Нег. ауруы: Созылмалы дизентерия

Асқ: Анемия.

3. Инфекционист, гастроэнтеролог кеңестері, ЖДП дәрігерінің бақылауымен ем.

№89. Жауаптары:

1. Жуан ішек рагі, сол төмендеме ішектің?

2. Онколог, хирург кеңестері, онкологияда емделуін ұйымдастыру.

№90. Жауаптары:

1. Жуан ішек рагі,соқыр ішектің (бүйеннің)?

2. Онколог, хирург кеңестері, онкологияда емделуін ұйымдастыру.

 

№91. Жауаптары:

1. Псевдомембраналық ректоколит.

2. Гастроэнтеролог кеңесі және емі.

3.1.1 Геморройдың клиника, патогенезі, емі

Геморрой тік ішектің, төменгі бөлігінің көк тамырларының созылып кеңеюі тік ішек ауруларының 12,2% құрайды. Геморрой деген сөз- «қан», «ағу» түсінігі Гиппократпен ұсынылған. Көне Ресейде бұл ауруды «почечуй»- қышыма деп атаған. Ауру ауыр жұмыспен шұғылданатын және арақ-шарап көп ішетін ер адамдарда жиі кездеседі.

Ауру себептерін екі топқа бөледі: жағдай туғызушы және туғызушы.

Бірінші себептер- ішектің, оның қан тамырларының құрылыс ерекшіліктері. Екінші себептер- мамандық, әр түрлі аурулар, нәжіс шығуының қиындануы, жиі жүктілік, өкпе, жүрек, бауыр, жатыр, зәр жолдары аурулары.

Геморройдың түрлері:

1. Ішкі.

2. Сыртқы.

3. туа пайда болатын.

4. жүре пайда болатын (бірінші,екінші).

5. созылмалы.

6. жедел.

Геморрой түйіншіктерінің саны бірден онға жетуі мүмкін. Сыртқы геморрой көбінесе жалғыз болады.

Аурудың клиникасы - алғашқыда көтен ішегінің қышынуы және толысу сезімі. Арақ ішкеннен және ванна қабылданғаннан кейін ол сезімдері күшейеді. Кейде күшеніп дәрет шығарғанда созылған қан тамыры қанайды, оның ағыны күшті. Геморройға қоса ішек жарылуы болса ауырсынуу сезімі күшті.

Аурудың басталу себептерінің бірнеше теориялары белгілі:

а) қан тамырының туғаннан кемістігі.

б) Механикалық теориясы - геморройлық тамырлардағы қысымның көтерілуі.

в) Неврогенді теория - қан тамырының тарылуын - кеңейуін басқаратын нервтердің өзгерісі қан тамырының тонусын бәсеңдетеді де тамырды кеңейтеді. Көбінесе көк тамырдың кеңеюі тік ішектің аналдық каналының Морганийдің валиктерімен крипталарында байқалады. Крипталар деп кілегейлі қабықтың қыртыстары арасындағы ойшықтарды, қалталарды атайды. Крипталардың саны 4-16 дейін. Қабынған крипталардан процесс ішектің қан тамырларына жайылады.

Геморрой дәреті сирек шығатын іші жиі кебетін адамдарда жиі басталады. Оған арақ ішу, бұрыш, қыша жиі пайдалану да себеп болады. Көбінесе ауру белгісіз басталады.

Геморройдың алғашқы кезеңінде анус айналасының қызуы, ішектің толықсынуын сезіну, онда "бөтен" заттың пайда болуы, айналасының қышынуы байқалады. Ең негізгі симптомдар- нәжісте қан көрінуі, ауырсыну, геморрой түйіншектерінің шығуы. Асқынған геморройда түйіншектері ішекке енбейді. Дегенмен диагноз үшін аталған симптомдардың тегіс анықталуы шарт емес. Кейде аурудың 1-2 симптомы ғана байқалады. Ішектен сілекей ағады, түйіндер жарақаттанып қан ағады, қабынады. Оның салдарынан созылмалы проктит ауруы басталады.

Геморройдың сыртқы және ішкі түрлерінің клиникалык көріністері аз ғана ерекше.

Сыртқы геморройде қан ағуы өте сирек байқалады. Аурудың шағымы жоқ. Тексергенде анустан шашақ түсті түйіншектер шығып тұрады. Бұлар адамның жүргенінде сезіледі; сыртқы түйіншектердің шытынауы жиі кездеседі. Жарық дәретке отыруда қатты ауыруға ұшыратады. Геморройлық түйіннің тромбофлебитпен асқынуы сирек.

Ішкі геморрой көптеген көріністер береді - қатты дәретпен күшену геморрой түйіншегінің қабырғасын жыртып қан ағуына әкеліп соғады. Аққан қанның түсі қызғылт, оның ағыны қатты. Қанның түсі неге қызыл - геморрой деген көк тамырдың ауруы емеспе деген сұрақ туады. Бұған жауап беру үшін анатомияны еске алу қажет. Анальды каналдың қан тамырлары венозды және артериялық тамырлардың анастомозынан құралған. Сондықтан геморройлы түйіншектен артериялық қан ағады.

Жергілікті көріністермен қоса - бас ауыруын, үйқы бұзылуын, тәбеті нашарлануын, анемия көріністерін, әлсіздікті береді.

Геморройды емдеу: консервативті және оперативті болады. Емдеуді диетаны тағайындаудан бастайды. Ащы, тұзды, ішек қозуын күшейтетін тағамдар берілмейді. Іш кебуін басу үшін оны туғызбайтын тағамдар - айран, қара нан, ботқа, таңертен аш қарында 1 стақан суық су, қызылша, қара өрік беріледі. Қазылша мен қара өріктің суды жақсы соратындығынан дәретті жұмсартады.

Іш кебуін басатын дәрілер - пурген, карлсбад тұзы, вазелин майы ішкізіледі, тазарту клизмасы қолданылады. Атониялы түрінде клизмаға 20 градусты қоңыр салқын су, спастикалық түрінде жылы су қолданылады. Емдеу физкультурасы, курортта емдеу (күкіртті-сутекті, радонды ванналар, балшық), Дарсонваль тоғы пайдаланылады. Геморройлық балауыздар - ауырсынуды, қабыну үрдісін басатын, қан ағуын бәсеңдететін дәрілер қосылған, әр түрлі шөптерді қайнатумен дайындалынған қойыртпақтар қолданылады.

3.1.2. Жедел парапроктит,диагностика,емі – тік ішек айналасындағы майлы клетчаткалардың іріңді қабынуы. Парапроктитті басқаша параректальды абсцесс деп те атайды — тік ішек маңы клетчаткасының іріңді қабынуы. Оның екі түрі бар: Жедел – алғашқы рет пайда болған. Созылмалы – жедел парапроктит дұрыс емделмеу салдарынан қайта асқынуы. Қоздырғыштары – көбінесе көк ірің таяқшасы, ақ және алтын түсті стафилококтар, анаэробтар, осы аталған микробтардың ассоциациясы. Сонымен қатар этиологиясында келесі микроорганизімдер маңызды орын алады. Ішек таяқщасы анаэробтар Алтын стафилококк Ақ стафилококк; стрептококк; энтерококк; Клостридиальды анаэроб Cl.perfringens, Cl.Hystoliticum, Cl.oedematiens, Cl.septicum; Микробтардың ену жолдары – қабынған геморрой түйіндері, анустың шырышты қабаты немесе терісінің жарылулары, қасығанда микрожарақаттануы, тік ішектің шырышты қабатының зақымдалуы, қабынулары. Қабынған майлы клетчаткалар ісініп, суланып, іріңдегенде, айналасындағы дәнекер тіндерде инфильтрация орын алады. Шірікті инфекция туындаса, процесс жайылып, лимфа жолдарымен таралып, тіндердің өліеттенуіне әкеліп, өте ауыр шірікті – некроздық парапроктит дамиды. Клиникалық керіністері. Жедел парапроктиттің клиникалық көрінісі әртүрлі болып білінеді. Өйткені ол қабыну процесінің орналасқан орнына, қабынудың түріне, микробтардың вируленттілігіне, адам организмінің реактивтілік қасиетіне т.б. жағдайлармен байланысты болып келеді. Ауру, көбінесе; жалпы дімкәстену белгілерімен, яғни себепсіз әлсіздік, бас ауруы, дефекация актісінен соң туатын қолайсыз сезімдермен білінеді. Ауру дами келе, аталған белгілерге дене қызуының көтерілуі, тоңазу, тік ішек, бұтаралық және жамбас қуысы аймақтарында орналасқан ауру сезімі, ұйқыдан айрылу, тамаққа деген тәбіттің нашарлауы қосылады. Бұл белгілер аурудың бастапқы (продромальді) кезеңін сипаттайды. Олар қабынудың серозды-инфильтративті сатысына тән. Аурудың іріңді-некрозды (өліеттену) сатысында ауру сезімі тұрақты білініп, күшейе түседі (пульстенуші ауру сезімі) және ауру сезімінің біліну аймағы ұлғаюы мүмкін. Ауру адамда эндогенді улану белгілері анықтала бастайды (тахикрдия, қан қысымының төмендеуі, гектикалық дене қызуы, лейкоцитоз, нейтрофильдедің солға қарай ығысуы т.с.с). Жіктелуі Этиологиясы бойынша Спецификалық емес парапроктит, Спецификалық парапроктит, Посттравматикалық парапроктит.. Қабыну процессі жүруі бойынша: жедел парапроктит, рецидивирлеуші парапроктит, Созылмалы парапроктит (тоқ ішекте жынанкөзі). Шектелген парапроктит 5 түрге бөлінеді: тері асты; ишиоректалды; пельвиоректалды; шырышты қабат асты; ретроректалды. Парапроктитте іріңдіктердің орналасуы (а): 1-теріасты; 2 – ишиоректалды; 3 – пельвиоректалды; 4 – шырышты қабат асты.(б): ретроректалды іріңдік Тері асты парапроктит анустың айналасында тері астында орналасады. Қабынған жер ісінеді, қызарады, қатты ауырады, ауырсыну үлкен дәретке барғанда күшейе түседі. Науқастың дене қызуы көтеріледі. Абсцесс түзілгенде флюктуация симптомы пайда болады. Ишиоректалды парапроктит – шонданай сүйек пен тік ішек аралығындағы терең жатқан майлы клетчаткалардың іріңді қабынуы. Процесс жоғары, төмен, тік ішекті айналып өтіп, қарама-қарсы ишиоректалды кеңістікке таралады, ағымы өте ауыр, науқастардың дене қызуы көтеріліп, тік ішек айналасы қатты солқылдатып, шыдатпай ауырады. Бастапқыда қабынудың терең орналасуына байланысты жергілікті белгілері көзге көрінбейді. Тік ішекті саусақпен тексергенде, екінші қолмен тік ішектің айналасын пальпацияласа, тіндердің ауырсынуы, инфильтрациясы, іріңдегенде флюктуация анықталады. Шырышты қабат асты парапроктит – тік ішекті саусақпен тексергенде анықталады, басқа түрлеріне қарағанда, науқасты ауырсыну сезімі онша қатты мазаламайды. Пельвиоректалды парапроктит – сирек кездессе де, ағымы өте ауыр, клиникалық белгілері ишиоректалды парапроктитке ұқсас келеді. Іріңдік жамбас қуысының түбін құрайтын диафрагма үстінде орналасады, сондықтан жергілікті қабыну белгілері жоқтың қасы. Өте сирек жағдайда іріңдік шонданай – тік ішек ойығына өтіп, ары қарай артқы тесік айналасынан теріні жарып, сыртқа шығады. Диагноз қоюда тік ішекті саусақпен, тік ішек айнасымен, ректороманоскоппен зерттеу өте маңызды. Ретроректалды парапроктит – тік ішектің артқы жағында орналасқан іріңдік, инфекция лимфа жолдары арқылы түседі. Клиникасы пельвио- және ишиоректалды парапроктиттерге өте ұқсас келеді, жалпы интоксикациялық симптомдар басым, жергілікті белгілері айқын емес, науқастар іштің төменгі бөлігінде және үлкен дәретке отырғанда ауырсынуға шағымданады. Саусақпен тексергенде, тік ішектің артқы қабырғасында ауыратын, шектелген, сопақша келген томпаю анықталады. Ауырсыну құймышаққа беріледі. Абсцесс екі жақтағы ишиоректалды кеңістікке жайылған жағдайда, іріңдік пішіні ат тағасына ұқсағандықтан, таға тәріздес парапроктит деп аталады. Созылмалы парапроктит кезінде іріңді жыланкөздер (свищ) пайда болады. Ол анал тесігі айналасы немесе маңында болады. Ауырсынуы сирек байқалады. Ірің сыртқы бөлінеді. Созылмалы парапроктит дамуы кезінде жыланкөз ауызы білетіп үлкен абсцесс туғызуы мүмкін. Оның әсерінен жаңа тіндер зақымдалып, ірің жарылып, сыртқа бөлініп немесе тік ішекке болінуі мүмкін. Некротизация жүреді

Диагностикасы: Объективті зерттеу барысында anus аймағында ісініп, қызаруы байқалады. Аталған аймақтағы тері қабатындағы болатын әжімдер жазылып, сол аймақтағы тері қабаты жылтырланады. Осындай өзгерісі бар жерді саусақпен басқан кезде қабыну ісігі (инфильтрат) және өте күшті дәрежелі ауру сезімі анықталады. Жедел парапроктитті анықтауда (диагноз қоюда) айтарлықтай қиындық тумайды. Тері және тік ішектің шырышты қабаты астында орналасқан парапроктитті анықтау үшін, көбінесе, саусақпен зерттеу жеткілікті болады, ал жоғары және терең орналасқан қабыну ошағын анықтау үшін бимануальді және ректороманоскопия зерттеулерін, ал қажет болса диагностикалық, пункцияны қолдануға болады. Жедел парапроктитке қарсы емді мерзімінде қолданбаса қабыну әрі қарай өршіп, жамбас қуысының тіндерін қамтиды да, түбінде ірің оларды тесіп сыртқа немесе тік ішек қуысына қарай шығады. Бұндай жағдайда ауру адамның жалпы жағдайы біршама жақсарып, жоғарыда аталған белгілердің біразы жойылады немесе бәсеңдейді. Ірің тіндерді жарып сыртқа шыққан соң үш нәтиже тууы мүмкін 1) ауру адам сырқатынан біржола айығады; 2) сол жерде жыланкөз құралады (созылмалы парапроктит); 3) қайталанатын (рецидивті) парапроктитке айналады.

Емдеу. Жедел парапроктит ерте, яғни ірің пайда болмай тұрғанда анықталса, тиімді антибиотиктерді және қабынуға қарсы басқа да дәрілерді, физиоем түрлерін қолдану арқылы қабыну ісігінің (ин­фильтрат) кері дамуын тудыруға болады. Дегенмен, өкінішке орай, ауру тез өршуіне байланысты, пациенттердің көбі дөрігерге сырқаттың іріңдеу немесе іріңді-өліеттену сатыларында ғана көрінеді. Аурудың бұл кезеңінде дереу операция жасалынуы керек. Операция нәтижесінің жақсы болуы және ондағы көздеген мақсаттарға жету, көп жағдайларда, қолданылатын жансыздандыру әдісіне байланысты. Осы себептен парапроктит операциясын жалпы жансыздандыру тәсілін қолдана отырып жасалғаны абзал. Операцияның негізгі мақсаты а) ірің орналасқан жерді кесіп, іріңді және өліеттенген тіндерді сылып алу; б) іріңді қуысты тазалап, дренаждау; в) іріңді қуыс пен тік ішек арасындағы қатынасты жою. Бұл мақсаттарға Рыжих-Бобров (сфинктеротомия), Габриель (инфекция кіретін жерлер орналасқан крипталарды кесіп алу) операцияларын орындау арқылы жетуге болады. Жедел парапроктитті емдеу мезгілінде және толық ретте қолданылмаса ол өзінің созылмалы түріне айналады.

3.1.4. Тік ішек кілегей қабатының сызаты: этиологиясы, патогенезі. Арнайы емес жаралы колит – тік және тоқ ішек кілегей қабығының жаралы деструкциялық зақымдануына және соның салдарынан ішектің стенозына, тесілуіне, қан кетуге, сепсиске т.б. себептерге алып келуі мүмкін созылмалы ауру.

Арнайы емес жаралы колит этиологиясы: —Аурудың даму себептері белгісіз. Болуы мүмкін себептеріне ішектік инфекция (бактериялар, вирустар), кейбір дәрмектер, тағамдық аллергия, стресстік ықпалдар, өсімдік талшықтарының тапшылығы жатқызылған. —Кейбір деректерде арнайы емес жаралы колит аутоиммунды ауру деп те айтылады.

Арнайы емес жаралы колиттің патогенезі Толық анықталмаған. Оның дамуы келесі механизмдердің қатысуымен байқалған: Ішек дисбактериозы – тоқішектің микрофлоралық құрамының бұзылысы; құрамы өзгерген микрофлора уытты, аллергендік әсер етіп, ішек қабырғасын қабындыруы; Тоқ ішек кілегей қабығының белоктық молекулалар мен бактериялық антигендерге өткізгіштігінің артуы. Зақымданған ішек қабырғасынан ішектік аутоантигендердің бөлінуі, оған антиденелердің түзілуі. Аутоиммундық процесстің өрістеуінен ішектен тыс зақымданулардың пайда болуы. Тоқішектің қабырғасында иммундық комплекстердің жиналуы және түзілуі, осыдан иммундық қабынудың пайда болуы. —Бұл ауруда қабыну процесі кілегейлі қабықтан басталады – эпителий мен крипталар деструкциясынан. Басым зақымданатын кілегей қабық. Кілегей қабықтың меншікті пластинкасы, крипталары лимфоциттермен (криптит), полиморфты нейтрофильдермен инфильтрацияланады. Криптит микроабсцеске, яғни крипт-абсцеске алып келеді. Олар жарылып микроскопиялық жараларға айналады. Олар бір-бірімен ұласуынан көзге көрінетін ірі жаралар қалыптасады. Бұл арнайы емес жаралы колитке тән белгі. Арнайы емес жаралы колит жіктелуі: —Орналасуына байланысты: Арнайы емес жаралы проктит және проктосигмоидит; Арнайы емес жаралы сол бөлікті колит; Арнайы емес жаралы тотальді колит; Арнайы емес жаралы регионарлы колит. —Ағымына байланысты: —Жедел арнайы емес жаралы колит —Созылмалы арнайы емес жаралы колит —Рецидив беруші арнайы емес жаралы колит Ауырлығына байланысты: Жеңіл түрі — күніне 5 реттен көп қоймалжың қан мен шырыш араласқан нәжіс, қанағаттарлық жағдай, жоғары температура, тахикардия, анемияның болмауы. Орташа түрі — күніне 5-8 рет болатын қан мен шырыш араласқан нәжіс, аздаған дене қызуы, анемия байқалады, жағдайы қанағаттарлық. Ауыр түрі — ауыр диарея (күніне >8 рет); Қан, шырыш және ірің араласқан нәжіс, дене температурасы 380С-ден жоғары, анемия, жалпы жағдайы ауыр немесе өте ауыр.

—3.1.5. Тік ішек кілегей қабатының сызаты: клиникасы, диагностикасы, емі. Арнайы емес жаралы колит клиникалық көрінісі Аурудың басталуы жедел және созылмалы болуы мүмкін. Клиникалық көріністе екі топ – ішектік және ішектен тыс белгілерді ажыратады. Арнайы емес жаралы колиттің симптоматикасы ішектегі қабыну үрдістерімен байланысты.

Іштің қан, ірің, кілегеі аралас өтуі; —Тенезмдер – дәнетке жиі-жиі отырғысы келу, отырғанда болмашы қан, кілегей, ірің бөлінеді (тік ішектің шырт түкіруі) Бұл тік ішектің аса белсенді қабынуының белгісі. —Іштің ауруы (көбіне сол жақ бөлікте) тоқ ішектің зақымданған проекциясына сәйкес. Кейде ауырсыну тамақ ішкеннен кейін күшейеді. —Интоксикациялық синдром: дәрменсіздік, адинамия пайда болады; дене қызуы көтеріледі, тәбет, салмақ төмендейді, жүрек айниды. Көбінде астенизацияның белгілері байқалады: депрессия, ашушаңдық, жвлағыштық т.б. Ішектен тыс жүйелік зақымданулар: Тері және кілегей қабықтарының зақымданулары: түйінді эритема (балтырдың алдыңғы бетінде), гангреналық пиодермия, афталық стоматит т.б. Көздің зақымдануы: ирит, увеит, кератит т.б. Полиартрит: тілерсек, тізе, фалангааралық буындар зақымданады. Бауырдың зақымдануы: майлы дистрофия, портальді фиброз, цирроз. Нефрит, нефритикалық синдром (сирек кездеседі) Тромбофлебит, тромбоэмболиялар. Аутоиммундық гемолиздік анемия. Аутоиммундық тиреодит. Полигиповитаминоз, В12, фолий тапшылықты анемия.

Арнайы емес жаралы колит диагностикасы: —Қарап тексеру: Тік ішекті пальпациялау кезінде перианальді абсцесс, тік ішектің жыланкөзін, тік ішек өзегінің спазмын, қабырғасының шырышты қалыңдауын, қан, кілегей, іріңді байқауға болады. Тоқ ішегтің эндоскопиялық зерттеуі (жедел түрінде клизмалық дайындақсыз да жүргізеді). Ректороманоскопия бұл ауруды анықтаудың алғашқы қадамы болып табылады. Зерттеуде сигматәрізді және тоқішектің шырышты қабатында ісіну және гиперемия көрінеді; Түбі ірің және фибринге толы эрозия ошақтары көрінеді. Арнайы емес жаралы колит дәнді шырышты қабықпен көрінеді. Колоноскопия -әсіресе малиноскопияға күмәнданған кезде аурудың созылмалылығын, ауырлығын анықтауда тиімді. Эндоскопиялық көріністен активтіліктің дәрежелерін айырады: І дәрежелі (минимальді) – тік ішектің кілегей қабығы ісініп қызарған және жарақаттанғыш. ІІ дәрежелі (орташа) – І дәрежелі активтіліктің көріністерімен қатар көптеген эрозиялар, фибриндік шөгінділер, ішекте мол мөлшерлі қанды және іріңді кілегей болады, тамыр өрнегі жойылған. ІІІ дәрежелі (өте айқын) – кілегей қабықтың беті фибринді-іріңді шөгіндімен қапталған, оны сыдырғанда астынан түйіршікті, тұтас қанайтын ішектің беті көрінеді; эпителизацияланудың белгілері жоқ, көптеген жаралар мен псевдополиптер, ішек қабырғасы ригидті, өзегі тарылған. Рентгенологиялық зерттеу: Құрсақ қуысының жалпы рентгенологиясы кезінде арнайы емес жаралы колит кезінде 3-5% науқастарда кездесетін токсикалық мегаколоны диагностикалауға болады. Зерттеу кезінде тоқ ішектің көлденең бөлігінің пневмотизациясы байқалады. Тоқ ішектің перфорациясы кезінде бос газ көрінеді.

Арнайы емес жаралы колит кезінде ирригоскопияның белгілері: гаустрацияның жоғалуы, тоқішек өзегінің тарылуы, псевдополиптер анықталады. Асқыну кезінде бұлшықеттің спазмы кезінде тоқ ішек қысқарады. —

Лабораторлы анализдер: Анемия, әр түрлі деңгейдегі анемия және лейкоцитоз, гипо- және диспротеинемия байқалады. Дифференциялды диагноз: Бактериялық және амебалық дизентерия. Бұл ауруды айырғанда сүйенетін мәліметтер: эпиднмиологиялық анамнез, маусымға тәуелділігі; іштің алғашқы күннен бастап өтуі, кілегейдің бөлінуі, нәжісте қан талшықтарының пайда болуы; нәжісті зерттегенде шигелла, патологиялық амебаны анықтау; ректороманоскопияның мәліметтері – ішектің тарылмауы, кілегей қабық өрнегінің сақталуы; некроз ошақтарының, псевдополиптердің, дтффузды қанағыштықтың болмауы. Крон ауруы. Бұл жаралы колиттен айрықша, жіңішке ішекті және ішек қабырғасының барлық қабаттарын тұтас зақымдайтын ауру. Жаралардың жіңішке, саңылау тәрізділігінен ішектің эндоскопиялық көрінісі “тас көшеге” ұқсайды. Ауруды айыруға биопсия көмектеседі. Крон ауруында осы ауруға тән гранулемалар көрінеді. Ішек ісігі. Нәжіске қан араласқанда әрдайым эндофитті өсетін ісіктерден (лимфомадан, рактан, тұқым қуалайтын полипоздан) күдіктенген жөн және оны анықтау үшін колофиброскопия жасалып, биоптат алынуы тиіс. Арнайы емес жаралы колит асқынулары. Токсикалық мегаколон 3-5% жағдайда байқалады. Тоқ ішектің көлденең бөлігінің диаметрі 6 см дейін үлкейеді. Көбінесе өлімге алып келеді. Тоқ ішектің перфорациясы 3-5% жағдайда байқалады 72-100% өлімге әкеледі. Тоқ ішектің стриктуралары (3-19 % жағдайда) Ішектен қан кету. (1-6% жағдайда) Тоқ ішектің уытты дилятациясы.(1-2% жағдайда) Тоқ ішек рагі: 10 жылдан артық осы аурумен ауырған адамдарда тоқішек рагімен ауру қаупі жоғары болып саналады, яғни арнайы емес жаралы колит ракалды ауру болып табылады. —

Арнайы емес жаралы колиттің емі консервативті: —Жеңіл сіңетін белокты диета (майлы емес ет, балық, ірімшік) Жеміс-көкөністер керек емес. Аздаған мөлшерде. Ыстық және суық тағамдарды қолданбау. Ауыр жағдайында парентеральді қоректену. —Детоксикация, ақуызды, су-электролитті балансты коррекциялау мақсатында инфузионды терапия. —Антибиотикотерапия —Седативті препараттар (кіші транквилизаторлар: элениум, седуксен) Диареяға қарсы терапия: антихолинэргиялық препараттар (қарсы көрсеткіші глаукома) (солутан, платифиллин). Сульфосалазин жүйелі және жергілікті (клизма түрінде). Салофтальк- мықын ішектің терминальді бөлігінде ғана сіңетін сульфосалазин препараты Кортикостероидты гормондар арнайы емес жаралы колиттің ауыр түрінде жүйелі немесе жергілікті қолданады. —Аса ауыр жағдайда белок гидролизаттарын (аминопептид, казеин гидролизаты), аминоқыщқыл қоспаларын (альвезин, полиамин, вамин), глюкоза, липидтік дәрілерді (интралипид, липофундин) тамшылатып парентеральді қоректендіреді. —Қоректендірумен қатар электролиттік бұзылыстарды, микроэлементтер тапшылығын жою үшін калий, натрий хлориді, магний сульфаты ерітінділерін, витаминдерді, темір дәрмектерді емге қосады. —Базистік дәрмектер. Жаралы колит емінің базистік дәрілеріне жататындар: 5-аминосалицил қышқылының туындылары (сульфасалазин, салазопиридозин, салазодиметоксин, месалазин, салофальк, 5-аминосалицил қышқылы) және цитостатиктер (азатиоприн, меркаптопурин). —Жаралы колит емінің негізгі мақсаты – емді неғұрлым ерте бастап, морфологиялық бұзылыстардың тереңдеуіне жібермей, қабыну процесін мүмкіндігінше тез басу. Сондықтан базистік дәрмекпен бірге глюкокортикоидтарды (гидрокортизон, преднизолон т.б.) қолданады. —Микроклизмалар: балық немесе өсімдік майымен (шабдалының, оливканың, облепиха, итмұрынның) емдік клизмалар жиі әсер етеді. Сонымен қатар микроклизманы колларгол, антипирин, новокаин ерітіндісімен немесе түймедақ, зығыр ұрығының тұнбасымен жасайды. Арнайы емес жаралы колит хирургиялық емі: —Жаралы колиттің асқынуларында немесе консервативтік емнің нәтижесі шамалы болғанда колонэктомия жасалынады. Операциялық емнің абсолютті көрсеткіштері: ішек перфорациясы, қан кету, уытты мегаколон және ішек рагі.

 

3.1.6 Созылмалы парапроктит: клиникасы, диагностикасы. Созылмалы паропроктит. Созылмалы парапроктит кезінде іріңді жыланкөздер (свищ) пайда болады. Ол анал тесігі айналасы немесе маңында болады. Ауырсынуы сирек байқалады. Ірің сыртқы бөлінеді. Созылмалы парапроктит дамуы кезінде жыланкөз ауызы білетіп үлкен абсцесс туғызуы мүмкін. Оның әсерінен жаңа тіндер зақымдалып, ірің жарылып, сыртқа бөлініп немесе тік ішекке болінуі мүмкін. Некротизация жүреді.

Негізгі диагностикасы– тік ішек пен анал тесігі айнала ауырсынуына шағым. Диагноз кою үшін саусақпен ректальды зерттеу жүргізеді. Кейде ауырсыну сезімі қатты болуына байланысты наркоз беру арқылы зерттейді Лабораторлық зерттеулер ішінен қан мен зәр анализі керек. Қан анализінде қабыну процессі жүріп жатқанын көреміз, ультрадыбысты зерттеу ректальды датчик арқылы жүргізіледі. Жыланкөз болса фистулография жасалынады.

 

3.1.8. баспа емі: Тактика лечения: устранение болей в горле и нормализация температуры тела, улучшение общего состояния.
В первые дни заболевания необходимо соблюдать постельный режим. Диета легкоусвояемая, нераздражающая, молочно-растительная.
Для дезинтоксикации рекомендуется обильное питье: теплый сладкий чай с лимоном, ягодными сиропами, подогретые фруктовые соки, минеральные воды.

Обезболивающие и противовоспалительные препараты (парацетамол 500 мг в таблетках или сироп 2,4% 2-3 раза в день, ибупрофен 0,2 г 3-4 раза в день коротким курсом).
Антибиотики группы пенициллина являются препаратами выбора при инфекциях, вызванных β-гемолитическим стрептококком группы А.
Внутрь назначают ампициллин 500 мг 2-3 раза в день, в течение 7 дней. Препаратом выбора также является эритромицин по 500 мг 2-3 раз в день, внутрь.
В случаях аллергии на препараты пенициллинового ряда, назначают антибиотики группы цефалоспоринов: цефалексин по 750 мг 2 раза в день, в течение 7 дней.
Препаратом выбора также является антибиотик местного действия – грамицидин и/или комбинированный препарат грамицидина с лидокаином по 3 мг 4 раза в день, курс – 5-6 дней.Гипосенсибилизирующая терапия: кетотифен 0,5-1 мг капсулы или таблетки 2 раза в день, сублингвальные таблетки - фарингосепт; полоскания (отвары трав, растворы антисептиков, растворы фурациллина, хлорида натрия в теплом виде).

Перечень основных медикаментов: 1. **Парацетамол сироп 2,4% во флаконе; суспензия; суппозитории 80 мг2. *Ибупрофен 0,2 г, табл.3. *Ампициллин 500мг, табл.4. *Эритромицин 500мг, табл.5. **Цефалексин суспензия для приема внутрь 125 мг; 250 мг/5 мл6. Раствор фурациллина, фарингосепт. Вяжущие средства (зверобой, шалфей отвары для полоскания).

Перечень дополнительных медикаментов: 1. **Бензатин бензилпенициллин порошок для приготовления суспензии для инъекции во флаконе 1 200 000 ЕД, 2 400 000 ЕД.2. *Амоксициллин + клавулановая кислота, таблетки покрытые оболочкой 500 мг/125 мг, 875 мг/125 мг.3. Грамицидин табл. для рассасывания 1,5 мг

3.1.9. Емдеу жоспарын құрыңыз: жедел ортаңғы отит

Цели лечения: купирование воспалительного процесса в полости среднего уха;ликвидация симптомов общей интоксикации;восстановление слуха;исчезновение патологических выделений из уха;улучшение самочувствия и аппетита.

Немедикаментозное лечение: режим – общий, диета с ограничением сладкого.

Медикаментозное лечение: 1. Купирование лихорадки (> 38,5) - парацетамол** 10-15 мг/кг, до 4 раз в день.2. Туалет уха (осушать ухо турундой), после чего транстимпональное введение местных противомикробных и антибактериальных препаратов (например, ушные капли с амоксициллином, ципрофлоксацином). Топические антибиотики из группы хинолонов и полусинтетические пенициллины наиболее безопасны для местного применения в детской практике.3. При наличии аллергического компонента – десенсибилизирующая терапия (например, дифенгидрамина гидрохлорид, в возрастной дозировке 2 раза в день, в течение 5 дней).4. Антибактериальная терапия: антибиотики назначаются эмпирически с преимущественным использованием пероральных форм. Подбор антибактериальных средств по чувствительности флоры in vitro проводится лишь при неэффективности эмпирической тактики.Препаратами выбора являются полусинтетические пенициллины, макролиды, альтернативные – цефалоспорины II-III поколения.Амоксициллин** 25 мг/кг 2 раза в день, в течение 5 дней, или защищенные пенициллины (амоксициллин + клавулановая кислота** 20-40 мг/кг, 3 раза в день).Азитромицин* 10 мг/кг 1 день, 5 мг/кг в день последующие 4 дня перорально или кларитромицин* – 15 мг на кг дробно, 10-14 дней перорально или эритромицин** – 40 мг на кг дробно, 10-14 дней перорально.Цефуроксим* 40 мг/кг/в сутки, дробно в 2 приема, 10-14 дней перорально. У цефуроксима максимальная доза у детей 1,5 г.

Цефтазидим - порошок для приготовления раствора для инъекций во флаконе 500 мг, 1 г, 2 г.Для лечения и профилактики возникновения микоза при длительной массивной антибиотикотерапии - итраконазол.
Перечень основных медикаментов: 1. **Парацетамол 200 мг, 500 мг табл.; 2,4% во флаконе сироп; 80 мг суппозитории.2. ** Амоксициллин 500 мг, 1000 мг табл.; 250 мг, 500 мг капсула; 250 мг/5 мл пероральная суспензия.3. **Амоксициллин + клавулановая кислота, табл. 250 мг/125 мг, 500 мг/125 мг, 875 мг/125 мг, порошок для приготовления суспензии 125 мг/31,25 мг/5 мл, 200 мг/28,5 мг/5 мл, 400 мг/57 мг/5 мл.4. *Цефуроксим 250 мг, 500 мг таблетка; 750 мг во флаконе, порошок для приготовления инъекционного раствора.5. *Итраконазол оральный раствор 150 мл – 10 мг/мл.6. *Итраконазол 100 мг, капс.

Перечень дополнительных медикаментов: 1. 1% р-р диоксидина, ушные капли, содержащие амоксициллин, ципрофлоксацин;2. *Азитромицин 125 мг, 500 мг табл.; 250 мг капс.; 200 мг/100 мл во флаконе, раствор для инфузий;3. *Кларитромицин 250 мг, 500 мг табл.;4. *Цефуроксим аксетил гранулы для приготовления суспензии для приема внутрь во флаконе 125 мг/5 мл, таблетки, покрытые оболочкой 125 мг, 250 мг;5. *Цефтазидим - порошок для приготовления раствора для инъекций во флаконе 500 мг, 1 г, 2 г;6. **Эритромицин – 250 мг, 500 мг табл.; 250 мг/5 мл пероральная суспензия

3.1.10 Емдеу жоспарын құрыңыз: синуситтер

Немедикаментозное лечение: диета - стол №15, исключение переохлаждения. Медикаментозноелечение: 1.Сосудосуживающие средства.2.Десенсибилизирующие средства (антигистаминные средства).3. Системная антибактериальная терапия. Препараты выбора (7-10 дней): антибиотики группы защищенных пенициллинов, цефалоспоринов, макролидов. Противогрибковые препараты (группа препаратов азолов и полиенов)..4. Топические кортикостероиды (по показаниям)..5. Препараты с аналгетическим и значительно выраженным противоспалительным действием (НВСП)6. Антисептические и муколитические препараты местного действия (ацетилцистеин)7. Витамины (витамин «С» (аскорбиновая кислота)). Хирургиялық ем:1. Гайморотомия, этмоидотомия, фронтотомия, сфеноидотомия.
2.Функциональная эндоскопическая риносинусохирургия.

 

3.1.11 Емдеу жоспарын құрыңыз: жедел ларингит

1. Медикаментозды емес ем: режим төсектік, диета щадящая, ащы, суық тағамды жемеу, газировка ішпеу. Темекі шекпеу. Эмоционалды, психикалық тыныштық, жылы суу ішу, ауыз қуысын шаю

2. Медикаментозды ем: Антигистамин препараты:(супрастин, тавегил 1%-1,0в\м,в\в); Антибакктериалды пр аминопенициллин(ампициллин сынамадан кейін) спрей Ингалипт, көп қақырық бөлінсе муколитик (амбробене)

 

3.1.12Емдеу жоспары: Жедел сыртқы отит

Витаминге бай тамақтану; цефазолин(сынамадан соң) 1гр,12сағ сайын, 7күн. 3%борный спирт+вишневский мазьбен турунда қоямыз. Риванол еріт құлақты шаю. 3-5%күміс нитрат ерітіндісін жағу. Парацетамол 0,5-1,0 4 рет күніне.

 

3.1.13Уретероцеле. Түрі, клиника, диагнос, емі..

Несепағардың патологиясынесеп қуыққ қабырғаыса кіретін бөлігінің кистозды ұлғаюы. Оның грыжа тәрізді шығуы байқалады. Түрлері; Орналасуына байланысты- біржақты, екіжақты. Этиологиясы б\ша- туа пб. Және жүре пайда болған.Локализациясына байл- қарапайым уретероцеле, пролабирленген уретероцеле «түсетін», эктопиялық уреторецеле.Туа пб уретероцеле үш деңейге бөлінеді; 1,2,3

Клиникасы; Т жоғарылауы, қара түсті зәр, белдің ауырсынуы. Зәр шығару функциясының бұзылуы. Аз көлемді жиі зәр шығару.зәрде қан,зәр шығаруда ауырсыну, зәрде іріңнің пайда болууы.

Диагностика ЖҚА эр, лейк соэ; Бакпосе мочи; несепағарды УЗД қабырғасы жіңішке домалақ кисталық элемент, қуыс ішінде сұйықтықты көруге болады. Цистоскопия, эксткреторлы урография

Емі хируриялық. Операция алдында микробқақарсы терапия жүргізеді.