2020-10-12
182
Літаратура
Асноўная: Дадатковая:
З мерамі часу дзеці знаёмяцца ў дзіцячым садзе, а потым – у падрыхтоўчым класе. Яны валодаюць ўяўленнямі: “спачатку”, “пазней”, “учора”, “заўтра”, “паслязаўтра”. Гэтае знаёмства праводзіцца на дыдактычных гульнях тыпу “Рэпка”, “Церамок”.
У падрыхтоўчым класе на практычной аснове дзеці знаёмяцца з уяўленнямі аб такіх мерах часу, як гадзіна, мінута, секунда, суткі, месяц, год, век. Малодшыя школьнікі вучацца вызначаць час па цыферблатнаму гадзінніку з гадзіннікавай і мінутнай стрэлкамі. На ўроку працы вучні выразаюць мадэль гадзінніка з кардону.
Вучні вылічваюць колькасць дзён у звычайным годзе па формуле: 28 + 30 • 4 + 31 • 7 = 365 (дзён); у высакосным годзе па формуле: 29 + 30 • 4 + 31 • 7 = 366 (дзён).
Затым вучні рашаюць задачы на вызначэнне пачатку, канца і працягласці з’явы па табелю-каляндару.
На аснове абагульнення складаецца табліца мер часу:
1 век = 100 гадоў, 1 суткі = 24 гадзіны,
1 год = 12 месяцаў, 1 гадзіна = 60 мінут,
1 месяц = 28,29,30 1 мінута = 60 секунд.
або 31 дзён,
Нарэшце паводзяцца пераўтварэнні мер часу:
2 гадз. 30мін. = 2 • 60 + 30 = 150 (мін.), 27 гадз.=1сут. 3гадз., Мазыру- 849 гадоў=8 вякоў 49 гадоў.
Меры часу: суткі, гадзіна, мінута, секунда – вывучаюцца з апорай на цыферблатны або электронны гадзіннік. Месяцы года вывучаюцца па табелю-каляндару.Уяўленне аб веку фарміруецца на аснове вызначэння працягласці жыцця жывёл, дрэваў, чалавека, гістарычных дат. Выкананне арыфметычных дзеяняў над найменнымі лікамі ў мерах часу ў школьнай праграме для пачатковых класаў не прадугледжваецца.
спачатку”, “пазней”, “учора”, “заўтра”, “паслязаўтра”. Гэтае знаёмства праводзіцца на дыдактычных гульнях тыпу “Рэпка”, “Церамок”.
У падрыхтоўчым класе на практычной аснове дзеці знаёмяцца з уяўленнямі аб такіх мерах часу, як гадзіна, мінута, секунда, суткі, месяц, год, век. Школьнікі вучацца вызначаць час па цыферблатнаму гадзінніку з гадзіннікавай і мінутнай стрэлкамі. На ўроку працы вучні выразаюць мадэль гадзінніка з кардону.
Вучні вылічваюць колькасць дзён у звычайным годзе па формуле: 28 + 30 • 4 + 31 • 7 = 365 (дзён); у выса-косным годзе па формуле: 29 + 30 • 4 + 31 • 7 = 366 (дзён).
Затым вучні рашаюць задачы на вызначэнне пачатку, канца і працягласці з’явы па табелю-каляндару. На аснове абагульнення складаецца табліца мер часу: 1 век = 100 гадоў, 1 суткі = 24 гадзіны,
1 год = 12 месяцаў, 1 гадзіна = 60 мінут,
1 месяц = 28,29,30 1 мінута = 60 секунд.
або 31 дзён,
Нарэшце паводзяцца пераўтварэнні мер часу:
2 гадз. 30мін. = 2 • 60 + 30 = 150 (мін.), 27 гадз.=1сут. 3гадз., Мазыру- 849 гадоў=8 вякоў 49 гадоў.
Меры часу: суткі, гадзіна, мінута, секунда – вывучаюцца з апорай на цыферблатны або электронны гадзіннік. Месяцы года вывучаюцца па табелю-каляндару.Уяўленне аб веку фарміруецца на аснове вызначэння працягласці жыцця жывёл, дрэваў, чалавека, гістарычных дат. Выкананне арыфметычных дзеяняў над найменнымі лікамі ў мерах часу ў школьнай праграме для пачатковых класаў не прадугледжваецца.
Аснову пачатковага курса матэматыкі складаюць чатыры арыфметычныя дзеянні, калі для кожнай пары лікаў ставіцца ў адпаведнасць не больш аднаго ліку ў выніку. Напрыклад, пры выкананні складання, аднімання, множання і дзялення лікаў 6 і 2 атрымоўваецца толькі адзін з вынікаў адпаведна 8, 4, 12, 3. Аднак пры выкананні аднімання і дзялення лікаў ў адваротным парадку выразам (2-6, 2:6) не адпавядае ні адзін лік з мноства цэлых неадмоўных лікаў.
Функцыянальную залежнасць зручна паказ-ваць на тройках узаемна звязаных велічынь: цана -
-колькасць-кошт,скорасць-час-адлегласць, вытвор-часць працы-час-аб'ём работы, даўжыня-шырыня-плошча прамавугольніка. Спачатку на ўроках матэматыкі на простых задачах вучні ўстанаў-ліваюць, як па двух вядомых велічынях знайсці трэцюю, затым фармулююць правілы, нарэшце, запісваюць іх формуламі, а падчас будуюць і графікі. Так вучні прымяняюць славесны, аналітычны і графічны спосабы задання функцый.
Аднак найбольш зручным з'яўляецца таблічны спосаб. Напрыклад, па табліцы вучні ўстанаўлі-ваюць, як змяняецца кошт тавару (Кошт) пры змяненні яго колькасці (К), калі яго цана (Ц) пастаянная па формуле: Кошт=Ц · К. Паказваюць залежнасць на прыкладах шляхам разважанняў.
Цана (руб.) Колькасць (шт.) Кошт (руб.)
100 2 200
100 4 400
100 8 800
100 16 1 600
Вучні параўноўваюць адносіны некалькіх пар значэнняў колькасці (4:2=2, 8:2=4, 16:4=4 і т.д.) і адпаведных пар значэнняў кошту (400:200=2, 800:200=4, 1 600:400=4 і т.д.). Па выніках гутаркі фармулююць вывад: пры павялічэнні (памян-шэнні ) колькасці ў некалькі разоў у столькі ж разоўадпаведна павялічваецца (памяншаецца) кошт пры пастаяннай цане (прама прапарцыянальная залежнасць, прычым гэты тэрмін не ўводзіцца).
На другой тройцы велічынь (адлегласць-час-ско-расць) па формуле t=S:v састаўляецца табліца, па якой праводзіцца гутарка на параўнанне некалькіх пар скорасці і адпаведных ім пар часу.
Адлегласць (км) Скорасць (км/гадз.) Час (гадз.)
3 600 30 120
3 600 60 60
3 600 120 30
3 600 180 20
Вучні робяць вывад: пры пастаяннайадлегласці, калі скорасць павялічваецца (памян-шаецца) ў некалькі разоў, час адпавед на памяншаецца (павялічваецца) ў столькі ж разоў ( адваротна прапарцыянальная залежнасць). Затым два віды залежнасці прымяняюцца пры рашэнні задач на прапарцыянальную залежнасць.
Навучанне рашэнню задач праводзіцца ў 3-ы перыяды.
1. Падрыхтоўчы перыяд - знаёмства з залежнасцю паміж велічынямі: цаной - колькасцю - коштам; скорасцю-часам-адлегласцю; даўжынёй–шырынёй-плошчай прама-вугольніка і інш.
2. Асноўны перыяд - знаходжанне спосабаў рашэння задач з прапарцыянальнымі велічынямі.
3. Заключны перыяд - замацаванне спосабаў рашэння.
