2017-10-31
1652
7 дәріс. Ғылыми-зерттеу орталықтарының инновациялық ізденістері. (Инновациялық білім беру)
1. “Білім” түсінігі мәні, мазмұны;
2. Білім беру қызметіндегі инновациялық үдерістердің негізі;
3. Жаңа инновациялық оқыту технологиясының мәні, болашақ мамандардың жаңа инновациялық педагогикалық технологияларды қолдануға даярлықты қалыптастыруы.
“Білім” түсінігі қазіргі заманда “оқыту”, “тәрбиелеу”, “даму” сынды терминдермен байланыстырылады. “Білім” терминінің сөздік мағынасы “құру” етістігінен құрылады. Яғни қандайда бір жаңа нәрсені “қалыптастыру”, “дамыту” деген мағынаны береді. Кең мағынада қарастырғанда “білім”, яғни жаңаны құру бұл инновация болып табылады.
Қазіргі кезде егемен елімізде білім берудің жаңа жүйесі жасалып, әлемдік білім беру кеңістігіне енуге бағыт алуда. Бұл оқу-тәрбие үрдісіндегі елеулі өзгерістерге байланысты болып отыр. Себебі, білім беру парадигмасы өзгерді, білім берудің мазмұны жаңарып, жаңа көзқарас, жаңаша қарым-қатынас пайда болуда. Келер ұрпаққа қоғам талабына сай тәрбие мен білім беруде мұғалімдердің инновациялық іс-әрекетінің ғылыми-педагогикалық негіздерін меңгеруі маңызды мәселелердің бірі.
|
|
|
Ғылым мен техниканың жедел дамыған, ақпараттық мәліметтер ағыны күшейген заманда ақыл-ой мүмкіндігін қалыптастырып, адамның қабілетін, талантын дамыту білім беру мекемелерінің басты міндеті болып отыр. Ол бүгінгі білім беру кеңістігіндегі ауадай қажет жаңару оқытушының қажымас ізденімпаздығы мен шығармашылық жемісімен келмек. Сондықтан да әрбір оқушының қабілетіне қарай білім беруді, оны дербестікке, ізденімпаздыққа, шығармашылыққа тәрбиелеуді жүзеге асыратын жаңартылған педагогикалық технологияны меңгеруге үлкен бетбұрыс жасалуы қажет. Өйткені мемлекеттік білім стандарты деңгейінде оқу үрдісін ұйымдастыру жаңа педагогикалық технологияны ендіруді міндеттейді.
Білім беру саласы қызметкерлерінің алдына қойылып отырған міндеттердің бірі – оқытудың әдіс тәсілдерін үнемі жетілдіріп отыру және қазіргі заманғы педагогикалық технологияларды меңгеру. Қазіргі таңда оқытушылар инновациялық және интерактивтік әдістемелерін сабақ барысында пайдалана отырып сабақтың сапалы әрі қызықты өтуіне ықпалын тигізуде.
|
|
|
“Инновация” ұғымын қарастырсақ, ғалымдардың көбі оған әртүрлі анықтамалар берген. Мысалы, Э.Раджерс инновацияны былайша түсіндіреді: “Инновация- нақтылы бір адамға жаңа болып табылатын идея”. Майлс “Инновация – арнайы жаңа өзгеріс. Біз одан жүйелі міндеттеріміздің жүзеге асуын, шешімдерін күтеміз», – дейді.
Инновациялық құбылыстар білім беру саласында өткен ғасырдың сексенінші жылдарында кеңінен тарала бастады. Әдетте инновация бірнеше өзекті мәселелердің түйіскен жерінде пайда болады да, берік түрде жаңа мақсатты шешуге бағытталады, педагогикалық құбылысты үздіксіз жаңғыртуға жетелейді. ” Масырова Р.Линчевская Т – “Жаңару” дегенімізді былай деп түсіндіреді: “Жаңару – белгілі бір адам үшін әділ түрде жаңа ма, әлде ескі ме оған байланысты емес, ашылған уақытынан бірінші қолданған уақытымен анықталатын жаңа идея.
Қазақстанда ең алғаш «Инновация» ұғымына қазақ тілінде анықтама берген ғалым Немеребай Нұрахметов. Ол “Инновация, инновациялық үрдіс деп отырғанымыз – білім беру мекемелерінің жаңалықтарды жасау, меңгеру, қолдану және таратуға байланысты бір бөлек қызметі” деген анықтаманы ұсынады. Н.Нұрахметов “Инновация” білімнің мазмұнында, әдістемеде, технологияда, оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастыруда, мектеп жүйесін басқаруда көрініс табады деп қарастырып, өзінің жіктемесінде инновацияны, қайта жаңарту кеңістігін бірнеше түрге бөледі: жеке түрі (жеке – дара, бір-бірімен байланыспаған); модульдік түрі (жеке – дара кешені, бір-бірімен байланысқан); жүйелі түрі (мектепті толық қамтитын).
Ал жалпы инновацияны модификациялық, комбинаторлық, радикалдық деп үш түрге бөлуге болады.
Модификациялық инновация – бұл бұрын қолда барды дамытумен, түрін өзгертумен айналысу. Бұған В.Ф. Шаталовтың математикаға жазған тірек конспектісі жэне оны көптеген мұғалімдердің пайдалануы мысал бола алады.
Комбинаторлық модификация – бұрын пайдаланылмаған, белгілі әдістеме элементтерін жаңаша құрастыру. Бұған пәндерді оқытудың қазіргі кездегі әдістемесі дәлел.
Радикалдық инновация – білімге мемлекеттік стандарттарды енгізу жатады. Мемлекеттік стандарт білім беруде, негізінен, мөлшерлерді, параметрлерді, деңгейлік және сапалы оқытудың көрсеткіштерін қалыптастырады.
Қазір республика оқу орындары ұсынып отырған көп нұсқалыққа байланысты өздерінің қалауына сәйкес кез-келген үлгі бойынша қызмет етуіне мүмкіндік алды. Бұл бағытта білім берудің әртүрлі нұсқадағы мазмұны, құрылымы, ғылымға және тәжірибеге негізделген жаңа идеялар, жаңа технологиялар бар. Сондықтан әртүрлі оқыту технологияларын, оқу мазмұны әрбір білім алушының жас және жеке дара психологиялық ерекшеліктеріне орай таңдап, тәжірибеде сынап қараудың маңызы зор. Ғылыми-педагогикалық әдебиеттерде іс жүзінде анықталып табылған оқыту үрдісінің нәтижесін көретін әдіс-тәсілдері, түрлері көбіне жаңашыл, инновациялық болып табылады.
Инновациялық процестерді ендіру үш өзара байланысты күштер анықталады: енгізілген технологияның ерекшеліктерімен; жаңашылдардың инновациялық әлеуетімен; жаңалықты енгізу жолдарымен.
|
|
|
Жаңа инновациялық оқыту технологиясы кәсіптік қызметтің ерекше түрі болып табылады. Инновациялық оқыту технологиясын меңгеру үшін педагогикалық аса зор тәжірибені жұмылдыру қажет. Бұл өз қызметіне шығармашылықпен қарайтын, жеке басының белгілі іскерлік қасиеті бар адамды қажет ететін жұмыс. Шындығында да әрбір педагог жаңа инновациялық технологияны меңгеру барысында өзін-өзі дамытады және өзін-өзі қалыптастырады. XXI ғасырда болашақ мамандарды даярлау, олардың кәсіби бейімделуін қалыптастыру мәселелері – кезек күттірмейтін өзекті қоғам талабы. Сондықтай біз болашақ педагог-психологтардың жаңа педагогикалық инновациялық технологияларды қолдануға даярлығын қалыптастырудың құрылымдық-мазмұндық моделін жасадық. Болашақ мамандардың жаңа инновациялық педагогикалық технологияларды қолдануға даярлықты қалыптастыру мына көрсеткіштерді қамтиды:
Мотивациялық өлшемдеріне танымдық қызығуды қалыптастыру бейнесі жатады. Оған болашақ мамандарды қалыптастыру, құндылық қарым-қатынас, болашақ маманның өзінің кәсіби шеберлігін дамытуға талпынуы, болашақ мамандығын ерекше жақсы көруі, ұрпақ тәрбиесінде ұстаздың жетекші орнын сезінуі, кәсіби жеке біліктілік деңгейін көтеруге бағыттылығы, инновациялық іс-әрекетке ұмтылу әрекеттері кіреді.
Мазмұндық өлшемдеріне болашақ маманның жалпы мәдениеттілік дайындығы мен мәндік әдіснамалық дайындығының деңгейі, мамандығы бойынша білімі, педагогикалық біртұтас білім жүйесі, біртұтас педагогикалық үрдістің заңдылықтары, мен қозғаушы күштерінің жалпы теориялық білім негіздерімен қарулануы кіреді. Оған біртұтас педагогикалық үрдістің теориялық негіздерін және жеке тұлға теориясының ғылыми негіздерін меңгеруі, педагогикалық іс-әрекет теориясының негіздерін білуі, білім алушылардың барлық мүмкіндіктерін пайдаланғанда инновациялық іс-әрекеттің көбіне нәтижелі болатындығын сезіне алуы жатады.
|
|
|
Бейімділік өлшемдерін болашақ маманның барлық жағдайға бейімделе алу қабілеті атады: бейімділік жағдаятына бағдарлана алуы, микроорта өзгерістеріне сай қолайлы инновациялық педагогикалық технологияларды таңдай алуы. Бейімділік өлшемдері болашақ маманның білімгер мәртебесінен оқытушы, ұстаз мәртебесіне ауысуының ерекшелігін сезіне білуімен бейімділік іс-әрекетті жүзеге асырудың жаңа әдіс-тәсілдерін пайдалана алуларымен ерекшеленеді.
Танымдық өлшемдері болашақ маманның әлеуметтік кәсіби қоршаған ортаны жедел тани алуымен, өзін кәсіби жүзеге асырудың нәтижелі әдіс-тәсілдерін пайдалануымен, инновациялық педагогикалық технологияларға қызығу танытумен ерекшеленеді. Оған болашақ маманның әлеуметтік кәсіби қоршаған ортаны біліп тануы, кәсіптік білімін өз тәжірибесінде қолдана білуі, инновациялық педагогикалық технологияларды оқып меңгеруі, үйренуі жатады.
Іс-әрекеттік өлшемдері болашақ маманның өзінің кәсіби іс-әрекетінің мақсаты мен міндеттерін анықтай алуы және педагогикалық қарым-қатынастық үрдісті тиімді жүзеге асыра алуымен өлшенеді. Оған болашақ маманның өз пәнін жете меңгеруі, біртұтас оқу-тәрбие үрдісінің психологиялық, педагогикалық негіздерін білуі, педагогикалық үрдісті жоспарлап, жүзеге асыра алуымен өлшенеді.
Технологияның өлшемдері оқытудың әдістемелік мақсаттары, оқыту үрдісі, оның міндетттерін анықтай алуы, оқытудың нәтижесін болжай алуы және психологиялық -педагогикалық білімдерді меңгерумен анықталады. Оған болашақ маманның біртұтас оқу- тәрбие үрдісінде сабақты тиімді ұйымдастыра білуі, оқушылармен ынтымақтастық қарым- қатынасты жүзеге асыра алуы, біртұтас педагогикалық үрдісті диагностикалай алуы және сабақтың нәтижесі жоғары болатындай ең тиімді педагогикалық технологияны таңдай алуы қажет.
Шығармашылық өлшемдеріне шығармашылық ептілікті, шығармашылық белсенділікті болашақ маманның шығармашылық-ізденушілік дамыту кіреді. Оған болашақ маманның ғылыми – зерттеу жұмыстарына өзіндік талдау жасай алуы, өз білімін көтеруге, жетілдіруге талпыныстың болуы мен инновациялық әдіс-тәсілдерді қолдануға өзіндік жаңалықтар, өзгерістер енгізумен және жаңалықты шығармашылықпен қолдана алуымен сипатталады.
Осы аталған көрсеткіштердің әсерінен білім, кәсіп, іскерлік, іс-әрекет, игеру, нәтиже құралады. Білім жалпы, кәсіби, техникалық, арнайы білім болып бөлініп кәсіппен ұштасады. Ал кәсіп – мамандық таңдау, мамандықты меңгеру. Білім алып кәсіп иесі болу үшін іскерлік қажет. Іскерлік – оқу, білім, кәсіп, тәжірибе, ізденушілік, өзіндік жұмыс, іс-шаралар, дағдыдан туындайды. Іскер болу үшін іс-әрекетті меңгеру қажет. Іс-әрекет әрекеттен, операция, қимыл-қозғалыстан тұрады. Барлық үрдіс байланыса орындалғаннан соң нәтиже көрсеткіші пайда болады.
Әрбір педагогтің инновациялық іс-әрекетін қалыптастырудың педагогикалық шарттары: инновация туралы білімі; инновацияны жан-жақты меңгеру; инновациялық іс-әрекет диагностикасын меңгеру; инновацияны тәжірибеге ендіру жұмыстары; инновацияны практикада дұрыс қолдану.
Әрбір білім беру ордаларында бүгінгі таңда белең алып отырған кемшіліктері баршылық, атап айтатын болсақ: білім сапасының төмендігі; білім саласына мемлекет тарапынан реформалар жүргізілгенімен оқудың нәтижесінің болмауы; құжаттар көптеп шығарылғанымен мардымсыздығы; білім алушылардың өздігінен білім алу дағдысының болмауы; білім алушылар мен оқытушылардың бірлескен шығармашылық еңбектерінің болмауы.
Бұл тығырықтан шығудың бірден-бір жолы оқу-тәрбие процесінде инновациялық әдіс-тәсілдерін енгізу, әрбір білім алушылардың білімге деген қызығушылықтарын, талпынысын арттырып, өз бетімен ізденуге, шығармашылық еңбек етуге жол ашу. Инновациялық процестің негізі – жаңалықтарды қалыптастырып жүзеге асырудың тұтастық қызметі. Инновация білім деңгейінің көтерілуіне жағдай туғызады.
Қазіргі жас ұрпақтың саналы да сапалы білім алуының бірден-бір шарты – оқу орындарындағы білім беру процесіне жаңа инновациялық технологияларды енгізу екендігі сөзсіз түсінікті. Сондықтан ғылыми-техникалық прогрестен қалыспай, жаңа педагогикалық инновациялардыдер кезінде қабылдап, өңдеп, нәтижелі пайдалана білу –әрбір ұстаздың негізгі міндеті болып табылады. Біздің ойымызша, оқу орындарында инновациялық басқару жүйесін енгізіп, оны жүзеге асыру міндет.
Қорыта келгенде, жаңа инновациялық педагогикалық технологияның негізгі, басты міндеттері мынадай:
– әрбір білім алушының білім алу, даму, басқа да іс-әрекеттерін мақсатты түрде ұйымдастыра білу;
– білім мен білігіне сай келетін бағдар таңдап алатындай дәрежеде тәрбиелеу;
– өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру, дамыту;
– аналитикалық ойлау қабілетін дамыту.
8 дәріс Венчурлық қорлардың қызметі және венчурлық капиталдың құрылу механизмі
1. Инновацияның венчурлік инвестициялары
2.Ақпараттық технологиялары
3. АТ ойын-сауық нарығы
4. Тұтынушылық ><><><><><><><>
Шағын бизнестегі инветицияларыд тартудың керектілігі>< >. ><Бизнес-жоспар ><- нарықтың қажеттіліктеріне қатысты жобалы-инвестициялық шешімдерінің құралы сияқты><. Инвестициялық жобаның бизнес-жоспар мазмұны мен құрылымы. Шағын бизнесте инвестицияларын тартудындағы шетел елдердің тәжірибесі><
Тез дамитын бизнесі үшін ақшаны қайдан табу керек?>
<«Өсуге кілтін таңдау оңай ><— шығармашылықтық және құрылып келе жатқан адамға ақшаларын беру><> >. Тұрып қалудың да себебі белгілі><Тұрып қалудың себебі де белгілі ><— ақшадан айырылған, шығармашылық тұлғалары><ақшадан айырылған шығармашылық тұлғалары»><— ><><Джордж ><Гилдердің өзінің>< ><«Кәсіпкерліктің жаны» деген кітәбінде жазды.>
< Өте дамып отырған компаниялардың тәжірибесі көрсеткендей, тез дамитын бизнесті қаржыландырудың ағымдары венчурлық несиесі сияқты, банктік несиелері болуы мүмкін, сонымен қатар кәсіпкердің өзінің жинақтаулары мен оның туыстары және достары да.><>
<Венчурлік ><капиталыболашақтағы мүмкін болатын өсімінен кәсіпорындарындағы жоғарғы табыстардың жоғарғы тәуекелдік дәрежесіне жауапкершілігін қабылдайтын, сыртқы инвестициялардың жеке немесе корпоративтік қаржылық ресурстарын білдіреді. Инвестициялары кәсіпорынның тәуекеліндегі белсенді және белсенді емес ойнауы мүмкін. Егер бұнысы өзінің мақсаттарына жетуімен байланысса, онда олар басқаруға бәрібір қатысады. Венчурлік капиталы көптеген корпорациялары мен қаржылық инститтары ұсынады: конгломераттар, инвестициялық банктері, шетел компаниялары, сақтандыру компаниялары мен бөлек тәуекелдік капиталистері. Олардың барлығы қарапайым акцияларын, конвертабельдік акцияларын, ерекше акцияларын, кепілдіктік акцияларын венчурлік компаниялары немесе олардың басқа қаржылық міндеттемелерін алады. АҚШ-тағы венчурлік капиталдың қорлары өздерінің аудандарында іскерліктік белсенділігін қадағалауға бағыттала отыра, көптеген шаттарын құрады><боб.>>
Венчурлік капиталдың иелеріне бармас бұрын, олар өзінің капитал салымының табыстар өсімін әруақытта іздейтінін есте сақтау керек. Жалпы бес жыл аралығында олар, бастапқы шығындарына қарсы 6-7 реттегі, венчурлік кәсіпорынына салынған, өзінің капиталын жоғарылатуын білдіреді. АҚШ-тағы тәуекелдік капиталына бәсекесі: 700-дей венчурлік қорларын көбінесе аптасындағы венчурлік капиталына 20 тапсырыстарына дейін түсетін, жылдағы 3-4 кәсіпорындардың қаржыландырылуы ашылады. Сондықтан кәсіпкерлері, бәсекенің бұл жерде өте қатты түсіне отыра, алдын ала бас тартуын алуға дайын.<<Венчурлік капиталдың>
Венчурлік капиталдың иелеріне не керек? Ақша беретін, компанияларында олар нені іздейді? Венчурлік фирмаларының бірін жетекшілік ететін, Джеймс Андерсон Стенфорттық университетінің бизнес мектебіне қатыса отыра,<Венчурлік ><— ><«Меррилл, ><Пиккард, ><Андерсен ><энд ><Эйр», үш кілттік сөздерін айтты><үш:>
1) нақты жұмысты орындаудың (немесе функцияның), және белгілі бір саласы мен бизнесімен басқарудағы тапсырысшыға болатын, тәжірибесі<нақты жұмысты орындаудың ();>
2) нақты қажеттіліктері дәл келетін, маңызды басты өндірістік сызығы ерекше болып табылады; ол жоғарғы тиімді және тұтынушыны қанағаттандырудың мәселелерін шешуді қамтамасыз етеді<н;>
3) белгілі бір кәсіпорыны үшін, бар болатын, үлкен және өспелі нарығы<белгіл.>
Тез өспелі бизнесін (банктік несиелері, венчурлік капиталы және акциялардың сатылымы) қаржыландырудың үш ағымын салыстыра отыра, Стэмфордта (Вермонт штаты) «Паттен» өспелі фирмасын Дон Дион, бір инженерге құруға көмектесті, деп айтты: «Венчурлік капиталдың иелері, мәселелерін шешудегі жоғарғы сортты қабілеттіліктері болатын, тәуліктегі 12-15 сағаттары бойынша аптадағы жеті күнінде жұмыс істегісі келетін, адамдарды іздейді». Олар, сонымен қатар жартылай тәуекел бөлігін өзіне алатын, кәсіпорынның тәуекеліне қойылған, жеке жинақтауларының жеткілікті үлкен суммасының өзінде болатынына, көндіреді. Шағын бизнестегі екінші қадамымен болашақ іске еңбектің бағалануы мен анықталуы болып табылады. Біріншіден, ықтималдық табыстарының бағалануы жатады. Нарықтың анықталуы кезінде үш сұраққа жауап беру керек:<Тез өспелі бизнесіне>>
1) <<фирмасы үшін орнықты орналасу орнын қалай іздеу керек?>
2) фирмасы (магазині үшін сауда зоналары) үшін компаниялық зоналардың өлшемдерін қалай анықтайды<фирмасы ү?>
3) <жылдық табыстарын қалай бағалау керек? Инновациялық технологияларын қаржыландырудың масштабы кезіндегі мемлекеті қалай қатысады?>
Дүниежүзілік тәжірибеден тарай отыра, «индустриалды-ииновациялық бағдарламалардың стратегияларын» өткізуі кезіндегі негізгі тежеуіші ретінде іскерліктік серіктестігінің дамуы мен инвестицияның координациясы бойынша талаптарына жасау керек. Екінші деңгейдің қаржылық тірегі даму институттары арқылы қосымша қатысулардың қағидаларына әсер етіледі. Сонымен бірге жеке екінші деңгейдегі банктерін кіргізетін, секторы өзіне негізгі тәуекелдерін алу керек.
Даму инститтары арқылы мемлекеті қосылған құндардың (ҚҚС) технологиялық және экономикалық. Сымын дамыта отыра, бәсекеге қабілетті өнімін құрайтын, бүтін өндірістердің жүйелерін құруға бағытталған жобаларында қатысады. Бұл өнімнің бәсекеге қабілетті барлық параметрлеріне жауап беретін, соңғы өніміне жұмыс істейтін, көп салалы кәсіпорындарын құруға көмектеседі.
Қазіргі дүниежүзілік тәжірибесінде өңделді және ҚҚС сияқты экономиканың салаларын қарастыруына негізделген, даму сратегиясының өңделуі мен талданудың әдісі кең қолданылады.
Осы әдістің мәні соңғы өнімнің құнына қосатын, өндірістердің сымы сияқты әрбір саласын қарастыруға болатынынан тұрады.
ҚҚС арқылы салаларды талдаудың әдістемесі ҚҚС көрсететін немесе қорғайтын, күштерінен байланысты негізгі екі түрін бөледі. Осымен байланысты құрамдық жоспарындағы ҚҚС тік және көлденеңге бөлінеді.
ҚҚС-ң тік құрылымындағы экономикалық белсенділігі, ереже бойынша, бір компанияның тарапында бағытталған.
Көлденең құрылымындағы ҚҚС-ң белсенділігі көптеген шаруашылықтық субъектілері бойынша біртекті реттелген: кейбір компаниялары өнімнің дизайнімен айналысады, басқалары толықтырмаларын, үшіншісі-жинақтауын өңдейді.
Көптеген елдердегі тауарларды өндіруіне басқа талаптары мен экологиялық күшейтілуі, тұрғындардың табыстар өсімі қосылған құндаы көрсетуге мағыналық әсерін тигізеді. Ақпараттық технологиялары (АТ) қызметтерін көрсетуі мен төлемін аулдың, құрудың мүмкіншілігіндегі және төмен өзіндік құнында тұратын ерекшеліктерін, өткізудің электрондық формасын қолдануға көмектеседі. Интернет технологиялары мен компьютеризациясы материалдық емес активтерін орынауыстыруға бостандығын береді. АТ-ң ерекшеліктері: өте кең таралуы, қолданудың үлкен қарапайымдылығы және бағалардың төмендеуі.
АТ-ң даму тенденциялары ақпараттық бизнестің глобализациясы болып табылады. Әрбір адамы (немесе фирмасы) ақпараттың мүмкін болатын тұтынушысымен болып табылады. Сондықтан ақпарат нарығының мүмкіншіліктері шексіз болып табылады. Дүниежүзілік бәсекенің интенсификациялық басты себептерінің бірі дүниежүзілік тарапынадағы АТ-ң нақты түрлеріне ұсыныстың таралуы болып табылады. Осы үрдістегі негізгі бес факторларының болуы, оның таралу деңгейін анықтайтын АТ аумағындағыәртүрлі білімдердің деңгейі; АТ «құн-тиімділік» арақатынасы; өкіметтік тірегі; стандартизациясы; өзара айырбас технологияларының салыстырымдық жетістіктері. Қазіргі ақпараттық бизнесіндегі үш ірі орталығы қалыптасты – АҚШ, Жапония, Батыс Еуропа, олардың арасындағы барлық бәсекелестік күресі айналады. 80 соңындағы -90 басындағы жылдарда осы күрестің негізгі қорытындылары кейінгі жағдайында сипатталады. Ішкі нарықтағы Еуропа компанияларының жалпы бөлігі АТ тапсырыстардың жалпы көлемі тек 30-40% құрайды. Еуропаның барлық елдері АТ нетто-импортерлері болып табылатын, және олардың жаңа технологиялар аумағындағы саудалық тапшылығы өседі.
АТ потенциалды нарығының, негізгі сегменттерімен келесілері болып табылады:
1) Тұтынушылық сегменті жеке тұлғаларымен тұтынуын және ақпаратын жіберуін кіргізеді. Осындай тұтынылуы қонақ үй нөмірінде, жергілікті сауда орталығында және жеке автомобилінде, үйде жүзеге асырылуы мүмкін.
2) Көптеген жеке қызметтері фирманың арнайы рұқсатынсыз фирма қызметкерлерімен алынуы мүмкін.
