықтың буға айналу құбылысы. II- топ. Булану жылуы III- топ. Будың сұйыққа айналу құбылысы IV - топ. Қаныққан және қанықпаған бу Мұғалім түсіндірмесі Электрондық оқулық       Есептер     Топта талқылай отырып «Постер қорғайды»     «Мадақтау сэнгвичі»
Қолдану Кез келген температурада сұйық бетінен молекулалардың ұшып шығу процесін булану деп атайды. Егер булану тұрақты температура кезінде жабық ыдыста жүретін болса, онда буланумен қатар оған кері конденсация процесі, яғни будың қайта сұйыққа айналу процесі жүреді. Сұйығымен динамикалық тепе-теңдіктегі буды қаныққан бу деп атайды. Қаныққан будың рқ қысымы тек оның химиялық құрамы мен температурасына тәуелді, ал будың көлеміне тәуелсіз болады. Берілген температурада қысымы қаныққан будың қысымынан кем буды қанықпаған бу деп атайды. Яғни, булану конденсациядан артық болса, онда сұйықтың бетіндегі бу және сұйық жоқ кездегі бу қанықпаған деп аталады. Қанықпаған будың қысымы оның көлеміне тәуелді: көлем кішірейсе, қысым артады, ал көлемі ұлғайғанда, қысымы кемиді. «Деңгейлік тапсырма» А деңгей №886 (Лукашик) Неліктен шабылған шөп тынық күннен гөрі желді күні тезірек кебеді? В деңгей № 892 (Лукашик) Құрғақ ағашқа қарағанда су ағаш неліктен нашар жанады? С деңгей 1. Массасы 1,5т кірпіш пешін 10 дан 20 дейін қыздыруға қанша жылу мөлшері кетеді? Кірпіш с = 880 Дж/кг* Жауабы: 13,2 МДж 2. Егерде стакандағы суға 10Дж – ға тең жылу мөлшері жұмсалса, онда судың температурасы қаншаға өзгереді? Стакандағы судың масссасы 200 г. Жауабы: 0,01*100 = 1 3. Массасы 5 кг бензин толық жанғанда қанша жылу мөлшері бөлінеді? Бензин 4,6*107Дж/кг Жауабы: 23*107 Дж =230 МДж   Тапсырма береді   Тақырып бойынша есеп шығару   «Ұпай»  
Талдау Сәйкестендіру Жаңбыр Көк аспанның төрінде, Бұлттар жүзіп барады. Күн күркірі тегін бе, Жаңбыр неге жауады? Жауабы Булану, конденсация есебінен, Көктен жаңбыр жауады дер едім мен. Ауаның біркелкі қызбауынан, Тағы оның себебінен көремін мен Жел Жылдың төрт мезгілінде де Мазасыз жел соғады Әлде бұл өздігінен бе, Себебі бұл неден болады? Жауабы: Температура бір болмай ауадағы, Жылы ауа ағыны таралады. Конвекция прцесі пайда болып, Біздіңше ол, жел соқты деп саналады Түтін Отынды жаздай қураған, Пешке неге тығады? Үйлердегі мұржадан Түтін неге шығады? Жауабы: Отынды жақсаң қураған, Конвекция жетегімен Түтін шығады мұржадан Жалпы ауаға ілесіп, көтерілген. Қайнау Отта тұрған шәйнекте, Су неліктен қайнайды? Бұрық – сарық етіп тездете “Қайнадым” – деп тасиды Жауабы: Қайнау деген сұйықтың булануы, Көріп жүрміз қайнаған судан мұны. Қайнар кезде ызылдап су шығарар, Көпіршіктің жарылысынан туған үні.   Жаңа тақырып бойынша талқылайды     Көрсетілген бағыттағы тапсырмаларға жауап береді       «Қол шапалақ»
Жинақтау Бағалау   2 мин Талқылау     Тақырыпты бағалайды  
Үйге тапсырма 2 мин §16. 17 Тапсырма береді Күнделіктеріне жазады  
Кері байланыс 2 мин «Екі жұлдыз бір тілек»      
               

 


Понравилась статья? Добавь ее в закладку (CTRL+D) и не забудь поделиться с друзьями:  



double arrow
Сейчас читают про: