2017-11-01
779
Гониоскопия — метод визуального исследования передней камеры глаза.
В гониоскопии применяются гониолинзы (также известные под названием гониоскопов) в сочетании с щелевой лампой или операционным микроскопом для изучения угла передней камеры глаза, или анатомически — угла между роговицей и радужной оболочкой глаза. Этот процесс крайне важен в диагностике и мониторинге различных заболеваний глаз, связанных с глаукомой.[1].
Жамбас сүйектерінің сынуында болатын симптомдарды атаңыз
Жарақаттың жедел кезеңінде зардап шеккен адамның жалпы жағдай өте ауыр және реанимациялық және шокқа қарсы шараларды жүргізуді қажет ететіндіктен, толық клиникалық және аспаптық зерттеу жүргізу мүмкін емес. Бұл жағдайда жамбастың зақымдалуын клиникалық ақпаратқа (негізінен – қарау және пальпация) сүйеніп шешеді. Жамбас сақиналарының сүйектік шығыңқылырының ассиметриялылығына, жұмсақ тіндердегі қан құйылуларға (әсіресе жамбас санның алдыңғы жарты сақинасының сынуы кезіндегі шат аралықтағы гематома тән), мықын сүегінің қанатын алшақтатқанда немесе оларды басуға тырысқан кезде ауырсынулардың байқалуына және қасаға симфизіне басқан кезде, ауырсынудың пайда болуына мән береді. мықын сүйектің қанатын басу (қосу жүктемесі симптомы) мықын сүйек қанаттарын екі жаққа ажырату(ажыратушы жуктеме симптомы) қасаға симфизіне басу Жамбас сүйегі сынығы кезіндегі бүйрек аймағындағы клетчаткаларға дейін көтерілген жайылмалы ішастар арты гематомасы іш бұлшық етінің қатаюы және ішастардың тітіркену симптомдарын суреттейді(псевдоабдоминальды синдром). Бұндай жағдайларда іштің кейбір жалпақ жерлерінде перкуторлы тұйықталған дыбыс естіледі, ол дене қалпын өзгерткен кезде басқа орынға ауыспайды (Джейс симптомы). Кейбір жағдайларда, ішастарішілік апаттарда көрінетіні соншалық, диагностикалық лапароцентез немесе лапароскопия, кейбір жағдайларда диагностикалық лапаратомия қолданылады.
Асқазан және 12-елі ішек жара ауруы: этиологиясы, классификациясы.
· Тамақтану сипатымен тәртібінің бұзылуы: жүйелі түрде қатты және өткір тағамды қолдану, асты асығысып ішу немесе құрғақтай жеу, тамақ ішу арасында үлкен үзіліс болуы.
· Темекі шегу, ішімдікке құмар болу
· Психоэмоцональды күштеме: жеткіліксіз дем алыс және ұйқы, қалыптандырылған жұмыс күні, стресстік жағдайлар.
· Физикалық күштеме
· Тұқым қуалаушылық және конституциональды фактор.
· Асқазан мен 12 елі ішектің шырышты қабатына жағымсыз әсер ететін дәрілік препараттарды ұзақ қабылдау: ацетилсалицил қышқылы, глюкокортикорттар, резерпин, кофеин.
· Асқазанның шырышты қабатында паразитерлейтін кампилобактериялар.
· Генетикалық фактор – Академик Малт.
· Быков, Курциннің кортико вицеральды теориясы. И.П. Павловтың оқушылары
12 елі ішек пен асқазанның жара ауруы негізінде асқазан құрамының агресивті қасиеттерінің және асқазан мен 12 елі ішектің шырышты қабатының қорғаныс қасиетнің тепе – теңдігінің бұзылуы жатыр.
Джонсон классификациясы бойынша 3-типке бөлінеді: медиогостральі жара, асқазан денесінде орна-ласады. асқазан мен 12 елі ішек біріккен жара ауруы. пилорикалық каналдың және препилорика-лық жара. Асқазан медигостральді жара ауруы дуоденальді жара ауруынан 4 есе жиі кездеседі.
Асқазан және 12-елі ішек тесілген жарасы: клиникасы, диагностикасы, дәрігер тактикасы.
Перфорация. 3 сатысын ажыратады: ауыру шогі, жалған жайлы кезең және перитонит кезеңі.
Бірінші сатысы кезінде кенеттен өте күшті, «ішке қанжар» сұққандай іштің ауыруы болады. Ауырғандық жара тесілген кезде пайда болады. Ауырғандық әуелі іштің жоғарғы жартысында анықталады, кейін ол барлық ішке жайылады. Науқас адамның мәжбүр қалпы болады – аяғын ішке тартып шалқасынан немесе бір бүйірге жату қалпы байқалады. Алдыңғы іш қабырғасы «тақта сияқты» қатаяды. Щеткин – Блюмберг симптомы анықталады. Бауырдың тынық дыбысының үстінде тимпанит дыбысы пайда болады – Жобер симптомы. Әдетте оң жақта оң мәнді френикус – симптомды анықтауға болады. Науқас адамның беті сұрғылт-көкшіл реңді қуқыл тартқан. Брадикардия, тайыз, жиі тыныс болады. Бұл саты 6-10 сағатқа созылады.
Жалған жайлы кезең. Ауырғандық жойылып кетеді, немесе азаяды, шөл пайда болады. Сұрғылт қуқыл түс жойылып кетеді. Дене қызуы субфебрильді күйге дейін көтеріледі. Іш қуысы ішіндегі апат белгілері (алдыңғы іш қабырғасының қатаюы, Щеткин – Блюмберг симптомы, бауыр үстіндегі тынық дыбыстың жойылуы т.б.) сақталған. Брадикардия тахикардиямен алмасады. АҚҚ төмендейді. Бұл саты 8-12 сағатқа созылады.
Перитонит сатысы іш ауыруының қайта күшеюімен сипатталады, оған жүрек айну, ықылық ату, құсу қосылады. Қызба сақталған. Науқас адамның санасы тежелген. Науқастың беті суалған («Гиппократ беті»). Тері ылғалды, үстінде жабысқақ тер болады, лас топырақ түсті. Тіл құрғақ. Іш кепкен, іш пердесінің тітіркену симптомдары өте күшейген. Ішек перистальтикасы өте әлсіреген, немесе анықталмайды. Он екі елі ішек жарасының перфорациясында белдік аймақта тері астылық эмфизема болуы мүмкін. Рентгенологиялық тексергенде – іш қуысында бос ауа болады.
Диагноз қою критерийі негізгі және қосымша критерийлер болып бөлінеді.
Негізгі критерийлер:
1) ауруға тән шағымдар мен анамнез;
2) ФГДС табылатын жара ойығы;
3) Рентгенологиялық тексергенде анықталатын жара «ойығы».
Қосымша критерийлер:
1) жергілікті симптомдар (ауыру нүктелері, бұлшық еттің жергілікті қатаюы. Мендель симптомы, Василенконың «шалпыл» шуы).
2) базальды және стимуляциядан кейінгі секрецияның өзгеруі;
3) рентгенологиялық «жанама» белгілер;
4) асқорыту жолынан жасырын қан кету белгілері.
Асқазан және он екі елі ішек жарасын клиникасында эпигастрий маңында ауырғандық болатын аурулардан айыра білу керек.
Асқазан және 12-елі ішек жара ауруы кезіндегі қан кету: клиникасы, диагностикасы, емі.
Қан кету. Қан кету көздері – созылмалы дуоденальдық немесе медиогастральдық жара, асқазанның жедел жаралары мен эрозиялары немесе бұл себептердің қоса кездесуі. Қан кету механизмі – жара аймағындағы тамырлардың зақымдануы. Басты симптомдары: қан құсу, қарамай түсті нәжіс және жедел қансырау белгілері.Қан құсу асқазан мен он екі елі ішектің жарасында (ішек іші құрамының асқазанға құйылуы) байқалады. Құсықтың түсі кофе тұнығының түсіне ұқсас болады (қара-қоңыр түс тұз қышқылы әсерінен қан гемоглобинінің қара-қоңыр түсті тұз қышқылды гематинге айналуынан туындайды).Қарамай түсті нәжіс (мелена) әдетте 80-200 мл артық қан кеткенде байқалады және сұйық немесе ботқа тәрізді қара түсті нәжіс бөлінуімен (ішек микрофлорасының әсерінен құйылған қан гемоглобинінен қара түсті күкіртті темір бөлінетіндіктен нәжіс қара түсті болады) сипатталады.
Жарадан қан кетуге тән белгі – ауырғандықтың кенеттен тоқтауы (Бергман симптомы).Жедел қансыраудың симптомдары айналымдағы қан көлемінің (АҚК) 15-25% жоғалтқанда пайда болады. Қан жоғалту дәрежесін әр түрлі тәсілмен анықтауға болады.а) Альговердің шок индексін есептеп шығару: пульс жиілігінің систолалық артериялық қысым деңгейіне қатынасы. Индекс бойынша, қансырау деңгейін бағдарлайды:Шок индексінің көрсеткіші Қан кету көлемі0,8 және одан төмен АҚК 10% азайған0,9-1,2 АҚК 20% азайған1,3-1,4 АҚК 30% азайған1,5 және одан жоғары АҚК 40% азайған0,6-0,5 маңы Қалыпты АҚКб) Қан кету мөлшерін Burri әдісі бойынша анықтау.Кеткен қан көлемі (%) = 27 + 44 lg ШИ,ШИ – шок индексі.Жедел қан кетудің клиникалық белгілері: әлсіздік, бас айналуы, кейде эйфория, көз алдында «шыбын-шіркейдің» жүгіруі, көздің қарауытуы, терінің қуқыл тартуы, жабысқақ салқын тер, тахикардия, гипотония. Екінші тәуліктен бастап гемоглобиннің, эритроцит, тромбоциттер санының азаюы, ЭТЖ өсуі байқалады. Қан кету көзін дәлдеу үшін асқазан мен он екі елі ішек рентгеноскопиясы мен ФГДС жасау керек.
Асқазанның пилорикалық бөлігінің тыртықты-жаралы стенозы: классификациясы, диагностикасы, операцияға көрсеткіші.
Гастродуоденальді моторика мінезі бойынша:
- асқазан мен ұлтабардың тонусының жоғарылауы жəне перистальтикасының күшеюі;
- асқазан мен ұлтабардың тонусының төмендеуі жəне перистальтикасының босауы;
- дуоденогастральді рефлюкс.
Ауру фазасы бойынша:
- өршу фазасы;
- тыртықтану фазасы;
- ремиссия фазасы.
Тыртықтану мерзімдері бойынша:
- тыртықтанудың қалыпты мерзімімен (ұлтабар ойықжарасы үшін 1,5 ай жəне асқазан ойықжарасы үшін 2,5 ай);
- қиын тыртықталатын ойықжара;
- ойықжарадан кейінгі деформацияның болуы жəне болмауы;
- асқазанның тыртықтық-ойықжара деформациясы;
- ұлтабар баданасының тыртықтық-ойықжаралы деформациясы.
Ауру ағымының мінезі бойынша:
- жіті (алғаш анықталған ойықжара);
- созылмалы: сирек асқынулармен (2-3 жылда 1 рет); ай сайынға асқынулармен (жылына 2 рет жəне жиі).
Асқазанның пилорусты бөлімінің тарылуы (стеноз) ішілген тамақтың қарында ұзақ уақыт сақталуына, оның құсықпен шығуына, іш сыздап ауыруына, қысылуына, кеуіп, ісінуіне ұшыратады. Ауру шөлдейді, нәжіс шығуы қиындайады. Құсықпен бір күн бұрын ішілген тағамдар шығуы пилорус стенозының ең негізгі көрінісі болады. Рентгенге дейінгі кезеңде стенозды анықтау үшін ауруға қара өрік жегізіп сынақ өткізетін. Екінші күнгі құсықтан өрік қалдығы табылғаны стенозды дәлелдейтін. Жиі құсық ауруды жүдетеді. Өйткені құсықпен қарын шырыны жоғалып ас қорытуы, сіңуі нашарлайды, ағзада су, тұз кемістігі басталады.
Су кемістігі терінің құрғауына, қатаюына әкеледі. Іштің бетін қарағанда созылып ұлкейген қарынның жиырылуы (перистальтиқа және антиперистальтика) көрінеді. Бұл Валь симптомы деп аталады. Осындай созылған қарынды басып тексергенде ондағы көп жиналған сұықтың шайқалуы естіледі.
Қарындағы сұйықты зондпен алып тексергенде оның иісі сасық, қышқылы көптігі анықталады. Бұл сұйықта бос қышқыл азайса қарынның қатерлі ісік ауруы стеноздың себебі болуы мүмкін.
Рентгенді тексеріспен - созылған, төменге салбыраған қарын көрінеді. Қарынның қабырғалары тегіс, оларда ісік немесе қуыс (ниша) жоқ. Ішкізілген контраст қарыннан ішекке ұзақ уақыт өтпей 2-3 күн бойы сақталады.
Операцияда бұндай ауруларда қарынның пилорусты бөлімі тарылғандығы - ол тек сіріңке басы өтетіндей тарылған.
Бұндай ауруларға аштықтан өлім қаупі туады.
Пилорустың стенозы тек операциямен - гастроэнтероанастомоз немесе қарын резекциясымен емделеді.
Асқазан және 12-елі ішектің пенетрацияланған жарасы: диагностикасы, емі.
Көбінесе ойық жара ұйқы безіне, көлденең ішекке, бауырға, іштің бетіне жайылады. Пенетрация іштің қатты ауыруына, жарадан қан ағуына, ойық жара мен ол жайылған мүше арасында жыланкөз пайда болуына соғады. Аурудың бұл түрлері теқ операциямен емделеді.
Асқазан және 12-елі ішек жара ауруы: патогенезі, зерттеу әдістері.
Қышқыл-пептикалық фактор, моторика мен қышқыл түзудің бұзылуы, шырышты қабат регенерациясы мен морфологиялық қайта құрылу жатады. Жара ауруында стресс факторы маңызды орын алады Гастродуоденальді зонаға стрессор әсері 2 жолмен өтеді: Нервті жол: бас ми қыртысы- аралық ми-кезбе нерв орталығы-кезбе нерв-гастродуо-денальді зона. Гормональді жол: ми қыртысы-гипоталамус-гипофиз-бүйрек үсті без қыртысы-глюко-кортикоидтар-гастродуаденальді зона. Жара дефектісі асқазан мен 12 елі ішекте агрессия және шырыш қабат қорғанысының ди-намикалық тепе-теңдігі бұзылғанда дамиды. Негізгі агрессия факторы тұз қышқылы мен пепсин. Тұз қышқылы тіндерге зақымдаушы әсер етеді, пепсин некрозға ұшыраған тіндерді қорытады. Шырышты қабаттың резисттентілігін қамтамасыз етуде муциннің маңызы
зор,ол жапқыш эпителий клеткаларын шығарады. Буферлік жүйеге байланысты муцин қышқылдар мен негіздерді нейтрализдейді. Негізгі диагностикалық шаралар тізімі:
1. Қанның жалпы анализі.
2. Қандағы сарысулық темірді анықтау.
3. Жасырын қанға нəжіс анализі.
4. Зəрдің жалпы анализі.
5. Мақсатты биопсиямен ЭФГДС (көрсетімдер бойынша).
6. Биоптатты гистологиялық зерттеу.
7. Биоптатты цитологиялық зерттеу.
8.Нртест.
Қосымша диагностикалық шаралар тізімі:
1. Қан ретикулоциттері.
2. Бауыр, өт жолдары мен ұйқы безін УДЗ.
3. Қандағы билирубинді анықтау.
4. Холестеринді анықтау.
5. АЛТ, АСТ анықтау
6. Қан глюкозасын анықтау.
7. Қан амилазасын анықтау.
8. Асқазан рентгеноскопиясы (көрсетімдер бойынша).
Асқазан және 12-елі ішек жара ауруына емхана жағдайында ота жасалған науқастарды отадан кейінгі қадағалау.
Ем мақсаты:
- Эрадикация Н. pylori. Асқазан мен ұлтабар сілемейлі қабықтарының белсенді қабынуын басу;
- Ойық жара ақауының жазылуы;
- Тұрақты ремиссияға қол жеткізу;
- Асқынулар дамуының алдын алу.
Дәрі дәрмексіз ем
Диета №1 (1а, 15) аурудың клиникалық көріністерін тудыратын жəне күшейтетін тамақтарды алып тастау (мысалы, ащы приправалар, маринадталған жəне қақталған өнімдер). Тамақтану дүркін дүркінді, тəулігіне 5~б рет.
Дәрі дәрмектік ем
Н. pylori мен қосылған асқазан жəне ұлтабар ойықжара ауруы кезінде эрадикациялы терапия жүргізу көрсетілген.
Эрадикациялық терапия схемасына талаптар:
- Бақылаулық зерттеулерде Н. pylori бактерияларын кем дегенде 80% жоюға алып келуі қажет;
- Ем курсының ұзақтығы 7~14 күннен аспайтын кезде схема тиімді болу қажет.
Профилактикалық шаралар: мақсатты профилактикалық тексерулер жүргізу арқылы ойықжара ауруы бар науқсатарды дер кезінде (ерте) анықтау.
Әрі қарай жүргізу: диспансерлік бақылау.
Баспа. Патогенезі, дифференциалдық диагностикасы
Жіті тонзиллит (баспа) – стрептококктар, стафилококктар, сирек басқа микроорганизмдер туындататын жұтқыншақтық лимфалық сақина компоненттерінің, көбінесе таңдай бадамшаларының жедел қабынуы түріндегі жергілікті көріністермен өтетін жедел инфекциялық ауру. Жіктемесі
Жіті
1.Біріншілік:
-катаральді;
-лакунарлы;
-фолликулярлы;
-ойықжаралы;
-пленкалы.
2. Екіншілік:
- жіті инфекциялық аурулар кезінде - күл, жəншау, туляремия, үш сүзегі;
- қан жүйесінің аурулары кезінде – инфекциялық мононуклеозда, агранулоцитозда, лейкоздарда, алиментарлық – уыттық алейкиялар.
Созылмалы
1. Спецификалық емес:
- компенсацияланған;
-компенсацияланбаған.
2. Спецификалық: инфекциялық гранулемада - туберкулезде, мерезде.
Қоздырғыштардың негізгі көбейетін орыны таңдай бадамшалары, сирек тіл бадамшалары және жұтқыншақтың артқы қабырғасының бүйір төсемдері болып табылады. Бадамшалардың жергілікті қорғаныш қызметін ангина қоздырғыштары бұзып өтіп, сол жерде активті түрде көбейіп, өзінің әр түрлі өмір сүру қалдықтарын, экзотоксиндерін бөлу арқылы қабыну үрдісін шақырыды. Сонымен қатар бұл токсиндері жақын маңдағы лимфа түйіндеріне таралып олардың да қабынуын шақырады. Көп жағдайда бадамша бездері мен жергілікті лимфа түйіндерімен шектеліп қалмай, қоздырғыштар бадамша маңы тіндеріне (паратонзиллит, паратонзиллярлы абсцесс) тарап, тіпті сепсиске әкелуі мүмкін. Микробтардың өмір сүру қалдықтары қанға сіңіп бүкіл организмге соның ішінде: қантамырлар, орталық және шеткері нерв жүйесі, бүйрек, бауыр және миокардқа токсикалық әсер көрсетеді. Стрептококктардың М-протеині және токсиндері фагоцитоздың толық жүруін тежеп, бактериемия мен антигенемияның ұзаққа созылуын туындатады. Стрептокиназа қанның плазминін плазминогенге айналдырады,бұл өз кезегінде фибринолизді және антимикробты тосқауылды төмендетеді.
Дифференциалды диагноз: жəншаумен, қызылша, дифтериямен жүргізеді.
Жедел ортаңғы отит. Патогенезі, дифференциалдық диагностикасы
Жіті орташа іріңді отит - жіті іріңді қабыну процесі ол ортаңғы құлақ қуысында, клиникалық іріңдену сипаты, құлақтың ауруы жəне уыттану симптомы, сонымен қатар дабыл жарғағының гиперемия түріндегі отоскопиялық көрінісі, тану белгілерінің жоқ болуы, ал дабыл жарғағының орнында солқылдатып ауру рефлексі анықталады [5]. дифференциалдық диагностикасыЕсту тетігінің шиқаны
Жедел ларингит. Патогенезі, дифференциалдық диагностикасы
Пат о г е н е з і. Қабыну процессі көмей қақпашығының, дауыс байламының, байлам асты кеңістігінің шырышты қабығында орналасуы мүмкін. Себептерге байланысты шырышты қабық ісінеді, қызарады, шырыштың пайда болуы жоғарылайды. Қабыну процессі байлам асты кеңістігінде пайда болған кезде патологиялық жағдайдың негізгі компоненттері болып ісіну, шырыштың көп мөлшерде пайда болуы, қөмей бұлшық еттерінің жиырылуы саналады.
Диагностические критерии: 12.1 Жалобы и анамнез: - сухой, грубый «лающий» кашель, охриплость и осиплость голоса, иногда афония. 12.2 Физикальное обследование: - стенотическое дыхание - затруднение и удлинение вдоха (инспираторная одышка) с западением яремных областей, грудины, межреберий. При внешнем осмотре необходимо установить стадию стеноза: I. участие в акте дыхание крыльев носа, вспомогательной мускулатуры, дыхание глубокое, не реже обычного; И. дыхание учащено, ребенок беспокоен, бледен, цианоз ногтевых фаланг; III. прерывистое дыхание, втяжение межреберных промежутков, над- и подключичных ямок, землянистый цвет лица, холодный пот, цианоз носогубного треугольника; IV. растройство сердечно-сосудистой деятельности, падение артериального давления, остановка дыхания (асфиксия). 12.3 Лабораторные исследования - общий анализ крови - лейкоцитоз, нейтрофильный сдвиг, повышение соэ, - биохимический анализ - ацидоз 12.4 Инструментальные исследования: - непрямая ларингоскопия, фиброларинготрахеоскопия, прямая ларингоскопия (под в\в анестезии) - отек слизистой гортани, ограничение подвижности надгортанника, в зависимости от формы ларингита инфильтрация и гиперплазия слизистой надгортанника, истинных голосовых складок или подскладочного пространства. 12.5 Показания для консультации специалистов - инфекциониста, - педиатра, - пульмонолога. 12.6 Дифференциальный диагноз Диагноз Симптомы Ложный вирусный круп - «Лающий» кашель - Осиплый голос - Дыхательная недостаточность - Развивается в результате инфекции верхних дыхательных путей Заглоточный абсцесс - Отек мягких тканей - Затрудненное глотание - Лихорадка - Развитие в течении нескольких дней с постепенным ухудшением состояния Дифтерия (истинный круп) - Симптом «бычьей шеи» вследствие увеличения шейных лимфоузлов и отека - Гиперемия зева - Серые налеты (пленки) на слизистой оболочке глотки - Выделения из носа с примесью крови - Вакцинация АКДС не проводилась Аспирация инородного тела - Внезапное развитие механической обструкции дыхательных путей - Дыхательная недостаточность - Локализованное ослабление дыхания ил
Жедел сыртқы отит. Патогенезі, дифференциалдық диагностикасы
Сыртқы отит - құлақтың сыртқы есту өтісінің немесе дабыл жарғағының сыртқы беткейіндегі барлық қабыну үрдістері жатады. Сыртқы отит шектелген немесе жайылған, жедел немесе созылмалы болады. Сыртқы отит – сыртқы есту жолы терісінің қабынуы. Екі түрі бар – жайылған және шектелген. Аралас қабынуға құлақ ішінің ауруы, қышу, бұлғақтың ағуы тән. Сыртқы отит терінің жарақаттануынан туады, мысалы, диабет кезіндегі қасыну. Қазіргі уақытта сыртқы отит кезіндегі микробтың крінісі өзгерген. Егер 25-30жыл бұрын негізгі патогенді өсімдік алтын түсті стафилокок болса, қазір көк іріңді таяқша, протей, ішек таяқшасы жиі себіледі. Микробиологиядағы мұнадй жетістіктер медицина сі-тәжірибесінде түрлі кокк флорасын басатын және оған сезімтал емес микроорганизмдердің басымдылығына жол беретін антибиотиктерді кеңінен қолдануымен түсіндіреді.
Буйрек гипоплазиясы. Клиника, диагностика емі Сегментарлық гипоплазия ауруы көбіне мектеп жасындағы балаларда гипертония, іш ауруы, полиуриямен білінеді. Рентген әдісімен тексеру бүйректің аумағы тегіс емес екенін, қыртысты қабаттың бір сегментінің жүқарғанын анықтайды. Диагнозға ангиография көмектеседі. Соңғы кезде бұл ауру іштен біткен гипоплазия емес, қуық-несепағар рефлюксі әсерінен дамитын нефропатия деп есептеліп жүр. Емі. Гипотензивтік әсері бар дәрілер, олардың ішінде ангиотензин-өзгертуші фермент ингибиторлары пайдалы. Операциядан кейін (өзгерген сегмент алынып тасталады) қан қысымы төмендеуі мүмкін. Жай гипоплазияда бүйректің көлемі кішілеу. Егер өзгерістер тек сыртқы пішінінде болып, құрылысында дисплазия элементтері жоқ болса және гипоплазия бір жақты болса, ол бала денсаулығына кедергі келтірмеуі мүмкін. Диагноз ультрадыбыспен тексергенде қойылуы мүмкін. Ең бастысы – зәр инфекциясы дамуының алдын алу, қуық-несепағар рефлюксі бар-жоғын анықтау. Инфекцияны дер кезінде емдеу керек. Гипоплазияға ұшыраған бүйрек жиi қабынғыш келедi және қан қысымының көтерiлуiне себепшi болады. Экскреторлы урограммада: зәр жинағыш жүйелерi контрастты затпен толған, көлемi кiшкентай,, тостағаншаларының саны аз бүйректi көруге болады. Кейде сау бүйрек гипертрофияланғанда гипоплазияланған бүйрек туралы мәлiмет алу қиынға түседi. Мұндай жағдайда нефроцинтиграфия, компьютерлi томография жасауға тура келедi. Сирек жағдайларда зәраққышқа төменнен жоғарыға қарай контрастты зат жiберу арқылы жасалатын уретеропиелографияның, құрсақ қуысы пердесiнiң сыртына оттегiн жiберу арқылы жасалатын ретропневмоперитонеумның көмегi тиедi. Ажыратулық диагноз қою барысында жасалған бүйрек ангиограммасы да үлкен көмек көрсетедi: қан тамырлары бiртегiс жiңiшкередi және созылмалы қабынудың салдарынан семген бүйрек ангиограммасынан оның қан тамырларының сиреп, қысқарып өртенген ағаш бұтағы сияқты суретінкөруге болады. Егер бiр ғана бүйректiң гипоплазиясы болып, ол созылмалы пиелонефритке шалдықса және қан қысымының көтерiлуiмен асқынса, оған нефроуретероэктомия жасайды. Патологиялық үрдісті бүйреккке қарама-қарсы бүйректiң қан айналымын жақсарту үшiн, оны қосымша қанмен қамтамасыз етудi, энтеропексия жасау арқылы жүзеге асырған жөн. Егер екi бүйректiң де гипоплазиясы болса, оларды алып тастап, басқа адамның сау бүйрегiн салумен ғана баланың өмiрiн сақтап қалуға болады.
Несептін тас тұрлері Әр түрлі несеп тастарының химиялық құрамы мен жиілігі әр түрлі географиялық аймақта түрліше болып, жеке де, бірігіп те кездесуі мүмкін. Оксалат уролитиазы барынша таралған, оның жиілігі әр түрлі аймақта 45-72 % құрайды, кальций-фосфат уролитиазы — 14-39 %, несеп қышқыл уролитиазы — 11-20 % құрайды; 0,3-0,4 %-i — цистин тастарының үлесіне, 0-0,4 %-і — белокты тастардың үлесіне келеді.
Ураттар — несептің қышқыл реакциясында пайда болады және несеп қышқылының, несеп қышқыл натрий мен аммоний кристалдарынан тұрады. Олардың пішіні жұмыр, түсі сарғылт немесе кірпіштей сары, беті жылтыр немесе ұсақ бедерлі, консистенциясы қатты.
Рентген-теріс.
Оксалаттар — несептің қышқыл немесе нейтрал реакциясы кезінде қымыздық қышқыл кальцийден немесе аммонийден түзіледі. Олардың беті бұдыр немесе тікен тәрізді, түсі күңгірт-коңыр немесе қара. Бұлар өте қатты, қиын уатылатын тастар. Рентген-оң.
Фосфаттар — фосфор қышқыл кальцийден, фосфор қышқыл магнезиядан, фосфор қышқыл аммиак-магнезиядан (трипальфосфаттар) тұрады. Пішіндері әр түрлі, беті тегіс немесе кедір-бұдыр, түсі ақ немесе сұр, консистенциясы жұмсақ. Бұл тастар тез үлкейеді, оңай уатылады, сілтілі ортада пайда болады. Рентген-оң.
Карбонаттар — көмірқышқыл кальцийден немесе көмірқышқыл магнезиядан тұрады. Түсі ақ, жылтыр, жұмсақ, сыртқы түрі борға ұқсайды. Рентген-оң.Баска тастар — цистин, ксантин, белок, холестерин тастары сирек кездеседі.Цистин тастары — белок алмасуының бұзылуынан пайда болады. Цистин, лизин,аргинин, орнитин секілді амин қышқылдарынан тұрады. Олар әдетте екі жақты, жұмыр пішінді, сырты жылтыр, тегіс, ашық-сары түсті немесе түссіз дерлік, өте жұмсақ. Рентген-оң.Ксантин тастары — қышқыл ортада пайда болады, құрамында ксантиннен басқа — несеп қышқылы болады. Сырты тегіс, түсі күңгірт-сары немесе жасыл-сұр, өте қатты, кесіндісі жалтыр. Рентген-теріс.Белок тастары — әр түрлі белокты заттар- фибриннен, бактериялар мен тұздардан тұрады. Түсі ақ, қатпарлы, жұмсақ, тығыз. Рентген-теріс.Холестерин тастары — холестериннен тұрады, түсі қара, жұмсақ, оңай үгітіледі. Рентген-теріс.Бастапқы асептикалық, әр түрлі жалпы себептердің әсерінен пайда болатын (негізінен урат, оксалат, цистин, ксантин және холестерин) тастарға және негізінен несеп жолдарының жергілікті зақымдануы нәтижесінде түзілетін, екіншілік, инфекцияланған (фосфат, карбонат, белок тастары) тастарға бөлінеді.Бүйрек тастары жалғыз және көп болады. Көлемі алуан түрлі, 0,1 см-ден 10-15 см-ге, одан да үлкен, ал салмағы грамның бөлігінен 2,5 кг-ға дейін болуы мүмкін. Кейбір тастар бүкіл тостағаншалар-астау жүйесін жайлап өседі, оны таралуына, сырт пішініне байланысты мүйіз тәрізді немесе маржан тас деп атайды.
